Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, “24 binden fazla ünitede aile doktoru ve aile sıhhati çalışanıyla ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşlarımızın sıhhatini korumak, geliştirmek için hizmet vermekteyiz. Pandemi sürecinde hasta ve temaslı takibinde aile hekimliğinin değeri daha iyi anlaşılmıştır.” dedi.
Koca, Sıhhat Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2021 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Kurulu‘ndaki sunumunda, öncelikle gündemin tüm dünyayı etkileyen pandemi olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin, artan nüfusu ile dinamik bir yapı gösterdiğini, uzayan ömür müddetiyle birlikte süratle yaşlanan bir nüfusa sahip olduğunu belirten Koca, “Hızlı kentleşme, içinde bulunduğumuz coğrafyanın göç kavşağında bulunması, yakın komşularımızdaki güvenlik sorunu üzere konular sıhhat hizmetlerinin yaygınlığı ve sürdürülebilirliği konusunda son derece dinamik olmamızı gerektirmektedir.” tabirini kullandı.
Bakanlık olarak önceliklerinin, topluma yönelik esirgeyici sıhhat hizmetleri olduğuna işaret eden Koca, bilhassa yaşla birlikte ortaya çıkan hastalıkların, ayakta ve yataklı hasta hizmeti yanında rehabilitasyon hizmet talebinin artmasına yol açtığını lisana getirdi.
Koca, temel sıhhat göstergeleri iyileşme sağlarken, hastaya vaktinde ulaşılması, yerinde müdahale, muhtaçlık duyulan yatak sayısının ve niteliklerinin artırılması, aygıt parkının genişletilmesi, meskende sıhhat hizmetlerinin yaygınlaştırılması üzere hizmetlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerektirdiğini söyledi.
Bakanlığın bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da insanı temel alan bir sıhhat siyaseti izlemeye devam edeceğinin altını çizen Koca, “Amacımız tüm vatandaşlarımıza sıhhat hizmetlerinin tesirli, verimli ve hakkaniyete uygun bir formda sunulmasıdır.” dedi.
Türkiye’deki sıhhat hizmetlerinin yürütülmesinde üniversiteler ve özel yatırımcıların rol almakla birlikte hizmetin büyük bir kısmının bakanlık teşkilatınca yürütüldüğünü anlatan Koca, 934’ü hastane, 8 bini aile sıhhati merkezi olmak üzere 14 bini aşkın sıhhat kuruluşuyla hizmet verildiğini bildirdi.
-“Temel sıhhat göstergelerinde değerli ilerlemeler kaydedildi”
Sıhhat Bakanı Koca, sağlıklı hayat stilinin benimsendiği, herkesin sıhhat hakkının korunduğu, gereksinim halindeki herkesin vaktinde ve kaliteli sıhhat hizmetine basitçe erişebildiği bir Türkiye’ye sahip olmayı hedeflediklerini tabir etti.
Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla içindeki hisseye nazaran sıhhat harcamalarının gelişmiş ülkelerin altında olmasına karşın Türkiye’nin en kapsamlı sıhhat hizmeti sunan ülke pozisyonunda olduğunu vurgulayan Koca, sürdürülebilir bir sıhhat sistemini kalıcı kılmayı amaçladıklarını belirtti.
Koca, tüm dünyadaki üzere vatandaşların sıhhatlerini korumak ve iyileştirmek için harcanan kaynağın yıldan yıla artış göstermesinin bir mecburilik olduğuna işaret etti. Koca, bu artışa karşın OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında kişi başı kamu cari sıhhat harcamasının düşüklüğünün bir gerçek olduğunu lisana getirdi.
Türkiye’nin, genel sıhhat sigortasının geniş kapsamına karşın sıhhat hizmetinin son derece ekonomik olarak sunulduğu tek OECD ülkesi olduğuna dikkati çeken Koca, “OECD sıhhat dataları ve Avrupa Kurulu raporlarında, Türkiye yaptığı sıhhat harcamasına nazaran, sıhhat hizmetlerinden en üst düzeyde memnuniyet elde eden ülkedir. 2002’den bu yana temel sıhhat göstergelerinde kıymetli ilerlemeler kaydedilmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
Koca, sıhhatte gelişmişlik endekslerinden olan anne mevt oranının yüz bin canlı doğumda 64’ten 13,1’e, bebek vefat suratının ise 31,5’ten 6,7’ye düştüğünü bildirdi.
Vatandaşların ortalama 6 yıl daha fazla ömür müddetine sahip olduğunu belirten Koca, ömür mühletinin uzamasının yaşlı nüfus oranını artırdığına, bunun kişi başına sıhhat hizmeti maliyetini yükselttiğine dikkati çekti.
Koca, konutta verilen sıhhat hizmeti son periyot hastaları için palyatif bakım üzere yeni sıhhat hizmetlerine gereksinim duyulduğunu vurgulayarak şöyle devam etti:
“2002’den sonra bebek ve beş yaş altı vefat suratını değerli ölçüde ve inanılmaz bir süratle düşürdük. 2012’den beri çizilen plato 2016’dan itibaren başlayan ağır çabalar sonucu yine düşüş eğilimine geçmiştir. Tek bebeğimizin bile önlenebilir bir sebepten kaybedilmesini istemiyoruz. Sıhhat sisteminin gelişmişliğini gösteren en temel göstergelerden birisi bilindiği üzere anne mevt oranıdır. Hamilelerimizin yakın takibi, bilhassa riskli gebeliklerin idaresi ve doğumların sıhhat kuruluşlarında yapılması ile annelerimizin vefat oranını yüz binde 64’ten 13,1’e indirdik. Önlenebilir nedenle bir tek annemizin bile hayatını kaybettiği bir ülke olmak istemiyoruz.”
Sıhhatte cepten yapılan harcamanın direkt yansıdığını söz eden Koca, cepten yapılan sıhhat harcamalarının oranı dalgalanma gösterse de genel sıhhat sigortasının devreye girmesiyle vatandaşların tamamına yakınının sıhhat garantisi altına alınmasıyla bu oranın yüzde 17’ler düzeyine kadar indiğini bildirdi.
Koca, Türkiye’nin sıhhatte süratli bir memnuniyet artışı yakaladığını, bunu kalıcı kılmak için daima takip ettiklerini söyledi.
“7 bin çocuğumuzu, gelişebilecek hastalıklardan koruyoruz”
Türkiye’de sıhhat hizmetlerine erişimin kolay olduğunun altını çizen Koca, bundan sonraki süreçte bir taraftan kalitenin, öteki taraftan da yeni ortaya çıkacak gereksinimlere yönelik sıhhat hizmetlerinin geliştirilmesine çaba gösterildiğini belirtti.
Sıhhat Bakanlığının temel vazifelerinden olan esirgeyici ve temel sıhhat hizmetlerinin bakanlığın her vakit önceliği olduğuna işaret eden Koca, hastalıklardan korunmaya yönelik çalışmaları sürdürürken, belirlenen standartların izlemler, kontrol ve ölçümlerle, konutta, okulda, iş yerlerinde, insanın olduğu tüm alanlarda sıhhatle ilgili önlemler almaya devam ettiklerini anlattı.
Hastane dışı doğumların da büyük kısmının sıhhat profesyonelleri eşliğinde gerçekleşen doğumlar olduğunu belirten Koca, “Bakanlık olarak bir yandan inançlı doğumu ön planda tutarken başka yandan da hastanelerimizde doğumu teşvik ediyoruz. Bebeklerimizin hayata en sağlıklı formda başlayabilmeleri için erken teşhisin kritik değer taşıdığı taramaları yürütüyoruz. Fiyatsız demir ve fiyatsız D vitamini dayanağını sürdürüyoruz. Bu sayede yaklaşık 7 bin çocuğumuzu, gelişebilecek hastalıklardan koruyoruz. Toplumun temel taşı olan bayanlarımızın sıhhatini öncelemeye devam ediyor, içinde bulunduğumuz pandemi sürecinden olumsuz etkilenmemeleri için gerekli önlemleri alıyor, onların sıhhat şuuru ile donatılması ve sağlıklı bir hayat geçirmeleri için programlarımızı titizlikle uyguluyoruz.” sözlerini kullandı.
Gebelik, doğum ve lohusalık süreçlerinde doğum ünitelerinin sunduğu sıhhat hizmetlerini her açıdan geliştirmek ve olağan doğumu desteklemek maksadıyla anne dostu hastane sayısını her yıl artırdıklarını vurgulayan Koca, hamilelerin, inançlı merkezlerde konaklamalarını ve doğumu hastanede yapmalarını sağlayan konuk anne uygulamasında yatak sayısının bin 698’den, bin 740’a çıkarıldığı bilgisini verdi.
“Sezaryenin gereksiz yere yapılmasını tedbire kararlılığındayız”
Koca, hastanelerde 419 hamile okulunda ve birinci basamak hizmet ünitelerinde bin 80 hamile bilgilendirme sınıfında, hamile ve eşlerine yönelik doğuma hazırlık ve danışmanlık hizmeti sunduklarını söz ederek, “Sezaryenin bayan ve bebek sıhhatini riske sokacak halde gereksiz yere yapılmasını tedbire kararlılığındayız. Bu mevzuda kamu hastanelerinde gelinen seviyeye özel kesim ve üniversite hastanelerinde de ulaşmayı amaçlıyoruz. Tüm uğraşlarımıza karşın sezaryen oranlarını düşürmede gereğince başarılı olamadık.” dedi.
Bağışıklama çalışmalarıyla aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunmada ve hastalık yükünün azaltılmasında en kıymetli etken olduğuna dikkati çeken Koca, Genişletilmiş Bağışıklama Programı çerçevesinde, 13 antijenle Türkiye’nin, en geniş bağışıklama programını uygulayan ülkeler ortasında olduğunu söyledi.
Fahrettin Koca, yıllık 1 milyon 200 bin civarında çocuğun doğduğunu ve nüfus büyüklüğüne nazaran aşılama başarısı en yüksek olan ülkelerin başında Türkiye’nin geldiğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“24 binden fazla ünitede aile doktoru ve aile sıhhati çalışanı ile ülke genelinde 8 bini aşkın noktada vatandaşlarımızın sıhhatini korumak ve geliştirmek için hizmet vermekteyiz. Pandemi sürecinde hasta ve temaslı takibinde aile hekimliğinin kıymeti daha iyi anlaşılmıştır. Sağlıklı hayat merkezi sayımızı 2020 Ekim prestijiyle 207’ye çıkardık. Aile doktorlarımızın hizmet alanını güçlendirecek olan bu merkezler, geçmişte yalnızca hastanelerde verilen hizmetlerin daha yaygın bir halde verilebilmesine imkan tanıyor.”
“Yüzde 34 obezite sıklığı bulunuyor”
Koca, toplum sıhhatini tehdit eden en değerli sıhhat risklerinden biri olan obeziteyle çabayı sürdürdüklerini, yüzde 34 üzere yüksek bir obezite sıklığı bulunduğunu, yıllar içindeki artış suratı yavaşlama eğiliminde olsa da artmaya devam ettiğini bildirdi.
Obezite merkezlerinin sayısını 2021’de 140’a çıkarmayı hedeflediklerinin altını çizen Koca, 2025’e kadar obezite ve diyabet artışının durdurulması global gayesi doğrultusunda, Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı’nı uygulamaya devam edeceklerini söyledi.
El hijyeninin pandemiden korunmada kıymetli olduğu üzere sıhhat kuruluşlarında enfeksiyonların önlenmesi için de büyük kıymet taşıdığını vurgulayan Koca, bu mevzuyu hassasiyetle takip ettiklerini lisana getirdi.
“1 milyon 172 bin vatandaş fiyatsız ilaç imkanından yararlandı”
Koca, tütünle kararlı çaba siyasetlerinde iniş trendinin yakalanmasına karşın istenen seviyeye gelinemediğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Her yıl artan sayıda kontrol yapıyor olmamıza karşın 2020 yılında yaşadığımız pandemi nedeniyle kontrol sayısında bir azalma gerçekleşmiştir. İçişleri Bakanlığımızın dayanaklarıyla bin 500 kontrol takımımızda sabit kolluk işçisi yer almaya başladı, bundan sonraki süreçte kontrol gruplarımızda polis ve jandarma kuvvetlerinin daimi olarak yer almalarını sağlayacağız. Sigara içenlere bu bağımlılıktan kurtulmaları için ALO 171 sigara bırakma müşavere çizgisi ve sigara bırakma polikliniklerimizle takviye oluyoruz. Bugün prestijiyle faaliyet gösteren sigara bırakma polikliniği sayısı 721’e ulaştı. Fiyatsız ilaç imkanımızdan ise şimdiye kadar 1 milyon 172 bin vatandaşımız faydalandı. ALO 191 Uyuşturucu ile Uğraş Müşavere ve Takviye Çizgimizle bugüne kadar 275 bin şahsa hizmet verdik. Bu süreçte tedavi merkezlerinin sayı ve kapasitesini artırdık. 2014 yılında 21 vilayette 30 adet tedavi merkezimiz varken, bu sayıyı 76 vilayetimizde 129 merkeze çıkardık.”
Sıhhat Bakanı Koca, toplumun ruh sıhhatinin korunmasını ve geliştirilmesine yönelik olarak çok sayıda programla hizmetlerini sürdürdüklerini, Davranışsal Bağımlılıkla Çaba Aksiyon Planını uygulamaya başladıklarını söz etti.
Kanserde erken teşhisin değerinin şuuruyla kanser tarama hizmetlerini yürüttüklerini anlatan Koca, “2020 yılında Kovid-19 yoğunluğuna bağlı olarak tarama sayıları azalmakla birlikte 2020 yılının birinci 9 ayında yaklaşık 3 milyon vatandaşımız tarama hizmetlerinden yararlanmıştır. 658 taşınabilir sıhhat grubuyla belde, köy, mezra ve uzak mahallelerde yaşayanların gözetici sıhhat hizmetlerine erişilebilirliğini kolaylaştırıyoruz.” dedi.
Koca, Türkiye genelinde kullanılmaya başlanan Bulaşıcı Hastalık Sürveyans ve Erken İhtar Sistemi (İZCİ) ile bulaşıcı hastalık sürveyansı ve salgınların erken ikazına yönelik teknik alt yapının güçlendirildiğini, bildirim oranının yüzde 95’e ulaştığını vurguladı.
Bakan Koca, tüberküloz hastalığıyla uğraşın sürdürüldüğüne, yıllık tüberküloz sıklığı açısından Türkiye’nin, Dünya Sıhhat Örgütü Avrupa Bölgesi ortalamalarından daha iyi durumda olduğuna işaret etti.
Türkiye’nin sığınma durumunda kalan süreksiz muhafaza altındaki konuklara 29 vilayette, 175 Göçmen Sıhhati Merkezinde, 791 sıhhat takımı ile hizmet verildiğini anımsatan Koca, “İhtiyaçlar çerçevesinde insani sorumluluğumuzu yerine getirmeye devam edeceğiz. Hudut ve Kıyılar Sıhhat Hizmetleri kapsamında halk sıhhati risklerinin ülkemize girmesini önlemek gayesiyle milletlerarası giriş noktalarında gerekli her türlü sıhhat önlemini alıyoruz. Yurt dışına giden şahıslara verilen seyahat sıhhati hizmetini yaygınlaştırıyoruz. Türk ve yabancı gemi adamlarını memleketler arası standartlara uygun sertifikalandırıyoruz.” bilgisini verdi.
Koca, 2021 yılı merkezi idare bütçesinde hami sıhhat hizmetleri için ayırılan kaynağın 2020 yılına nazaran yüzde 24,1 artırarak 19 milyar TL’ye çıkarıldığını bildirdi.
-“Ambulans sayımızı gelecek yıl 6 bin 340’a çıkarmayı hedefliyoruz”
Sıhhat Bakanlığının takım ve ekipman olarak afet ve acil durumlara hazır ve dünya standartlarında hizmet sunduğuna dikkati çeken Koca, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ülkemizin tamamını kapsayan Acil Sıhhat Hizmetleri tertibi kurduk. 2020 yılı içerisinde 5,5 milyona yakın vatandaşımıza ambulanslarımızla müdahale ederek sıhhat tesislerimize naklini gerçekleştirdik. 5 bin 930 olan ambulans sayımızı 2021 yılında 6 bin 340’a çıkarmayı hedefliyoruz. Standart ambulanslarımızın ulaşamadığı hadiselere motosikletli gruplarla müdahale ediyoruz. 2002 yılından bu vakte kadar ambulans başına düşen nüfusu 107 binden 14 bine indirerek vatandaşımıza daha tesirli acil sıhhat hizmeti vermeyi başardık. Önümüzdeki yıl yeni açacağımız istasyonlarla 112 istasyon sayısını 3 bin 100’e çıkaracağız. 2020 yılı içinde 17 helikopter ambulans ve 3 uçak ambulans ile hizmet vermekteyiz. 2008 yılından 2020 yılı Ekim ayına kadar hava ambulansları ile yaklaşık 49 bin olayın naklini gerçekleştirdik. Çeşitli bölgelerde hizmet veren 6 deniz bot ambulansımız ile yaklaşık 23 bin hadisenin naklini gerçekleştirdik. Zeytin Kolu, Barış Pınarı ve Bahar Kalkanı Harekatları kapsamında UMKE ve acil sıhhat çalışanımız triyaj takviye merkezlerimiz ve ambulanslarımızla 24 saat aslına nazaran kesintisiz hizmet vermiştir. 23 Eylül 2020’de Ulusal Medikal Kurtarma Takımlarımız ile Seyyar Hastane Sistemimizin, Dünya Sıhhat Örgütü tarafından memleketler arası standartlarda (EMT Tip-2) olduğu tescil edilmiştir.”
“Aile hekimliği uygulamasını güçlendireceğiz”
Somali’nin başşehri Mogadişu’da yaşanan terör akınında, Beyrut Limanı’nda yaşanan patlama sonrasında Ulusal Medikal Kurtarma Takımlarının misyon aldığını hatırlatan Koca, acil yardım ve UMKE takımlarının bu yıl içerisinde yaşanan başta Elazığ Sivrice zelzelesi olmak üzere, çeşitli afet ve kazalarda olay mahalline erkenden ulaşarak hizmet verdiğini söyledi.
Bakan Koca, İzmir’in Seferihisar ilçesinde yaşanılan sarsıntı sonrasında bölgede 2 helikopter ambulans, 171 acil yardım ambulansı, 68 UMKE aracı, 335 UMKE işçisi, 35 adet acil müdahale ünitesi, 3 taşınabilir komuta aracı toplam 917 sıhhat işçisi ile arama, kurtarma ve acil sıhhat hizmetleri yürütüldüğünü anlattı.
Koca, poliklinik ve acil servislerin nitelikli hizmet vermesinden, nitelikli yatak sayısının artırılmasına, acil servislerdeki yoğunluğun azaltılmasından, hasta ve çalışan memnuniyetinin artırılmasına kullanılan ilaç, gereç ve aygıtların 10 yerlileştirilmesine kadar, birçok alanda Türkiye’nin daha iyi bir noktaya gelmesini hedeflediklerini lisana getirdi.
Sıhhat hizmetlerine erişimin kolaylaştırılmasının kişi başı tabibe müracaat sayısını 3 kata yakın artırdığına dikkati çeken Fahrettin Koca, şöyle konuştu:
“Bugüne kadar olduğu üzere bundan sonraki süreçte de maksadımız aile hekimliği uygulamasını güçlendirerek, ikinci ve üçüncü basamağa gereksiz müracaat sayısını azaltmaktır. Hastanelerimizde büyük oranda koğuş tipi odalardan, hasta mahremiyetinin daha korunaklı olduğu tek ve iki kişilik, tuvalet ve banyosu bulunan nitelikli odalara geçtik. Ağır bakım üniteleri süratli formda artarak değerli sayılara erişmiştir.
Pandemi uğraşında ağır bakım yataklarının değeri bir kere daha anlaşıldı. Hayatı tehdit eden sıhhat meseleleri nedeniyle uzun müddetli tıbbi bakım muhtaçlığı bulunan hastalarımızın için Palyatif Bakım merkezlerini çoğaltıyoruz. Türk Ceza Kanunu’nun 57’nci hususunda yer alan yüksek güvenlikli sıhhat üniteleri bakanlığımıza bağlı sıhhat tesisleri bünyesinde açılmaktadır. Bu kapsamdaki hastalara uzmanlık, muhafaza, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri verilmektedir. Yanık yatağı kapasitemizi 18 yılda 16 kat artırarak toplamda 569 yatağa ulaştık. Ağız ve diş sıhhati teşhis ve tedavi hizmetlerinin erişilebilirliğini ve aktifliğini artırıyoruz. Yatağa bağımlı hastalara, meskende tıbbi bakım hizmeti sunarak devletimizin şefkatli elini uzatıyoruz. Böylelikle hastane sonrasında da hastalarımızı yakından takip ediyor ve sıhhat hizmetinin sürekliliğini sağlıyoruz.”
Sıhhat hizmeti alanında hizmet alanının genişleterek erişiminin kolaylaştırıldığını tabir eden Koca, şunları kaydetti:
“Yüksek teknolojiye sahip tıbbi aygıt kapasitemizi hizmet muhtaçlıkları kapsamında geliştiriyoruz. Sıhhat çalışanının tecrübesini arttırmak ve meslek içi eğitimini pekiştirmek hedefiyle Multidisipliner Simülasyon Dayanaklı Sıhhat Eğitim ve Uygulama merkezlerinin kurulması ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda İzmir Urla Milletlerarası Acil-Afet Eğitim ve Simülasyon Merkezi açılmıştır. İzmir’de S.B.Ü. Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Simülasyon Dayanaklı Hastane Eczacılığı Eğitim ve Uygulama Merkezinin konseyimi tamamlanmıştır. Sık tüketilen, satın alma ve iş gücünün büyük kısmını oluşturan tıbbi gereçlerin temininin kolaylaştırılması ve tüketimde yerlilik oranını artırmak gayesiyle Devlet Materyal Ofisi ile birlikte Sıhhat Marketi hayata geçirdik. Pandemi devrinde esirgeyici materyal, kit ve ilaçların süratli temininde bu modelimizin faydasını gördük.”
(Sürecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / His Yener
Haberler.com
