Avrupa Birliği (AB), ABD ve İngiltere’nin akabinde Kanada da Çin’i Uygur Türklerine karşı ‘ağır ve sistematik insan hakları ihlalleri’ nedeniyle suçlayarak, 4 Çinli yetkiliye yaptırım kararı aldı.
Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlalleri nedeniyle yaptırım uygulayan ülke sayısı 4’e yükseldi. Avrupa Birliği (AB), ABD ve İngiltere’nin akabinde Kanada da Çin’i Uygur Türklerine karşı ‘ağır ve sistematik insan hakları ihlalleri’ nedeniyle suçlayarak, 4 Çinli yetkiliye ve 2 kuruluşa yaptırım kararı aldı. Kanada’da federal hükümete bağlı Küresel Affairs Departmanı, Çinli 4 üst seviye yetkiliyi Sincan’daki “ağır ve sistematik insan hakları ihlallerine” katılmakla suçladı. Açıklamada, Çin’in din ve etnik kökenleri temelinde keyfi olarak 1 milyondan fazla insanı hapsetmekten ve onları “yeniden eğitime, zorla çalıştırmaya, azaba ve zorla kısırlaştırmaya” maruz bırakmaktan sorumlu olduğu vurgusu yapıldı.
Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau yaptığı açıklamada, “Sincan’da Çin’in elinden meydana gelen dehşetli insan hakları ihlallerinden derinden telaş duymaya devam ediyoruz” dedi. Garneau, “Bugün, Çin hükümetini Uygurlara ve öbür Müslüman etnik azınlıklara yönelik bu sistematik baskı kampanyasına son vermeye ve sorumluları hesap sormaya davet eden ortaklarımıza katılıyoruz” sözlerini kullandı.
Kanada parlamentosu Çin’in Uygurlara yönelik tavrını soykırım olarak kabul etmek için daha evvel oylama yapmış, Çin soykırım savının oylanması nedeniyle Kanada’ya reaksiyon göstermişti.
Kanada’nın 4 Çinli yetkiliye uygulayacağı yaptırımların mülki varlıkların dondurulması ve seyahat yasağı olacağı bildirildi. Kelam konusu yetkililerin Sincan Uygur Özerk Bölgesi Siyasi ve Hukuksal İşleri Komitesinin eski Sekreteri Zhu Hailun, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Parti Komitesi Genel Sekreter Yardımcısı Wang Junzheng, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Siyasi ve Türel İşler Komitesi Sekreteri ve Kamu Güvenliği Kısmının eski Müdürü Wang Mingshan ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi Hükümeti Lider Yardımcısı ve Kamu Güvenliği Kısmı Yöneticisi Chen Mingguo olduğu belirtildi. Kanada ayrıyeten, güvenlikten sorumlu devlet tarafından işletilen bir kuruluş olan Sincan Üretim ve İnşaat Kolordu Kamu Güvenlik Ofisi’ne da yaptırım uyguladığını ekledi.
Çin ise bu savlara cevaben kampların aşırılıkçılıkla gayret için gerekli mesleksel eğitim merkezleri olduğunu sav ederek, bölgedeki tüm insan hakları ihlalleri raporlarını yalanladı.
AB VE İNGİLTERE DE 4 ÇİNLİ YETKİLİYE YAPTIRIM KARARI ALMIŞTI
AB Dışişleri Bakanları ve İngiltere, günün erken saatlerinde Çin’in Sincan bölgesindeki Uygur Türklerine yönelik baskıdan ötürü Kanada’nın da yaptırım uyguladığı 4 Çinli yetkiliye ve bir kuruma yaptırım uygulama kararı almıştı. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab yaptırımlara ait yaptığı açıklamada, Doğu Türkistan’daki “son derece rahatsız edici” bir baskının “zamanımızın en makûs insan hakları ihlallerinden biri” olduğunu tabir etmiş, “Bölgede yaşanan insan hakları ihlalleri nedeniyle Çin hükümetine milletlerarası toplumun bu türlü bir duruma göz yummayacağına dair en açık iletisi göndereceğiz. Ortaklarımızla birlikte hareket ederek, insan hakları ihlallerinden sorumlu olanlardan hesap sormak için daima birlikte hareket edeceğiz” demişti.
ÇİN’DEN AB’YE YAPTIRIM MİSİLLEMESİ
Çin ise, AB’nin yaptırım kararının akabinde 10 Avrupa Parlamentosu üyesine ve 4 kuruma misilleme yaparak yaptırım uygulayacağını açıklamıştı. Çin tarafından yaptırım uygulanacak şahısların Avrupa Parlamentosu’ndan Reinhard Butikofer, Michael Gahler, Raphael Glucksmann, İlhan Kyuchyük ve Miriam Lexmann, Hollanda Parlamentosu’ndan Sjoerd Wiemer Sjoerdsma, Belçika Parlamentosu’ndan Samuel Çoğolatı, Litvanya Parlamentosu’ndan Dövile Sakaliene, Alman uzman Adrian Zenz ile İsveçli uzman Bjorn Jerden olduğu bildirilmişti. Çin’in yaptırım uyguladığı kurumların ise AB Kurulu Güvenlik ve Siyasi Komitesi, Avrupa Parlamentosu İnsan Hakları Alt Komitesi, Almanya’daki Mercator Çin Çalışmaları Enstitüsü ve Danimarka Demokrasiler İttifakı Vakfı olduğu açıklanmıştı. Kelam konusu şahısların ve ailelerinin Çin ana karası ile Çin’in Hong Kong ve Makau özel idari bölgelerine girişlerinin yasaklandığı, bu bireylerin ve ilgili kurum ve kuruluşların Çin ile iş yapmasının da sonlandırıldığı bildirilmişti.
ABD, 2 ÇİNLİ YETKİLİYE YAPTIRIM KARARI ALMIŞTI
ABD, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur Türklerine yönelik önemli insan hakları ihlalleri ile temaslı olarak 2 Çinli yetkiliye yaptırım kararı almıştı. ABD Hazine Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu (XPCC) Parti Komitesi Sekreteri Wang Junzheng ve Sincan Kamu Güvenliği Ofisi (XPSB) yöneticisi Chen Mingguo’ya yaptırım uygulandığı belirtilmişti. Bakanlık, iki yetkilinin “ABD Global Magnitsky İnsan Hakları Hesap Verebilirlik Yasası” kapsamında gaye alındığını belirtmiş, bu hareketin Avrupa Birliği (AB), İngiltere ve Kanada tarafından alınan tedbirleri tamamladığını kaydetmişti.
(Ceren Yanar Polat/İHA)
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
