Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yüksek kısımlarında ilkbahar mevsiminde doğal olarak yetişen ve halk ortasında “ağlayan gelin” ismiyle da bilinen aykırı lalenin, süs bitkileri bölümüne kazandırılması için Erzincan‘da hazırlanan proje ve ıslah çalışmaları sürüyor.
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen, Türkiye Aksi Lale Tiplerinde Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kesime Kazandırılması Projesi kapsamında, tabiatta yetişen süs bitkilerinin tescillenmesi ve müdafaa altına alınması için çalışma yapılıyor.
Ziraat mühendisleri tarafından enstitünün aksi lale koleksiyon bahçesinde 14 yıldır sürdürülen çalışmalarda, 19 vilayetten toplanan 32 karşıt laleden bugüne kadar 3’ü, “Vuslat”, “Aslay” ve “Doğu güneşi” isimleriyle tescillenerek süs bitkileri kesimine kazandırıldı.
“Yurt dışından önemli talepler geliyor”
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Birol Karadoğan, AA muhabirine, Türkiye Aksi Lale Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kültüre Alınması Projesi kapsamında çalışmaların tüm süratiyle sürdüğünü söyledi.
Türkiye’de aykırı lale ıslah çalışmalarının birinci defa enstitülerinde başlandığını hatırlatan Karadoğan, şöyle konuştu:
“Islah çalışmalarını sürdürdüğümüz aykırı laleler ile ilgili yurt içi ve dışından önemli talepler gelmektedir. Bilhassa kelam konusu aksi laleler olunca bu talep daha da artmaktadır. Burada gerçekleştirdiğimiz uzun soluklu bir çalışma. Şu an kurumumuz ismine tescil ettirdiğimiz üç çeşidimiz elimizde mevcut. İnşallah bir aksilik olmazsa bunların yanı sıra iki çeşidimizi daha kurumumuz ismine tescil ettirerek ülkemiz ismine yeni çeşitleri kazandırmayı planlıyoruz.”
Proje sorumlusu ziraat mühendisi Meral Aslay da aykırı lale koleksiyon bahçesi oluşturduklarını ve bitkileri müdafaa altına aldıklarını anlattı.
“İlk gayemiz, süs bitkileri dalına yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesi”
Ülkenin baharın müjdecisi zıt lale konusunda çok güçlü olduğunu lisana getiren Aslay, şunları kaydetti:
“Doğamızda 40’ın üzerinde aykırı lale bulunmaktadır. Biz bu bitkileri muhafaza altına aldıktan sonra ‘bunları iktisada nasıl kazandırabiliriz’ diyerek ıslah çalışmalarına başladık. Burada birinci gayemiz süs bitkileri kesimine yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesiydi. Bunun için birinci kademede seleksiyon çalışmaları sonucu Türkiye’nin birinci zıt lale ‘Vuslat’, ‘Aslay’ ve ‘Doğu güneşi’ çeşitlerini geliştirdik. Şu anda alanımızda 38 cins bulunmaktadır. Bu çeşitler ortasında melezleme yaparak yeni çeşit adaylar da geliştirdik. Bunları da kurumumuz ismine tescile sunacağız.”
Aslay, karşıt lalelerin tıbbi taraftan de incelendiğini belirterek, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Bilge Şener ile çalışma yürüttüklerini aktardı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Kemal Özdemir
Haberler.com
