2021 yılı bütçe görüşmeleri
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli:
“Günlük israf edilen ekmek ölçüsü 4,9 milyon adet. Üretilen zerzevat ve meyvelerin yüzde 50’si kayıp. Hizmet kesiminde işletme başı yılda 4,2 ton besin, 2 bin litre içecek israf ediliyor. Her yıl 18,8 milyon ton besin çöpe gidiyor. Bu da yılda yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp ölçüsü demek”
ANKARA – Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Günlük israf edilen ekmek ölçüsü 4,9 milyon adet. Üretilen zerzevat ve meyvelerin yüzde 50’si kayıp. Hizmet kesiminde işletme başı yılda 4,2 ton besin, 2 bin litre içecek israf ediliyor. Her yıl 18,8 milyon ton besin çöpe gidiyor. Bu da yılda yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp ölçüsü demek” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi‘nda Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçe görüşmelerine katılarak, milletvekillerine sunum yaptı. Pakdemirli, son 17 yılın 14’ünde ortalama yüzde 2.8 büyüme yaşandığını belirterek, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin sağladığı süratli karar alma sistemi ile 2 yılını yüzde 2,1 ve 2019 yılını ise yüzde 3,7 büyüyerek tamamladı. 2020 yılının birinci çeyreğinde yüzde 2,6 ve ikinci çeyreğinde ise yüzde 4 ile birinci altı ayda ortalama yüzde 3,5 büyüdü. 2002 yılında ziraî hasılamız 37 milyar lira iken, 5 kat artırarak 2017 yılında 189 milyara, yüzde 15 artırarak 2018 yılında 217 milyara ve yüzde 28 artırarak 2019 yılında 277,5 milyar liraya çıkardık. Yani son iki yılda hasılamızı toplamda yüzde 47 artırdık. 2018 yılında gayri safi ulusal hasıla yüzde 5,8’lik, 2019 yılında yüzde 6,4, 2020 yılının birinci çeyreğinde yüzde 2,8 ve 2. çeyreğinde ise yüzde 5,2 katkı yaparak ülke iktisadına güçlü bir takviye sağladık” sözlerini kullandı.
Pakdemirli, şöyle konuştu:
“2018 yılında 44 milyar dolar ve 2019 yılında ise 48,5 milyar dolarlık ziraî GSYH ile Avrupa’da başkan, dünyada birinci on ortasındayız. 2020 yılı birinci yarısında ziraî GSYH bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 13,4 artış göstermiş ve 84,4 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz tarımda net ihracatçı bir ülke pozisyonundadır. 2019 yılında 193 ülkeye bin 827 çeşit ziraî eser ihraç ettik. 18 milyar dolarlık ziraî ihracatla 5,3 milyar dolarlık dış ticaret fazlamız bunun ispatıdır. Son 2,5 yılda 49 milyar dolar ihracatımız olurken, dış ticaret fazlamız ise 14 milyar dolar olmuştur. 2020 yılının birinci 9 ayında ise pandemiye karşın 13,3 milyar dolar tarım ve besin eserleri ihracatı yaptık, 3,6 milyar dolar dış ticaret fazlası verdik. Böylece ziraî dış ticaretimiz, son 18 yılda 5 kat artış göstermiş oldu.”
Hayvansal eser ihracatında Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdıklarını kaydeden Pakdemirli, “Canlı hayvan, hayvansal eser ve su eserleri ihracatımız 9,5 kat arttı. Su eserleri ihracatımız da son 18 yılda yüzde 645 oranında arttı. Son iki yılda ise, bu alandaki ihracatımız ölçü olarak 157 bin tondan yüzde 28 artışla 200 bin tona, bedel olarak 855 milyon dolardan yüzde 20 artışla 1 milyar dolara ulaşmıştır. Yaptığımız ağaçlandırma ve rehabilitasyon çalışmaları ile ülkemiz, FRA’nın (Forest Resources Assessment) da tespit ettiği üzere orman varlığı bakımından dünyada 47. sıradan 26. sıraya yükselmiştir. Orman eserleri ihracatımız ise 8 kat artışla 826 milyon dolar seviyesine ulaşmış, Cumhuriyet tarihinde birinci kez 479 milyon dolar ihracat fazlası vermiştir. 2019 yılı odun dışı orman eserleri ihracatımız 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, 2020 yılı sonuna kadar da 1,3 milyar dolar olmasını bekliyoruz” formunda konuştu.
Pakdemirli, çiftçilere verilen dayanaklar hakkında bilgi vererek, “Mazot maliyetinin yüzde 50’sini karşılamaya devam ediyoruz. Kütlü pamuk prim dayanağını yüzde 37,5 artışla, kilo başına 1,1 lira yaptık. Yağlık ayçiçeği prim dayanağını kilogram başına 40 kuruştan 50 kuruşa çıkardık. Dane zeytine birinci kere kilogram başına 15 kuruş fark ödemesi takviyesi başlattık. Buzağı dayanağında verimlilik asıllı modele geçerek, döl verimliliği koşullarını uygulamaya başladık. Bu sayede 2019 yılında mevcut hayvan varlığı ile ek 250 bin baş buzağı elde edilerek sürüye katılmıştır. Sürü büyütme ve yenileme takviyesi kapsamında birinci kez bir evvelki yılın anaç vasfı kazanmış dişi kuzularına ek 100 lira takviye ödemeye başladık. Su eserleri yetiştiriciliğini 2003 yılında birinci kere takviye kapsamına aldık. Bugüne kadar 1 milyar 350 milyon lira dayanak ödemesi yaptık. Son 18 yılda ziraî takviye ölçüsünde 12 katlık rekor artış sağladık. Gerçek sayıları ile toplam 310 milyar lira hibe takviye ödemesi yaptık. Tarım dalına sağlanan nakit dayanak ölçüsünü her geçen yıl artırdık. 2002 yılında 1,8 milyar lira olan ziraî dayanak ölçüsünü, 2020 yılında 12 kat artışla 22 milyar liraya yükselttik. 2020 Ekim ayı itibariyle 18,4 milyar lira destekleme ödemesini yaptık ve ödemelerimiz devam etmektedir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile verdiğimiz takviyelerde muazzam bir artış sağladık. 2018 yılında 14,5 milyar liraya, 2019 yılında bu sayısı ek ödenekle 16,1 milyar liraya çıkardık. Son iki yılda dayanaklarımızı yüzde 52 artışla 22 milyar liraya çıkardık. 2018 yılından 2020 Ekim ayına kadar toplamda 50 milyar lira dayanak ödemesi yaptık. 2021 yılında ise üreticilerimize 1 milyar lira ek ödenekle birlikte toplam 23 milyar lira dayanak vermiş olacağız” diye konuştu.
Pakdemirli, Dijital Tarım Pazarı’nı tasarladıklarını belirterek şunları kaydetti:
“DİTAP’ın beş temel özelliği var; kontratlı üretim modeli, girdi finansmanının sağlanması, üretici örgütlerinin aktifliğinin güçlendirilmesi, ölçek büyüklüğünün artırılması ve son olarak da lojistik ağın optimize edilmesi. Sistemde kontratlı üretime katkı sağlamanın yanında bir de üreticilerin direkt alıcılara ulaşmasını sağlayan direkt satış modülü mevcut. DİTAP; üretici, endüstrici, perakendeci ve tüketicinin bir ortaya geldiği dijital bir platform. Böylelikle üretici korunurken tüketici de kollanmış oluyor. Batılı ülkelerde pazara arz edilen tarım eserlerinin büyük bir kısmı üretici örgütleri ile pazarlanmakta yahut kontratlı olarak üretilmektedir. Örneğin ABD’de broillerin yüzde 90’dan fazlası ve işlenmiş sebzelerin işlenmiş 80’i kontratlı olarak üretilmektedir. Bu da bizim üretici örgütleri üzerinden kontratlı üretim modeline yoğunlaşmamız gerektiğini göstermektedir. DİTAP kendini daima güncelleyen ve geliştiren, ziraî eserlerin pazarlanması ve tarıma dayalı endüstrinin vaktinde ve nitelikli hammadde talebinin karşılanmasında dala büyük katkı sağlayacaktır. Dijital Tarım Pazarı tıpkı vakitte üreticiler tarafından yetiştirilen eserleri hasat etme, sürece, depolama ve pazara erişimini sağlayacak halde aktif bir lojistik planlama yapılmasına takviye olacak bir platformdur. İkinci olarak Mayıs ayında Dijital Tarım Orman Akademisi’ni hizmete aldık. Şu ana kadar 70 akademisyen ve uzman, portal üzerinden eğitim verdi. Tarım Orman Akademisi’nde yer alan Dijital Kütüphane uygulamasında çiftçilerimiz aradığı bilgiye istediği an süratlice ulaşabilmektedir.”
Türkiye’deki israf konusuna dikkat çeken Pakdemirli, “Günlük israf edilen ekmek ölçüsü 4,9 milyon adet. Üretilen zerzevat ve meyvelerin yüzde 50’si kayıp. Hizmet kesiminde işletme başı yılda 4,2 ton besin, 2 bin litre içecek israf ediliyor. Her yıl 18,8 milyon ton besin çöpe gidiyor. Bu da yılda yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp ölçüsü demek. Türkiye’de birinci defa besin kayıpları ve israfının önlenmesi, azaltılması ve idaresine ait bir Ulusal Strateji Dokümanı ve Aksiyon Planı belirledik. Ülkemizdeki toplam besin harcamasının 500 milyar lira olduğunu düşünürsek, önleyeceğimiz yüzde 5’lik besin israfı, yani kurtarılan 25 milyar lira, 900 bin ailenin 1 yıllık minimum geçimi demek” değerlendirmesini yaptı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / AHMET UMUR ÖZTÜRK
Haberler.com
