Sabah Gazetesi tarafından T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı himayesinde düzenlenen 1. Türkiye Çiftçi Doruğu T.C. Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’nin özel oturumunun akabinde panellerle devam etti. Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, DİTAP (Dijital Tarım Pazarı) platformunun tarım pazarını genişlettiğini, fiyat dalgalanmalarının önüne geçilmesini sağladığını ve üretim kaybını ortadan kaldırdığını söyledi. Işıkgece, tüm üreticileri bu platformu kullanmaya çağırdı.
‘Tarım Teknolojileri ve Dijital Tarım’ paneline Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, Sanko Holding Onursal Lideri Abdülkadir Konukoğlu, Hektaş İdare Şurası Lideri Levent Ortakçıer, Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, Cargill Besin Orta Doğu, Türkiye ve Afrika YKB ve CEO’su Murat Tarakçıoğlu, Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürü Nevzat Birişik ve ZY Elektrikli Traktör İdare Heyeti Lideri Önder Yol katıldı. Panelin moderatörlüğünü Sabah Gazetesi Teknoloji Editörü ve Köşe Muharriri Timur Sırt üstlendi.
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, panelde bakanlık olarak en önemsedikleri dijital projenin başında geçen yıl uygulamaya giren DİTAP platformu olduğunu lisana getirdi. Tüketiciye nazaran üretim planlaması konusunda teşviklerle yaptıkları yönlendirmenin yanı sıra DİTAP’ta arz ve talebi buluşturduklarını kaydeden Işıkgece, yeni başladıkları teşvik sistemiyle 21 eseri desteklediklerini ve üretime bu halde taraf verdiklerini vurguladı. Işıkgece, tüketicinin neye muhtaçlığı olduğunu araştırdıklarını ve neden eserlerin tam üretilmesi gerektiği kadar üretilmeyerek fiyat dalgalanmalarına sebep olduğu sorusuna cevap aradıklarını tabir ederek, şöyle konuştu:
“DİTAP dediğimiz dijital tarım pazarı çok değerli portal. Tam da pandemide ortaya çıktı. DİTAP projesi ile ister 5 ay sonrası için üretim ister 3 gün sonrası için eser tedariki sağlayabiliyorsunuz. Şu an tarımda alıcı ve verici ezberlenmiş durumda. DİTAP bunu kıran genele yayan bir portal. Bizim pazar sorunumuz var. Neyi ne kadar üreteceğimizi bilmemiz gerekiyor. Bakanlık denetiminde kontratlar yapılıyor. Ve bu pazarımızı çok genişletiyor, fiyat dalgalanmalarının önüne geçiyor. Kontratlı üretim modelini de DİTAP’ta gerçekleştiriyoruz. Ve en değerlisi atık yok, ne kadar üreteceğini bildikleri için üretim kaybı yok. Ticaret bollaştıkça yayıldıkça bilgi birikiyor, bu bilgi bize daha sağlıklı bir tarım idaresinde yardımcı oluyor. Herkesin kullanmasını istiyoruz. 216 bin kadar kullanıcımız var, cirosu her geçen gün artıyor. Platformda bankalar, Tarsim özel paketler sunuyor.”
Elektrikli traktörün lansmanı temmuzda
Dijitalleşme konusunda temmuzda lansmanını yapacakları elektrikli traktörün yanı sıra hayvancılık için de akıllı küpe çalışmalarının bulunduğunu söyleyen Işıkgece, bunun da lansmanının yakında gerçekleştirileceğini lisana getirdi.
Cargill Besin Orta Doğu, Türkiye ve Afrika YKB ve CEO Murat Tarakçıoğlu, konuşmasında, çiftçilerle ilgili yaptıkları araştırmayla ilgili bilgiler verdi. Çiftçiler artık dijital araçlar kullanıyor diyen Tarakçıoğlu; “Üniversite mezunu yüzde 2’den yüzde 4’e çıktı. Bu aslında küçük bir oran, lakin tekrar de rakamsal olarak yüzde yüz bir artış kelam konusu” dedi.
Tarakçıoğlu, 1000 Çiftçi 1000 Rahmet projesi ile ilgili çiftçilere sürdürülebilir tarım uygulamaları konusunda destekleyerek yararları artırmayı hedeflediklerini de kelamlarına ekledi.
Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, panelde tarım dalının dijital dönüşümün en geç geldiği bölümlerden biri olduğunu belirterek, ilişki ve datanın tarım için de çok değerli olduğunu hatırlatarak, dönüşüme çok muhtaçlık duyan tarım bölümüne dijital uygulamalar ve programlarla takviye verdiklerini anlattı. Erkan, Turkcell Çiftlik Tabibi ile başladıkları uygulamalara ziraat mühendislerine kolay kolay ulaşılabilen bir platform geliştirdiklerini belirtti.
‘Bizim çiftçimiz de kurumsallaşmalı’
Hektaş İdare Şurası Lideri Levent Ortakçıer, besin firması ve tarım firması olduklarını lisana getirdi. Ortakçıer, “Dünyada çiftçi kurumsallaşıyor. Teknoloji ucuzluyor ve çiftçi bunlara çok daha rahat sahip olacak. Dünyada gelişme ve ziraî okur müelliflik artıyor. Tüketici bilinçleniyor ve kare kodu okutarak ne satın aldığı eser içinde ne olduğunu rahatça öğreniyor. Bilgi süreç
teknolojileri ile tohum ıslah ediliyor. Yapay zeka tarımda da yerini alıyor. Bizim çiftçimiz de kurumsallaşmalı. Tüketici ne istiyor, çiftçi tüketiciye ne vermeli bu ortada bir katma paha yaratmalı” dedi.
Sanko Holding Onursal Lideri Abdülkadir Konukoğlu, tarımda en kıymetli sorunun toprağın bölünmesi ve küçülmesi olduğunu lisana getirerek, büyüklük nedeniyle birtakım toprakların ekilemediğini kaydetti. Konukoğlu, iyi bir çiftçilik için en az 1000 dönüm arazi olması gerektiğini kaydederek, toplulaştırma programlarını hızlandırmak gerektiğini vurguladı. 5-20 dönüm toprakta çiftçiliğin geride kaldığını vurgulayan Konukoğlu, ayrıyeten çiftçinin hangi bölgede ne ekeceğinin de planlanması ve buna nazaran üretim yapılması gerektiğini lisana getirdi.
Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürü Nevzat Birişik, tarım ve teknolojinin atbaşı gittiğini belirterek “Tarım teknoloji üretir. 12 bin yıllık bilince sahip çiftçi. Tarım teknoloji üretir ancak öteki alanlarda üretilen teknolojiler de tarıma transfer olur. Dijital teknolojinin tarıma transfer edilebilmesi için çiftçinin bu yeniliğin hangi muhtaçlığını karşılayacağı sorularına cevap verilmesi gerekiyor. Ya maliyetini düşürmeli, ya verimliliği artırmalı ya da karlılığını. Birine yanıt bulabiliyorsa çiftçi yeni teknolojiye harikulade eğilim gösterir. Teknolojinin en büyük sorunu da tekrar işletme ölçeğinin küçülmesi. Yeni teknolojilerin kullanılması için 1000 dekar ve üstü olmalı tarla. En büyük sorun ölçek” dedi.
Birişik, çiftçinin yeni teknolojiye yönelik kuşkularının giderilmesi için verisinin oburu tarafından kullanılmayacağından emin olması ve bağımlı olmayacağını hissetmesi gerektiğini belirterek, teknolojinin Türkiye’de üretilmesinin de kıymetli olduğuna dikkat çekti.
‘Takipteki kredi oranı tarımda yüzde 1,23’
InBusiness Mecmuası Genel Yayın Direktörü ve Sabah Gazetesi Köşe Müellifi Hülya Güler moderatörlüğünde gerçekleşen ‘Tarımda Kırsal Kalkınma ve Dayanak Kredileri’ paneline ise Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Pişmaf, Kırsal Kalkınma Destekleme Kurumu Lider Vekili Muhammed Adak, Reis Besin İdare Konseyi Lideri Mehmet Reis, Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Lideri Bülent Tunç ve Teşebbüsçü Çiftçi Aynur Ece Onur katıldı.
Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Pişmaf, tarım kredilerinin kurumsal kredilerde yüzde 21’lik hisse aldığını lisana getirerek, direkt doğruya üreticiye kullandırdıkları kredi ölçüsünün ise 94 milyar lira olduğunu kaydetti. Temel stratejilerinin ziraî kıymet zincirinin başından sonuna kadar finansman sağlamak olduğunu söyleyen Pişmaf, “Zincirdeki öbür kredileri dikkate aldığımızda 130 milyar liranın üzerinde bir kredi büyüklüğüne ulaşıyoruz. Bizim kredilerin başkalarından ayrılan birtakım istikametleri var. Bizim kredilerimizin yüzde 80’lik kısmı faiz sübvansiyonu olan krediler. Riskinin olağan kredilerden farkı yok, lakin faizlerin değerli kısmını Hazine ve Maliye Bakanlığı karşılıyor. Bizim kredilerimizde geri dönüş oranı yüzde 99. Takipteki tarım kredilerimizin oranı ise yalnızca yüzde 1,23. Kesimde bizi dışarda bıraktığınızda bu oran yüzde 8’e kadar çıkabilir. Bu yılın birinci altı ayında canlı kredilerde yüzde 17, yeni kredi kullandırımında yüzde 4 büyüdük. 714 bine yakın müşterimiz var ki bu sayı 3-4 yıl evvel 350 bin kadardı” diye konuştu.
Kırsal Kalkınma Destekleme Kurumu Lider Vekili Muhammed Adak da kırsal kalkınmayı desteklemek için çalıştıklarını ve 2011’den beri faaliyet gösterdiklerini kaydederek, kırsalda refahı artırarak ömrü sağlamak istediklerini söyledi. Adak, “Sağlıklı kentleşmenin en kıymetli ölçütü olarak kırsal hibeleri uyguluyoruz. Kentlerde kentsel dönüşümü konuşuyoruz, bu bir aspirin, aslında deva değil. Bu baş ağrısını nasıl gidereceğimize baktığımızda da kırsal kalkınmayı konuşmaya başlıyoruz” dedi.
Kırsal Kalkınma Destekleme Kurumu olarak iki hibe programları olduğunu belirten Adak, her davette ise bütçenin 2-3 misli proje aldıklarına da dikkat çekti.
Reis Besin İdare Konseyi Lideri Mehmet Reis, kuraklıktan ülkemizin de etkilendiğini lisana getirerek, Çukurova, Ege, Marmara ve Trakya’da beklenen yağışların alındığını belirtti. Bölgesel kuraklıktan bakliyat ve hububat üretiminin etkilendiğini söyleyen Reis, iklim değişikliği ve kuraklıktan daha az etkilenmek için en kıymetli iki adımın kuraklığa sağlam tohum kullanımı ile su kullanımının azaltılmasını sağlayacak projelerin hayata geçirilmesi olduğuna dikkat çekti.
Teşvik ve takviyeler kararlılıkla sürdürülmeli
Türkiye Süt, Et, Besin Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) Lideri Tarık Tezel, tarım kesiminin ekonomik kalkınmada değerli bir çarpan tesirine sahip olduğunu kaydederek bir o kadar da kırılgan bir bölüm olduğunu söyledi. Tarımın kararlılıkla desteklenmesinin son derece değerli olduğunu belirten Tezel, teşvik ve dayanaklar kapsamında kararlı siyasetlere gereksinim olduğunu vurguladı. Güzelleştirmeye açık alanların olduğunu tabir eden Tezel, teşvik ve takviye kaynaklarının maksatlara yönelik belirlenmesi, kurumsal aile işletmesi yapılarının oluşturulması ve bankalarda tarım ünitelerinin kurulması gerektiğini lisana getirdi.
21 yaşındaki teşebbüsçü Nurgül Akdoğan ise hayvancılığa devam ederek okula gittiğini ve kâfi takviyeler verilirse gençlerin de üretime yöneleceğini vurguladı. Liseden sonra köyüne geri dönerek hayvancılığa devam ettiğini ve Youtube kanalı açarak sesini duyurduğunu söyleyen Akdoğan, onu takip ederek köye yerleşen birçok insan olduğunu ve şu anda 400 küçükbaş 100 büyükbaş hayvana baktığını kaydetti.
Teşebbüsçü Çiftçi Aynur Ece Onur da köyünde yaşamak için bir sürü sebebi olduğunu ve hiç pişman olmadığını lisana getirerek, dedesinden miras kalan 2.5 yıldır taşlık kullanılmaz durumda olan tarlalarında tıbbı ve aromatik bitkiler yetiştirdiklerini kaydetti. Onur, lavanta, adaçayı, ölmez çiçek yetiştirdiklerini söyleyerek ABD’de doktora yaptığını, kardeşinin de ABD-Japon şirketinde Ar-Ge müdürüyken işlerini bırakarak köylerine geri geldiğini tabir etti. Köylerinde hiçbir şey kalmadığını görünce bu kararı aldıklarını söyleyen Onur, 25-30 bayanı da istihdam ettiklerini kelamlarına ekledi.
‘Yeşil mutabakata ahenkte çok zorlanmayacağız’
Sabah Gazetesi İktisat Muharriri Feride Cem moderatörlüğünde gerçekleşen günün son paneli olan ‘Sürdürülebilir Tarım’da Tarım ve Orman Bakanlığı AB ve Dış Bağlar Genel Müdürü Aylin Çağlayan Özcan, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Lideri Birol Celep, Tekfen Tarım Genel Müdürü Emrah İnce, Aynes CEO’su Murat Hocalar ve TARSİM Genel Müdürü Serpil Günal konuşma yaptı.
Aylin Çağlayan Özcan, sürdürülebilir tarımın dünyanın konusu olduğunu belirterek bakanlık olarak çok geniş portföyde birçok alanda süreçleri takip ettiklerini kaydetti. Özcan, AB ile ahenk sürecine başladıklarını ve bunun 2005 yılından bu yana devam ettiğini lisana getirerek “Birçok alanda düzenlemeler yaptık bu standartlara sağlanan ahenk, AB haricindeki ülkeler nezdinde olumlu bir referans teşkil etti ve ihracatı arttırdık” dedi.
Artık AB yeşil mutabakatına yönelik çalıştıklarını ve AB’ye tarım eserleri ihracatımızın yüzde 30’luk hisseye sahip olduğunu söz eden Aylin Çağlayan Özcan, şöyle devam etti:
“Yeşil mutabakat sürecinin bizler için de ağır olacağını kıymetlendiriyoruz. Arz ve talep istikrarlarını değiştiren bir süreç olacak. Ülkemiz özel bölümü ve üretim kapasitesi değerlendirilince ahenk kapasitesi yüksek bir yapıya sahibiz. Çok zorlanmayacağız, ancak adımları vaktinde atmak çok değerli.”
Teşebbüsçü Ebru Baybara Demir, tarımın başladığı topraklarda en eski tohumlardan biriyle üretim yaptıklarını lisana getirerek, kuraklık gelince bu tohumun evrilmesi için çalışmalara başladıklarını kaydetti. Demir, deneyerek tohumun daima evrilmesini sağlama gayretlerinin sürdüğünü kaydederek rekoltelerin de iyi çıkmaya başladığını söyledi. Yeni bir projeye başladıklarını bunun tüm Türkiye’ye yaygınlaşmasını istediklerini lisana getiren Demir, “Hallerdeki atık zerzevat meyveleri toplayarak kompost yapıyoruz. Diyarbakır Kayapınar Belediyesi ile başladık. İki aydır üzerinde çalışıyoruz. Eylülde sonuçları açıklayacağız. Bakanlığımız, milletvekilleri hepsi bu projenin Türkiye’ye yayılması için çalışmalarını sürdürüyor” diye konuştu.
Birol Celep ise Türkiye’nin sera gazı salınımlarında öteki orjin ülkelere nazaran çok önemli avantajları bulunduğunu lisana getirerek, “Bunu dezavantaja çevirmemek için disiplinli halde çalışmalıyız. Biz de bu yılı sürdürülebilir yıl ilan ettik. Tarımın denetim edilebilirliği artık olmazsa olmaz. Türkiye’de de önemli dayanaklarımız var, köyden kente geçişin dezavantajını avantaja çevirme imkanımız var” dedi.
Murat Hocalar ise gezegenin yaşlanmasını durdurmak zorunda olduğumuza dikkat çekerek, pandemiyle tarım ve tarıma dayalı endüstrinin, sağlıklı beslenmenin kıymetinin bir kere daha ortaya çıktığını lisana getirdi. Hocalar, tüm kesimlerin ve paydaşların sürdürülebilir dünya için çalışması gerektiğini, ziraî ve ekolojik kaynakların ekonomik kullanımını sağlamanın en kıymetli misyonumuz olduğunu söyledi.
Kuraklık tazminatları ödemeleri başlayacak
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2019 raporunda en büyük risklerin başında iklim değişikliğiyle gayret ve adımların başarısız olunması, hava olayları ve doğal afetlerin geldiğini hatırlatan Serpil Günal ise, 2021 raporunda ise gelecek 10 yılda harikulâde hava şartlarının beklendiğinin yer aldığını söyledi. Günal, geçen yıl turunçgiller ve üzümde 80 yılda
olan bir olayın gerçekleşerek sıcak hava zararıyla karşılaşıldığını lisana getirdi. Bu ziyanların sigortalanabilir olup olmadığına baktıklarını ve 2021 yılında sıcak hava ziyanını da kapsama aldıklarını tabir eden Günal, kapsamlarının giderek genişlediğini söyledi. Kuraklık tazminat ödemelerinin başlayacağını kaydeden Günal, tekrar yatırım yapmak ve sürdürülebilirlik için sigortanın çok kıymetli olduğunu vurguladı. Günal, sigortada ise fındık, buğday ve kayısının en çok sigortalanan eserler olduğunu, özel kesim için de çok yeni bir projeyle geldiklerini kelamlarına ekledi.
Emrah İnce ise 10 bin şirketin sıralandığı sürdürülebilir kalkınma maksatları fasıllarında birinci 67’ye girdiklerini belirterek, bu hususlara çok mesai harcadıklarını lisana getirdi. Tarsim’i çokça aradıkları bir seneyi geride bıraktıklarını, iklim değişikliği denilen sorunun artık yıkıcı tesirleriyle geldiğini vurgulayan İnce, sıcaklıkların büyük randıman azalışlarına sebep olduğunu kaydetti. 312 bin cins olduğunu dünyada 12’si üzerinde ağırlaşma olduğunu söz eden İnce, Anadolu coğrafyasının biyoçeşitliliğinin en büyük avantaj olduğunu ve bunun AB’yi ikiye katladığını kaydetti.
Tarım ve Orman Bakanlığı himayesinde gerçekleştirilen 1. Türkiye Çiftçi Doruğu, Koza Altın İşletmeleri, Ziraat Bankası, Cargill, Aynes, Ege İhracatçı Birlikleri ve TARSİM sponsorluğunda yapıldı.
Haber7
