Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ömer Karadaş, Covid-19 enfeksiyonu atlatan kimi bireylerde geçmeyen ağrı şikayetleri olduğunu, bu ağrıların tedavi edilmezse kronikleşebileceğini ve vakitle daha tehlikeli boyutlara ulaşabileceğini söyledi. Prof. Dr. Karadaş, Covid-19’un başlangıçta yalnızca enfeksiyon rahatsızlığı olarak algılandığını, lakin daha sonra santral hudut sistemini de etkilediğini gördüklerini belirterek, “Vaka sayıları arttıkça mevzular hakkında bilgilerimiz de artmaya başladı. Öncelikle biz yalnızca bir santral hudut sistemi enfeksiyonunun da tesirleri ve yan tesirleri olabileceğini de düşünüyorduk. Birinci etapta yalnızca ‘bir enfeksiyon sistem bulguları mı var’ diye düşünürken, artık santral hudut sistemini etkilediğini, periferik hudut sistemi dediğimiz hudutları de etkilediğini gördük. Bunların içerisinde bilhassa son periyotta ağrı, nitekim pek çok korona enfeksiyonu geçiren ve koronayı atlattıktan sonra da birçok beşerde gördüğümüz bir durum. Bunların içerisinde bilhassa akut periyot dediğimiz yani hastalığın kendi olduğu devirde baş ağrılarını çok sık gördük. Lakin bunların dışında yalnızca baş ağrıları değil, bilhassa kas-eklem ağrıları, göğüs ağrıları, baş boyun bölgesindeki ağrıları alan sonlarla ilgili pek çok ağrıyı da gördüğümüzü söyleyebilirim” tabirlerini kullandı.
HASTALIK SONRASI DA DEVAM EDİYOR
Covid-19 hastalığı ile başlayan ağrıların hastalık atlatıldıktan sonra da devam etmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Karadaş, “Bunların şöyle bir derdi var. Biz erken devirde bunların tedbirini alamazsak, bu ağrıların kronikleşebilmesinden ötürü, önümüzdeki yıllarda bu tıp ağrı çeken bireylerin günlük hayat aktivitelerinde kıymetli kısıtlamalar olacaktır. Aslında pandemi ile birlikte ağrı algısı da artıyor. Bu da şu demek. Bireyden bireye ağrı algısı değişmek ile birlikte, pandeminin getirdiği kısıtlamalar bireylerde gerilime neden olmakta. Bunlar da ağrı algısının daha çabuk olmasını sağlamakta. Münasebetiyle bu türlü bir ortamda şahıslar bu ağrıları daha çabuk algılamakta ve ağrıların tekrarıyla da kronik ağrılara hakikat bir gidiş var. Olağanda biz bir doku hasarından sonra; kimi hususların salınması, bunların ağrı oluşturup bu ağrıların da beyinde algılanması yer bulması sonucunda olduğunu biliyoruz. Lakin korona ile alakalı birçok sistemi bir ortada tuttuğu için, bu ağrıların da oluştuğunu, fakat en değerli durumun ise hatta düşünceli durumun, bu ağrılara müdahale etmemek olduğunu söyleyebilirim. Zira bu ağrıların tedavisi ne kadar gecikirse ileriki periyotta daha şiddetli ve kronik olarak ve tedavisi daha sıkıntı olarak karşımıza çıkacaktır” diye konuştu.
AĞRI KRONİKLEŞMEDEN TEDAVİ EDİLMELİ
Ağrıların kronikleşmeden tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Karadaş, “Kronik ağrı dediğimiz vakit bunun risk faktörleri var. Mesela Covid öncesinde ağrılarını çok yaşayan insanlarda Covid ile birlikte bu ağrıların daha da şiddetlendiğini, daha da uzadığını görüyoruz. Fakat tekrar de öncesinde ağrı atakları olmayan insanlarda da korona enfeksiyonu sonrası ağrıları görüyoruz. İşte buradaki sistem, beyinde bir hassaslaşma, beyefendisinin etkilenmesinden kaynaklanıyor. Aslında biz ağrıları kendi ortalarında basitçe ikiye ayırıyoruz. Bunlar nosiseptif ağrılar dediğimiz ağrı tipleri ve nöropatik ağrılar dediğimiz ağrı cinsleri. Nöropatik ağrılar ekseriyetle beyin bölgesini, yani santral sistem dediğimiz duyarlılaşmanın biraz daha ön planda olduğu, beynin etkilendiği durumlardaki ağrılar. Bu ağrıların tedavisi daha sıkıntı. Uzun vadeli olarak karşımıza çıkmakta. O yüzden daha en başta, erken ağrıların yani nosiseptif ağrıların çıktığı devirde bunların uygun tedavilerle ortadan kaldırılması, ileriki devirde oluşabilecek uzamış ağrıların da ortadan kaldırılması manasına gelebilir” halinde konuştu.
KOLAYDAN KARMAŞIĞA İLERLİYOR
Tedavi tekniklerinden de bahseden Prof. Dr. Karadaş, “Tedavilerini bakacak olduğumuz vakit kolay tedavilerden karmaşık tedavilere yanlışsız bir tedavi skalamız var. Bu ne demek? Kolay ağrı kesicilerden başlayarak daha sonra dirençli bir ağrı varsa bu hastalara bizim kimi anti depresan tiplerimiz var. O ilaçların kullanılması, tekrar birtakım antiepileptik ilaçların bu ağrılara tesirli olduğunu biliyoruz. Yalnızca bunlar değil, bunun dışında hudut blokajlarının da bu medikal tedavilere eklenerek, bu ağrıların kronikleşmesinin engellenebileceğini söyleyebiliriz. Ancak son devirlerde bütün bu kombine tedavilere karşın tekrar ağrısı devam eden insanlara bizim bu tedavi protokollerine ruhsal takviye de verilmesini öneriyoruz” dedi.
Haber7
