Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin, “1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu, bizim anayasa geleneğimiz içerisinde hakkı gereğince teslim edilmeyen değerli metinlerimizden bir adedidir. Bu bilhassa de anayasanın hazırlanış sürecinde demokratik temsil ve teamüllere duyulan hürmet açısından bu konunun altını çizmek istiyorum.” dedi.
Sempozyumun açılışında konuşan Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yusuf Tekin, 2020 ve 2021 yıllarının Türkiye Cumhuriyeti için bünyesinde çok kıymetli yıl dönümlerini barındırdığını söyledi.
Tekin, “1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu, bizim anayasa geleneğimiz içerisinde hakkı gereğince teslim edilmeyen değerli metinlerimizden bir adedidir. Bu bilhassa de anayasanın hazırlanış sürecinde demokratik temsil ve teamüllere duyulan hürmet açısından bu konunun altını çizmek istiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Birinci Meclisi oluşturan milletvekillerini anlatan Tekin, “Demokratik temsil açısından baktığımızda da Meclisin üye profilleri yeniden ülkenin demografik yapısını hayli iyi temsil eden bir yapıya sahip. Yaklaşık 120’si özgür meslek erbabı, 40’ı tacir, 32’si çiftçi ve ziraatçı, 20’si dava vekili, 11 gazeteci, 125’i devlet vazifelisi, 53’ü asker, 12’si belediyeci, farklı din ve mezhepleri temsil eden yaklaşık 53 civarında da din adamının içinde bulunduğu bir Meclis’ten bahsediyoruz. Bu istikametiyle de 1921 yılında bugün üzerinde konuştuğumuz Teşkilatı Esasiye Kanunu’nu hazırlayan Meclis hem oluşumu prestijiyle hem de temsil kapasitesi prestijiyle epey demokratik bir parlamento. Bunun altını çizmek istiyorum.” dedi.
Tekin, 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun nasıl bir ortamda hazırlandığını ve Meclis görüşmelerini anlattı.
Sempozyumun açılışında konuşan Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ise 23 Nisan 1920 günü millet iradesinin tecelligahı olarak TBMM’nin kurulduğunu hatırlattı.
1921 Anayasası’nın pek çok açıdan büyük ehemmiyete sahip olduğuna işaret eden Ünüvar, “O yıllar savaş yıllarıydı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında hazırlanan ve 24 unsurdan oluşan 1921 Anayasası, birinci hususunda egemenliğin kayıtsız koşulsuz millete ilişkin olduğunu kabul etmesiyle millet iradesini de önceleyen bir yapıya sahiptir. Gerçekten bu muazzam bir şey. Zira, itilaf devletleri Türk milletini Anadolu’dan atmanın hesaplarını yaparken Türk milleti karşı direniş göstermiş ve TBMM bu iradenin temsil merkezi olmuştur.” diye konuştu.
TBMM’nin birebir vakitte “Gazi Meclis” olduğunu anımsatan Ünüvar, Meclis’in 15 Temmuz darbe teşebbüsü sırasında da açık kaldığını ve TBMM’nin neredeyse bir asır ortayla iki sefer her türlü taarruza maruz kalmasına karşın direndiğini ve ayakta durduğunu söyledi. Ünüvar, “15 Temmuz’da Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde milletimiz sokaklarda, onların vekilleri de Meclis’te direnmiş ve Meclis’i hainlere teslim etmemiştir.” sözlerini kullandı.
1921 Anayasası’nın savaş şartlarında hazırlandığını anımsatan Ünüvar, “O günün koşullarında iştirakçi bir demokrasi öngören yapısıyla o vakitten yaklaşık 100 yıl evvel başlayan tanzimat, ıslahat, birinci ve ikinci meşruiyet periyotlarının birikimi üzerine yeni bir süreci de inşa etmesi bakımından büyük bir ehemmiyete haizdir.” dedi. Ünüvar, o günkü Meclis’in temsilinin çok geniş bir yelpazeyi oluşturduğunu hatırlatarak, 1921 Anayasası’nda da bu milletvekillerinin çok kıymetli dayanaklarının olduğunu söyledi.
Açılış konuşmalarının akabinde sempozyumda oturumlara geçildi. Sempozyumun bugünkü oturumlarında, “Yüzüncü yılında 1921 Anayasası’na bakış”, “Anayasacılık ve 1921 Anayasası”, “1921 Anayasası’nın fikri temelleri” mevzuları ele alınacak.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Alper Atalay
Haberler.com
