Türkiye son yıllarda büyük bir atılım gerçekleştirdi. Savunma sanayiinin çabucak her alanında büyük yatırımlar, dünyaya meydan okuyan eserler ortaya çıktı. Türkiye bu eserleri yalnızca fuarlarda, tatbikatlarda değil gerçek savaş ortamında da kullandı ve elde ettiği muvaffakiyet ile dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Bu noktaya gelinmesinde, her fırsat ve mazerette uygulanan açık ve üstü kapalı ambargolar büyük rol oynadı. Türkiye bu engelleme ve tehditleri bertaraf etmek için tabir yerindeyse “kendi göbeğini kendisi kesmeyi” tercih etti.
Dünyada en çok dikkat çeken proje, kendisini üç farklı gerçek savaş alanında ispatlayan ve kullanan başka ülkelerden de büyük övgü alan Türk SİHA’ları oldu. Lakin bu eser Türk savunma sanayiinde buz dağının herkesçe görünen küçük bir kısmı.
Hafif ve ağır silahlardan gemilere, füzelerden uzay çalışmalarına, kritik kesimlerden en sofistike ve geleceğin savaşlarında belirleyici olacak teknolojik silahlara kadar her alanda kıymetli çalışmalar yürütülmeye devam ediliyor.
YERLİ VE ULUSAL PROJELER CASUSLARIN RADARINDA
Dünya savunma sanayii de hem bu silahlarla ilgili bilgi alma hem de bu eserlere gerekli birtakım modüller için tedarikçi olma yarışında.
Bu durum Türkiye’nin iki farklı casusluğun radarına girmesine neden oluyor; teknoloji casusluğu ve ticari casusluk Türkiye daha evvel ulusal piyade tüfeği MPT-76’nın planlarının yurt dışına satılması olayına şahit olmuştu.
Bu kere de halihazırda devam eden projelerin modül muhtaçlığını öğrenmeye çalışan bir casusluk şebekesi yakalandı. Gaye; gerekli eserleri öğrenip, yurt dışındaki kuruluşlar ismine lobi yapıp, modüllerin yurt dışından temin edilmesini sağlamak.
Geçtiğimiz yıllarda da ulusal piyade tüfeği projesinde casusluk yapan yönetici suçüstü yakalanmıştı
MAKSAT BAĞIMLI HALE GETİRİP, YILLARCA ESER SATMAK
Yurt dışından modül temini daha evvel pek çok kere meşakkate neden oldu. Bunlardan birincisi, bu kesimlerin satın alınmasının yurt içinde üretilmesini engellemesi. Bunun binlerce örneğini yıllar içinde görmek mümkün. Bu durumda her manada bağımlı hale gelmek ya da getirilmek birinci gaye. Örneğin, diğer bir ülkeden optik kamera ithal eden Türkiye, bu kameraların takılı olduğu platform kullanıldığı sürece o ülkeden hizmet satın almak zorunda bırakılıyor.
CAATSA yaptırımları tartışmasında en çok konuşulan mevzulardan biri F-16 modülleri olmuştu. Uçakların uçması için gerekli hayati kesimlere bir ambargo uygulanması demek çok kıymetli ve hayati gücün kullanılmaması manasına geleceğinden telaşa neden olmuştu.
Bir başkası ise üstü açık ya da kapalı uygulanan ambargolar… Savunma sanayii barış periyodunda bu modülleri temin edebilirken, savaş ya da çatışma noktasında ambargolara maruz kalabiliyor.
ÇIKARLARI TEHLİKEYE GİRİNCE “AMBARGO” TEHDİDİ GELDİ
En yakın örneği Suriye’nin kuzeyine düzenlenen harekatlarda yaşandı. Türkiye’nin terör örgütü PKK’ya yönelik harekat başlattığı duyulur duyulmaz Kanada’dan Almanya’ya, ABD’den Fransa’ya kadar birçok ülke ‘Savunma sanayii alanında Ankara’ya rastgele bir satış gerçekleştirmeyeceklerini’ bildirerek, aslında net bir biçimde ambargo kararı aldıklarını gösterdi.
Azerbaycan, Dağlık Karabağ operasyonunda Bayraktar TB2 SİHA’larını kullanınca Ermenistan yanında tutum takınan Kanada optik eser satımını durdurmuştu. Misal bir adım da Avusturya motor firması Rotax’tan gelmişti.
Libya ve Doğu Akdeniz konusunda da Türkiye yükünü koydukça batıdan emsal çıkışlar duyuldu. Yunanistan, AB ülkelerinden Türkiye’ye ambargo uygulamalarını talep etti.
GELECEK PERİYOTTA “AMBARGO” KOZU OLABİLİRDİ
Savunma sanayiinde bu çeşit hizmet ve eser alımlarının 10, 20 hatta 30 yıla kadar çıktığı biliniyor. Ankara’da engellen casusluk faaliyeti bunun da önüne geçti. Şayet MİT’in koordinesinde bu operasyon olmasa, kimi kritik projelerin hangi modüllere gereksinim duyduğu, bu eseri kullanacak kurumun neler istediği, proje için ayrılan bütçenin ne kadar olduğu üzere kritik bilgiler yabancı bir şirketin eline geçmiş olacaktı.
Bilgilerin diğer bir şirkete geçmesi, günü geldiğinde o şirketin Türkiye’yi gereksinim duyduğu sistemle ilgili “Bizde tam da gereksiniminiz olan eser var. Size satabiliriz” demesini beraberinde getirmekle kalmıyor, gelecekte o şirketin konseyi olduğu ülkeye ‘ambargo uygularım’ kozunu da veriyor.
Haberler.com
