Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan’ın başşehri Atina’ya kıymetli bir ziyaret gerçekleştirdi.
Burada, ortalarında Kanal7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet’in de olduğu gazetecilerle bir ortaya gelen Çavuşoğlu, gündemdeki mevzularla alakalı görüş verdi.
Tıpkı toplantıda Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal da birebir sorulara cevap verdi.
NELER KONUŞULDU?
Çavuşoğlu, Biden idaresi ile yapılan birinci resmi görüşmeden S-400 problemine, Suriye’deki seçimlerden Rusya ile aramızdaki İHA krizine, Mısır ile olağanlaşma adımlarından İsrail’in Filistin akınlarına ve kelamını tutmayan AB ile münasebetlerde yaşanan krizlere kadar bir çok mevzuda açıklamalarda bulundu.
RUSYA’YA SİHA KARŞILIĞI
S-400 sistemlerinin tüm denetiminin Türkiye’de olacağını belirten Çavuşoğlu, Rusya’nın Ukrayna’ya SİHA satmamızdan ötürü yaptığı açıklamalara şu karşılığı verdi:
“Biz Rusya dahil hiçbir ülkeye “neden silah satıyorsun” demedik. Ukrayna ile mutabakatlarımız yıllar evvel yapıldı, yeni değil ki! Uygun bir eser üretiyorsunuz. ABD değiliz ki kurallar öne sürelim. Bir eseri satarken de Dışişleri Bakanlığından görüş alınıyor ve biz onları aslında kıymetlendiriyoruz. Uygun görüş vermediğimiz istisnalar oluyor. Rastgele bir ülke drone alacak, alabilir ve şirketlerimiz bunu satabilir. Rusya’nın buna alınmaması lazım. Bu bir ticaret.”
“BAE DE OLUMLU MESAJLAR GÖNDERDİ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ABD Lideri Joe Biden’ın görüşme talebine olumlu karşılık verdiğini kaydeden Çavuşoğlu, Mısır’la artan olağanlaşma adımlarını değinerek, BAE’nin de farklı kanallardan Türkiye’ye olumlu bildiriler gönderdiğini söyledi.
İŞTE AÇIKLAMALARIN TAMAMI;
ABD İLE MÜNASEBETLER VE WENDY SHERMAN’IN ZİYARETİ
MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU: “Amerika ile birebir sıkıntılar üzerinden görüş ayrılıkları devam ediyor. FETÖ, PKK’ya yapılan yardımlar ve bu sene ek olarak Ermeni soykırımı sorunu münasebetleri olumsuz etkiledi.
Lakin yeni idarenin, daha iyi diyalog ve işbirliği içerisinde olmak istediğini görüyoruz. Kendilerine “fikirdaş ülkeler toplantısı mı olur küçük Astana mı olur bunu yapabiliriz” dedik. Bu mevzuda İngiltere ve Fransa ile de görüştük.
Afganistan konusu ilgilerimizde bir öteki husus. ABD buradan çekilme kararı aldı. Bu misyonun direği ABD’ydi. Çekilme başladı. Bir arada Afganistan’a nasıl dayanak verebiliriz bu husus hakkında görüşüldü. Hem NATO çatısı altında hem de ABD ile görüşmeler yapıyoruz. Şu ana kadar ABD’den 2 heyet geldi. MSB ve istihbaratımız ile görüşmeler oldu. Son olarak da Wendy Sherman geldi.
Önümüzdeki devirde ya ben Washington’a gideceğim ya da Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Türkiye’ye gelecek. Yüz yüze Brüksel dışında da tekrar bir ortaya gelelim dedik. ABD’ye S-400 konusu dahil sıkıntıları nasıl halledeceğimize ait tekliflerimizi Brüksel’de zati ilettik. Bir non-paper verdik. Ayrıyeten teknik seviyede NATO’nun başkanlık yapacağı bir çalışma kümesi oluşturma teklifimiz evvelki hükümet ve yeni hükümet tarafından kabul görmemişti. Biz bunun neden olduğunu biliyoruz, zira bu tezlerin gerçek olmadığını kendileri de biliyorlar. (S-400’lerin NATO uyumlu olmadığı konusundaki tezler.) Biz de “teknik hususta kabul etmediniz, siyasi olarak bir tahlil bulalım” dedik. Siz sağlayamazsanız tahminen öbür yerden alırız, biz müttefikiz lakin 10 yıldır sizden bunları alamadık ve Gereksinimimiz var dedik.”
SEDAT ÖNAL: “Gündemimizdeki tüm hususların üzerinden geçtik. Bizimle angajmana hazır görünüyorlar. idareye yeni geldiler ve yavaş yavaş ilerliyorlar. Suriye konusunda daha şimdi özel temsilci bile atamış değiller. Kendi perspektifimizde gerek ikili münasebetler gerekse bölgesel mevzularda gündemimizi izah ettik. İkili münasebetlerde görüş farklılıkları olsa da paranteze almadan samimi bir halde ele almamız gerektiğini söyledik. Bunların bölgesel bahisleri da etkileyeceğini vurguladık. Suriye, Libya ve Afganistan’da değerli işbirliği potansiyelimiz olduğunu onlar da görüyorlar. Bunu Afrika ve Asya’ya uzatabileceğimizi konuştuk. Afrika boynuzundaki gelişmeler bizi etkiliyor ve orada da potansiyel arttı. Önümüzdeki devirde bağlantıları sektörel bazda artıracağız.
Gündemimizdeki güç mevzuları her seviyede NATO marjındaki tepede de ele almaya devam edeceğiz.
S-400 konusunda yeni bir talepleri yok. Son ziyaretinde de aslında daha evvelki konumlarını teklif ettiler yeni bir gündemle gelmediler.”
“S-400’LERİN DENETİMİ BÜSBÜTÜN BİZDE OLACAK”
ÇAVUŞOĞLU: “Biz başından beri Ruslara da söyledik, yüzde 100 bizim denetimimizde olacak. Bu nedenle birçok teknisyeni Rusya’ya gönderdik. Rastgele bir Rus askeri Türkiye’de bulunmayacak. Hal böyleyken öbür bir ülkeden teklifi kabul etmemiz mümkün değil.
ERDOĞAN BIDEN’IN GÖRÜŞME TALEBİNE OLUMLU CEVAP VERDİ
Biden’ın önerisi üzerine Cumhurbaşkanımız, NATO’da kendisi ile görüşecek. Saat ve günü konusunda teyit bekliyoruz.
Gerek Blinken ile gerekse öbür muhataplarda bizimle yakın çalışma dileği var.
Cumhurbaşkanımız da “siz istiyorsanız biz de yakın çalışmak istiyoruz” dedi. Var olan problemleri da aşmak istiyoruz.
Öte yandan ABD idaresi, Kuzey Suriye’de PKK ile angajmandan şimdi vazgeçmiş değil. Trump çekilecekti, Trump’a çekilme dediler, petrol yatakları var dediler. Münasebetiyle kaldılar. Bu sorun zati Demokratlardan kaldı ve bugün de devam ediyor. Halbuki orada kalmalarına da değecek bir petrol yok.”
SEDAT ÖNAL:“Sherman ile en fazla vurguladığımız bahis PYD oldu. Bu siyasetlerinin ABD için bir çıkmak sokak olduğunu söyledik. Bir terör örgütü ile angajmana girmelerine izahat getiremiyorlar. “Türkiye’ye güvenlik riski oluşturacak bir maksat değil, yalnızca DAEŞ ile gayret için” diyorlar.
“SURİYE’DEKİ SEÇİMLER ŞEFFAF DEĞİL”
MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU: “Suriye’de seçimler şeffaf değil, demokratik değil. Rusya’dan öbür da tanıyan olmadı. Suriye’de bir an evvel Anayasa Kurulu ve yeni anayasanın hazırlanıp ülkenin gerçek manada bir seçime gitmesi lazım. tek çıkar yok bu.
RUSYA İLE TURİZM VE İHA KONUSU
Rusya’nın turizm ile ilgili daima bize söylediği kararlarının siyasi olmadığı. Olay sayıları 60 bine çıkınca mutasyon gelme riski var dediler. 1 Haziran’a geldik sayılar da düştü. Ruslar Türkiye’ye gelmeyi çok istiyor. Türkiye’de mesken almış çok Rus var. Onlardan gelen bildirileri görseniz. “Evimize gelemedik seyahat mahzurunu kaldırın” diyenler var. Turizm konusunda Putin de Cumhurbaşkanımıza büsbütün sıhhat nedenlerini münasebet gösterdi. Yakın vakitte sıhhat bakanlarımız da görüşecek.
UKRAYNA İLE ALAKALAR VE RUSYA’NIN TAVRI
Öte yandan Ukrayna ile bağlarımız yeni değil, rastgele bir değişiklik de yok. Kırım konusunda tavrımız aşikâr. Rus tarafına açıkça söylüyoruz. Öteki bahislerde da görüş ayrılığımız var. Birden fazla yerde de görüş ayrılığımızı lisana getiriyoruz. Astana’da uğraş sarfettik, Libya’da da. Örneğin Hafter’i ikna edemediler. Ukrayna ile bağlarımızdan Rusya’nın rahatsız olmaması lazım. İtilaf hususlarında tavrımız çok objektif. Yeniden Minsk muahedesinin işler olması gerektiğini söylüyoruz.
KIEV’E İHA SATIŞINDAN MOSKOVA RAHATSIZ
Biz Rusya dahil hiçbir ülkeye “neden silah satıyorsun” demedik. Ukrayna ile mutabakatlarımız yıllar evvel yapıldı, yeni değil ki! Düzgün bir eser üretiyorsunuz. ABD değiliz ki kurallar öne sürelim. Bir eseri satarken de Dışişleri Bakanlığından görüş alınıyor ve biz onları zati kıymetlendiriyoruz. Uygun görüş vermediğimiz istisnalar oluyor. Rastgele bir ülke drone alacak, alabilir ve şirketlerimiz bunu satabilir. Rusya’nın buna alınmaması lazım. Bu bir ticaret.
NATO’nun savunma eserlerine ve sistemlerine baktığımız vakit hangi müttefik ne takviye verecek. NATO’nun savunma sanayi sisteminde tehdit olarak gördüğü ülkeler dışında “ürün al alma envanterinde olsun olmasın” diye bir şey yok.
NATO Genel Sekreteri de S-400’ler konusunda “her müttefik muhtaçlığını istediği yerden karşılayabilir” dedi.
İHA’LARA AĞIR TALEP
Drone’larla ilgili dünyadan çok talep var. Polonya ve Romanya alımları konusunda bir değişikliğe gittiler. Evvelden yalnızca AB ve NATO üyelerinden alabilir diye bir kriterleri vardı. Biz AB üyesi olmadığımız için bu ülkeler bizden satın almak için değiştirdiler bu siyasetlerini.
Romanya’nın muhtaçlık duyduğu zırhlı taşıyıcılar ve araçlar var. Biz daha evvel bu ihalelere giremiyorduk artık giriyoruz.”
MISIR AÇIKLAMASI
SEDAT ÖNAL: “Mısır ziyaretimiz Sayın bakanımızın vardığı mutabakat çerçevesinde gelişti. Mısır, Afrika ve Orta Doğu’nun kilit ülkelerinden biri. Arap Baharında konjönktürel görüş farklılıklarımız oldu. Mısır ekonomik bağlantılarımızın en ileri seviyede olduğu ülkelerden biri. Oradaki Türk yatırımcıları binlerce beşere istihdam sağlıyor. Bu münasebetler daima devam etti. Onlar da bu ekonomik tabanı bozmamaya devam ettiler. Geldiğimiz noktada bölgesel barış ve istikrar bakımından geleceği nasıl kurgulayacağımızı konuşuyoruz. Karşılıklı potansiyellerimizi görüyoruz. İlkesel manada üçüncü taraflarla alakalarda, milletlerarası örgütler çatısı altında birbirimize pürüz olmamak ve bu diyaloğa dönük bir muahedeye varıldı. Bağlantı başlamıştı esasen, artık boyutunu siyasi istişarelere taşıdık. Alakaların olağanlaştırılması ve daha fazla eşgüdüm konusunda iki taraf da siyasi irade olduğuna işaret ediyor. Mısır tarafının birtakım beklentileri var. Birebir vakitte olağanlaşmanın nasıl sağlanacağına ait iki tarafın görüşleri var. Ortak görüşümüz bunların bölgesel konteksten başka ilerletilemeyeceği istikametinde. Onlar da ikili ilgilerin geliştirilmesinden sonra bölgesel ilerleme olacağı eğilimindeler. Türkiye-Mısır ortasındaki eşgüdümün Libya, Doğu Akdeniz ve Suriye, Filistin’ndeki durumu da etkileyeceği konusunda mutabakat var.”
“BAE’DEN OLUMLU İLETİLER GELİYOR”
ÇAVUŞOĞLU: “Mısır ile birbirimizin aleyhine olmama durumunda aslında anlaşmıştık. Deniz yetki alanlarının sonlandırılması konusunda Mısır bizimle muahede imzaladığı vakit çok daha fazla alana sahip olacak. Gelecek periyotta büyükelçiler karşılıklı atanabilir. Önümüzdeki devirde Mısır dışişleri bakanı ile de görüşeceğiz.
BAE’den farklı kanallardan olumlu bildiriler geliyor. Başta onların olumlu olması gerekiyor.
FİLİSTİN KONUSU VE İSRAİL’İN SON HÜCUMLARI
Filistin konusunda BM Genel Şurası için New York’a gittiğimiz vakitte gayretlerimizin nasıl karşılandığını gördük. Bu ortada ABD BM Daimi Temsilcisi Greenfield, cuma günü Türkiye’ye gelecek. ABD açıkça başta İsrail’i destekledi, sonra çok önemli reaksiyonlar gelince siyasetinde değişikliğe gitmek durumda kaldı. Demokrat partinin de kendi içinde tartışmalar olunca Amerikan halkından da çok önemli yansılar geldi. Ondan sonra ABD İsrail saldırganlığı ile ilgili siyasetini değiştirdi.
Biz de tam karşıtı her vakit İsrail’in mezaliminin anlatıyorduk. Bu ortada iki kere İİT (İslam İşbirliği Teşkilatı) toplantısı yaptık. Dışişleri Bakanları toplantısı ve sonrasında bahsin BM’ye götürülmesi ve ortak bildiriler… Bunların hepsinin Türkiye sayesinde olduğunu herkes biliyor. Yalnızca İslam ülkeleri değil Genel konsey üyesi tüm ülkeler ve delegeleri biliyor, söylüyor.
İSRAİL’LE OLAĞANLAŞMA
İsrail ile olağanlaşma İsrail’in siyasetlerine ve bunu istemesine bağlı. Netanyahu idaresi ya da X Y idaresi, bizim İsrail ile bağlantılarımızın sağlıklı olabilmesi için yasa dışı yerleşimlerin, Kudüs’ün statüsünün ve akınların sonlandırılması lazım. İki devletli tahlil için barış sağlanması lazım. İsrail’in barışı tercih etmesi lazım. Eksiden olduğu üzere “barış için oturur konuşup sonra İsrail saldırırsa süreç tekrar biter.” Sağlıklı bir olağanlaşma olması için Israil’in bunlardan vazgeçmesi lazım. Netanyahu ya da idarede kimin olduğu değerli değil değil.”
SEDAT ÖNAL: “Uluslararası toplumun harekete geçirilmesinde kamuoyunun baskısı siyaseti etkiliyor. Bu baskı ile ülkeler kendi konumunu gözden geçirmek zorunda kaldı. New York Times Gazze’de ölen çocukların fotoğrafları yayımladı. Bizim inisiyatifimizin çok önemli katkısı var.”
ÇAVUŞOĞLU: “BM Genel şurası toplantısının ateşkesin sağlanmasındaki katkısını oradaki bakanlar da delegeler de söyledi. Bizim bu bahiste deneyimimiz var İİT ve oradan BM’ye götürülmesi konusunda. Christ Church hücumunda da birebir halde oldu. İstanbul’da İİT toplandık sonra mevzuyu BM’ye götürdük. Birinci defa İİT ve Arap Ligi birlikte bir halde başvurduk BM’ye. Nijer’i de davet ettik. Tunus ve Pakistan dışişleri bakanlarıyla bir arada gittik. Sudan Dışişleri bakanını da alacaktık son dakika iptal oldu.”
AB İLE YAŞANAN SIKINTILAR VE ATILAMAYAN ADIMLAR
ÇAVUŞOĞLU: “AB ile haziran doruğunda bu mevzularla ilgili bu ne karar alacak göreceğiz; bunun kapsamı ne olacak. Göç ile ilgili Türkiye-AB doruğu yaptık. Söz kelime müzakere ettik. Sonuçta kurula Johanson geldiği vakit kendilerine “18 Mart 2016 göçmen bildirisini durdur parayı al” siyasetini kabul etmediğimizi söyledik. Bunların yerine gelmesi lazım. AB, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için vize serbestisi vs. bu hususlarda birkaç söze takılıp daima oyalıyor. Pekala bunları başarabiliriz. Göç konusu ile ilgili de ek ögeler var. Göçmenlerin geldiği ülkelere gönderilmesi, yalnızca Suriye değil Afganlar ve Pakistanlılar da var. O bölgeden gelen kaçak göçmenlerin büyük bir kısmı İran üzerinden geliyor. Burada alınacak önlemler var. Oturup konuşmamız lazım. COVID sonrası bu sorun devam edeceğine nazaran konuşmamız lazım. Bu hususta maalesef AB çok yavaş davranıyor. Biz AB’ye göç mutabakatının nasıl güncelleneceği konusunda somut tekliflerimizi bildirdik. Daha o gün bugündür AB’den somut bir geri dönüş gelmedi. Bir belirsizlik var. Yalnızca Türkiye’ye daha fazla para verelim kaçak göçü durdursun olmaz. Tahminen bu Yunanistan’ın işine gelebilir yanlışsız lakin tam manasıyla Türkiye-AB alakası olmaz.
Haber7
