Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kültür ve Turizm Bakanlığı “2019-2020 Özel Ödülleri” Töreni’nde konuştu: (2)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Dilde sadeleştirme niyetiyle çıkılan yolda Türkçemiz tarihimizin büyük söz katliamına maruz bırakılmıştır.” dedi.

Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen Kültür ve Turizm Bakanlığı “2019-2020 Özel Ödülleri” Töreni’ndeki konuşmasında, kültürün korunması ve geliştirilmesinde sanat yapıtlarının kıymetine dikkati çekti.

Kültürle ilgili tartışmalarda o kültürün taşıyıcısı olan lisanın ihmal edildiğini belirten Erdoğan, Türkiye’deki kültür sorununun ekseriyetle şahsen işin uzmanlarınca lisan sorununun dışında değerlendirildiğini söyledi. Meğer bir milleti maziden atiye taşıyan kültürse, o kültürün en kıymetli ögesinin da lisan olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Kültür, lisan kalıbında şekillenip, lisan kabında gelecek jenerasyonlara aktarılır. Lisan olmadan insan, aile, toplum, millet, kültür ve medeniyet de olmaz.” diye konuştu.

Konfüçyüs’e atfedilen ve lisan, kültür, beka alakasını göstermesi bakımından değerli olduğunu düşündüğü bir kıssayı anlatan Erdoğan, Konfüçyüs’e “Bir memleketi yönetim etmeye çağrılsaydınız yapacağınız birinci iş ne olurdu?” diye sorulduğunu filozofun da “İşe lisanla başlar evvel lisanı düzeltirdim zira lisan düzgün olmazsa sözler kanıyı düzgün anlatamaz. Niyetler iyi anlatılamazsa yapılması gereken görevler iyi yapılmaz. Gereken yapılmazsa ahlak ve kültür bozulur. Ahlak ve kültür bozulursa adalet yolunu şaşırır. Adalet yanlış yola saparsa halk güçsüzlük ve şaşkınlık içine düşer, ne yapacağını, işin nereye varacağını bilmez. İşte bunun için hiçbir şey lisan kadar kıymetli değildir.” karşılığını verdiğini söyledi.

“Diline sahip çıkmayan, lisanını zenginleştiremeyen milletler, tıpkı kökleri kuruyan ağaçlar üzere esen rüzgarlar karşısında devrilmeye mahkumdur.” diyen Erdoğan, Peyami Safa‘nın bunu “Dilini kaybeden bir millet her şeyini kaybetmiş demektir.” kelamıyla söz ettiğini vurguladı.

“Tabelalarda değişik şeyler var”

Erdoğan, bu acı gerçeğe, her şeye karşın hala lisan sıkıntısına gereğince eğilinmediğine işaret ederek, şöyle konuştu:

“Caddelerde dolaştığınız vakit, dükkanları, marketleri, bunları gördüğümüz vakit bakıyorsunuz ki ya bizim lisan nerede? Buralarda bizim lisan yok, değişik şeyler var. Tabelalarda apayrı şeyler var. Bunu kaybettiğimiz anda biz kendimizi kaybetmiş oluruz. Nihat Sami Banarlı, Türkçenin Sırları isimli yapıtında çok nefis bir tespit yapıyor, diyor ki; ‘Ketebe yektübü Arap’ındır, kitap katip benimdir.’ İşte biz artık buna muhtacız. Ulusal kimliğimizin ve hafızamızın nişanesi olan Türkçeye hak ettiği ihtimamı göstermiyoruz. Bunda elbette bir periyot ‘özleştirmecilik’ ismi altında lisanımızın çoraklaştırılmasının, sığlaştırılmasının, kısırlaştırılmasının hissesi bulunuyor. Lisanda sadeleştirme niyetiyle çıkılan yolda Türkçemiz tarihimizin büyük söz katliamına maruz bırakılmıştır. Asırlar boyunca kullana kullana Türkçeleştirdiğimiz sözlere getirilen yasaklar, sav edildiği üzere lisanımızı yabancı lisanların boyunduruğundan kurtarmaya yetmemiştir. Tersine lisan cellatlarının elinde hoş Türkçemiz, bir süre sonra şahsen Gazi’nin sözüyle bir çıkmaza saplanmıştır.”

Erdoğan, güçlü söz birikiminin tasfiyesiyle ortaya çıkan boşluğu bir periyot Fransızca, son devirde de İngilizce kökenli sözlerin doldurduğuna dikkati çekerek, “Bugün geldiğimiz noktada gençler bir asır evvel vefat eden dedelerinin mezar taşını dahi okuyup, anlayamaz durumdadır. Yalnızca gençlerimiz değil, üniversite mezunu insanlarımız bile 70-80 sene önce yazılan yapıtları okurken zorluk çekiyor.” sözlerini kullandı.

“Ne Türkçeye ne de İngilizceye uyan tuhaf bir dil”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, birçok insanın Yahya Kemal, Ömer Seyfettin, Fuat Köprülü, Ziya Gökalp’i, nispeten daha sade eserler bırakan Necip Fazıl, Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar’ı dahi kelamlık yardımı olmadan anlayamadığına işaret ederek, şunları söyledi:

“Bu vahim tablo, son yıllarda kullanımı giderek yaygınlaşan toplumsal medya lisanı ve plaza lisanı ile daha da kötüleşmektedir. ‘Forward etmek’, ‘down olmak’, ‘set etmek’, ‘aksiyon almak’ üzere ne Türkçeye ne de İngilizceye uyan tuhaf bir lisan ortaya çıkmıştır, ben de anlamıyorum. Tıpkı halde kısaltma mazeretiyle uydurulan ve ne olduğu anlaşılmayan harf yığınları toplumsal medyayı istila etmiştir. Lisanda müstevlilerin adeta mahkumu durumdayız.”

Erdoğan, öbür lisanlardan söz almanın bir kusur değil tersine bir zenginlik olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Dilin sesi ve cümle yapısını yani Türkçenin mayasını bozmadığı surece esasen bunda bir beis de yoktur. Halbuki burada Türkçe fiiller ve sözler yerine yabancı lisandaki karşılıkları ikame edilmekle kalınmıyor, asıl Türkçemizde olmayan vakit ve cümle yapılarıyla lisanımızın özü tahrip ediliyor. Bu tuhaf lisanın toplumun aşikâr kesitleri ortasında bir saygınlık göstergesine dönüşmesi ise problemin bir öteki boyutudur. Merhum Cemil Meriç’ten ilhamla söyleyecek olursak, ‘Bugün lisanımız perişan, mefhumlar kaypak, sözler ise köksüzdür. Günümüzde siyasetten sanata, beşeri bağlardan eğitime kadar, pek çok alanda karşılaştığımız külfetlerin temelinde işte bu lisan problemi vardır. Bu sorunu çözmeden lisanımıza hak ettiği dikkat ve rikkati göstermeden öteki mevzularda da uzaklık alamayız. Şayet millet olarak bizim bir kültür davamız varsa işte öncelikle Türkçeden başlamamız gerekiyor. Lisanımıza sahip çıktığımız ölçüde kültürümüze, kimliğimize, tarihimize, sanatımıza da sahip çıkabileceğimize inanıyorum.”

“Yaşayan bir varlık olan lisan her canlı üzere emek ister”

Erdoğan, Türk lisanının konuşulduğu geniş coğrafyada yürütecekleri çalışmalar için de öncelikle Türkçenin geliştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Bu bakımdan geleceğimize yapacağımız en büyük yatırımlarından biri, bizden evvelkilerin yanlışlarını tekrarlamadan, yabancı lisanların istilası karşısında Türkçemizi korumak, geliştirmek, zenginleştirmek olacaktır. Zira yaşayan bir varlık olan lisan her canlı üzere emek ister, beslenmek ister, korunmak, geliştirmek ister.” halinde konuştu.

Bu mevzuda siyasetçilerden bilim adamlarına, gazetecilerden üniversite hocalarına, ailelerden öğretmenlere kadar birçok kısma değerli misyonlar düştüğüne dikkati çeken Erdoğan, “Siz kültür sanat insanlarımız başta olmak üzere tüm kalem ve kelam erbabımızdan lisanımıza sahip çıkmasını bekliyorum. Lisan sorununun siyaset ve ideoloji üstü bir mevzu olduğunu burada tekrar vurgulamak istiyorum.” dedi.

Erdoğan, ödül bildiri edilecekleri tebrik ederek, bundan sonraki çalışmalarında muvaffakiyetler diledi, Kültür ve Turizm Bakanlığına da teşekkür etti.

Merasimden notlar

Konuşmasının akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Antakya Medeniyetler Korosu Derneği, Odunpazarı Çağdaş Müzesi, Hisart Canlı Tarih Müzesi, İstanbul Grafik Sanatlar Müzesi (İMOGA) ve Mimsanat Akademisi temsilcilerine mükafatlarını verdi.

Erdoğan daha sonra ödül alan kurum ve kuruluşların temsilcileriyle toplu fotoğraf çektirdi.

Merasime, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve TBMM Lideri Mustafa Şentop ile Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da katıldı.

Merasimde, ödül alan kurum ve kuruluşlara ait görüntü gösterimi de sunuldu.

(Bitti)

Kaynak: Anadolu Ajansı / Yıldız Nevin Gündoğmuş

Haberler.com