Uzman Ruhsal Danışman Süleyman Kahraman, toplumsal marifet eğitimlerinin her yaşta alınabileceğini söyleyerek bu eğitimlerin çocuk ve ergenlerde neden başarısız olduğuna yönelik açıklamalarda bulundu.
Toplumsal maharetlerin, sağlıklı bir bireyde olması gereken bir grup kıymetli davranışları ve maharetleri içerdiğini tabir eden Beykent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Kahraman, “Genel olarak bireylerin toplumsal etkileşimleri sırasındaki gözlemlenebilen ve bağlarını yürütmesini sağlayan davranışlarından bahsetmekteyiz. Bunlara örnek olarak toplumsal ilgi başlatma, dinleme, hisleri tabir edebilme, başarısız olunan bir durumla başa çıkma, yönergelere uyma, girişken olma, saldırgan davranışları denetim etme, alay edilme üzere güç durumlarla başa çıkabilme karşı cinsle alakaları geliştirme, paylaşma, kümede sorumluluk alma üzere davranışları verebiliriz. Bu marifetler hakkında çeşitli sınıflandırmalar yapılsa da sıklıkla kelamsız bağlantı, toplumsal teşebbüs, toplumsal karşılıklılık ve toplumsal biliş olarak gruplandırıldığını görürüz. Bu hünerler çocuklar ve ergenler başta olmak üzere her yaştan bireyin öbür beşerlerle bağlarında kritik ehemmiyete sahiptir” dedi.
“İFADE VE İRTİBATTA ZAHMET ÇEKEBİLİRLER”
Toplumsal maharet eksikliği olan bireylerin günlük hayatlarında çeşitli zorluklar yaşadıklarını söyleyen Kahraman, sözel olmayan irtibat meseleleri olanların, oburlarının sözel olmayan ipuçlarını okumakta ve anlamakta yahut yüz tabirleri, jestler ve vücut lisanlarıyla niyetlerini, hislerini ve niyetlerini açıkça tabir etmekte zahmet çekebildiklerini belirtti.
Toplumsal teşebbüs zahmeti çekenlerin, toplumsal etkileşimlerle ilgili endişe, kaygı yahut ilgisizlik nedeniyle diğerleriyle etkileşime girmekte zorlanabildiği konusunda uyaran Kahraman şu tabirleri kullandı:
“Sık sık etkileşim de başlatabilirler lakin başlangıçları ekseriyetle yanlış zamanlıdır yahut yanlış tasarlanmışlardır. Toplumsal karşılıklılık zahmeti çekenler, tek taraflı etkileşimlerde bulunabilirler; bu etkileşimlerde ya bütün konuşmayı yaparlar ya da diğerlerinin davranışlarına karşılık veremezler ve diğerleriyle sohbetlere dayanamazlar. Son olarak, toplumsal bilişsel zahmetleri olanlar, toplumsal normları, gelenekleri ve kıymetleri bilme ve manaya, bakış açısı alma (empati) yahut toplumsal durumlarda öz farkındalık konusunda sorun yaşayabilir. Çocuk ve ergenlerin de bunlar üzere çeşitli toplumsal marifet eksikliği yaşamalarının onların hayatlarını nasıl zorlaştırabileceğini varsayım etmek sıkıntı değil. Çocuk ve ergenlerin bu hünerlere epey gereksinimi vardır zira daha iyi toplumsal hünerlere sahip çocuklar, akranları tarafından daha iyi kabul görme, daha iyi başa çıkma marifetlerine sahip olma ve daha iyi okul ve toplumsal ahenk sağlama eğilimindedir.”
“SOSYAL MARİFET EĞİTİMİ HER YAŞTA ALINABİLİR”
Kahraman, toplumsal marifetlerin edinilmediğini, bunların öğrenilmelerinin gerektiğini tabir ederek, çocukların bu hünerleri gerçek halde kazanabilmesi konusunda uyardı:
“Çoğumuz bu çeşit hünerleri örtük olarak edinebiliyor olsak da, çocukların bunlar hakkında ne yapacakları ve ne vakit yapacakları açıkça öğretilmeleri gerekir. Bu nedenle, toplumsal marifetlerini değiştirmek ve onlara toplumsal olarak ehil yetişkinler olmaları için gereksinim duydukları bilgi ve marifetleri vermek için bilhassa bu marifetlerde sorun yaşayan çocuklarla çeşitli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar toplumsal marifet eğitimi olarak bilinmektedir.”
Toplumsal marifet eğitiminin, her yaştan birey için toplumsal etkileşimlerini güçlendirmek ve öz kontrollerini geliştirmek için kullanılan ruhsal ve eğitsel bir müdahale olduğunun altını çizen Kahraman, “Bu cins eğitimler çeşitli toplumsal durumlarda tesirli olmak için yetişkinlerin, ergenlerin ve çocukların itimat geliştirmelerine yardımcı olur. Toplumsal marifet eğitimi yoluyla, bireyler toplumsal etkileşimde kullandıkları göz teması, el sıkışma ile selamlama, gülümseme, sırayla konuşma yahut konuşma başlatma üzere davranışlarını, bir durumun toplumsal bağlamını kıymetlendirme, başka insanların kelamlı ve kelamlı olmayan davranışlarını gözlemleme üzere toplumsal bilişlerini geliştirebilirler” sözlerini kullandı.
“EVDEKİ PROBLEMLER TOPLUMSAL MARİFETLERİ ETKİLEYEBİLİR”
Çocuk ve ergenlere uygulanan toplumsal marifet eğitimlerinin çocuğun gereksinimleriyle örtüşmesi gerektiğini tabir eden Kahraman, toplumsal maharet müdahale eğitim programlarının tipik olarak tüm amaç bireylere birebir toplumsal maharetleri öğrettiğini söyledi. Buna nomotetik yaklaşım dendiğini söz eden Kahraman, “Bu yaklaşım eğitime katılan çocukların muhtaçlıklarının birebir olduğunu ve herkesin birebir halde eğitim verilmesi gerektiğini varsayar. Lakin genelde durum bu türlü değildir. Her çocuk ve ergenin kendine has özellikleri, muhtaçlıkları ve meseleleri vardır. Bu yüzden toplumsal maharet eğitimlerinin daha kişiselleştirilmiş olması gerekir. Bu da idiografik yaklaşımdır. Bir öteki sözle toptancı değil de kişisel olarak müdahaledir. Toplumsal marifet eğitimlerinin birçok toptan müdahale anlayışında olduğu için ferdî gereksinimleri karşılamada yetersiz kalabilmektedir” dedi.
Başka bir başarısızlığın ise toplumsal marifet eğitimlerinin yapay bir ortamda gerçekleşmesinden kaynaklı olduğunu vurgulayan Süleyman Kahraman, “Çocuk ve ergenlerin doğal etraflarında yaşadıkları tecrübeleri ve zorlukları toplumsal marifet eğitimlerinin yapmacık ortamlarında temsil etmek ve bunlarla ilgili baş etme marifet öğretmek kolay bir durum değildir” sözlerini kullandı.
Kahraman, toplumsal maharet eğitimlerinde mühlet kısıtlamasının da başarısızlık için öbür bir sebep olabileceği söyleyerek şu tabirleri kullandı:
“Genelde bu cins eğitimler 6-8 oturum ortası 45-90 dakika olarak uygulanır. Bu müddetler gerek duyulan marifetlerin öğrenilmesi, geliştirilmesi pratiğinin yapılması, çocuklara geri bildirim verilmesi ve çocukların gelişimlerinin takip edilmesi için kâfi değildir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
