Tüm Türkiye’de kira fiyatlarındaki yükseliş artarak devam ediyor. hem pandemi nedeniyle konut üretimin yavaşlaması sonrası azalan stoklar hem de konut maliyetindeki yükselişle bir arada kira fiyatları birtakım bölgelerde yüzde 200 artmış durumda. Üniversitelerin bu devir tekrar yüz yüze eğitime başlaması ile bir arada konut gereksinimindeki talep tavan yapmış durumda. Öğrenciler yerleşecek bir kiralık konut bulmakta zorlanırken buldukları dairelere de fahiş fiyatlar isteniyor. Aileler kara kara ne yapacağını düşünürken birtakım aileler bu yıl çocukları okula göndermemeyi bile düşünmeye başladı.
Diyarbakır Emlak Komitecileri ve Müşavirleri Derneği Lideri Mustafa Koç’a nazaran kentteki durum İstanbul’dan daha vahim. “Şu an kiralık konutumuz yok” diyen Lider Koç “Diyarbakır, daima dikkat çeken İstanbul’u kira artışları bakımından geçmiş durumda. Gelen öğrenci ve aileler şu an kiralık mesken bulamazlar. Kira fiyatları da taban fiyatı çabucak hemen geçmiş durumda. Bir sefer vilayetimizde 15-20 bin civarında konut ezası açığı var. Bu durum vilayetimizdeki kira fiyatlarını hayli artırıyor. Biz bazen mesken sahipleriyle konuşuyoruz ve yaptıklarının gerçek olmadığını söylüyoruz. Fakat onlar da ‘Ben şu kadar paraya konut aldım. Aldığım kira konutun taksitini karşılamazsa ben ziyan ederim’ diyor. Evvelce iki öğrenci bir ortaya gelip bir konut kiralayabiliyordu lakin bu durum artık epey zor”
EN AZ ARTIŞIN OLDUĞU KENT: VAN
Kira artışının en düşük olduğu kent ise yüzde 12,7 ile Van. Van’ı; Eskişehir, Erzurum, Trabzon ve Manisa izliyor. Bol sıfırlı emlak haritasının ‘yıldızı’ Van’daki durumu ise Van Emlakçılar Dayanışma Derneği Lideri Orhan Özdek özetledi.
“İl genelinde yeni konutlara gereksinim olduğu için kira oranlarımız artmış durumda” diyen Özdek “Konut stoklarımız ermiş durumda. Önemli bir nüfus artışı nedeniyle de kiralık meskenimiz kalmadı diyebiliriz. Daha evvel bin lira olan daireler artık bin 500’lere çıktı. 1+1’ler daha evvel 750 lirayken şu an bin 250 lira civarında seyrediyor. Eli boş dönen öğrencilerimiz, öğretmenlerimiz maalesef oluyor. Fiyatların kolay kolay ineceğini düşünmüyoruz. Biz öğrencilerimize, memurlarımıza hayli takviye olmaya çalışıyoruz. Lakin konut badiresi yaşandığından ister istemez yüzde 30-40 düzeylerinde bir artış yaşandı” dedi.
ÖĞRENCİ AYRINTISI: YILLIK BAZDA SONDAN İKİNCİ OLAN ESKİŞEHİR AYLIK BAZDA BİRİNCİ!
Yıllık bazda artışta 81 kent içerisinde 80’inci sırada bulunan ‘öğrenci kenti’ Eskişehir, okulların açılmasıyla birlikte ‘aylık bazdaki artış ligi’nde ise birinci sıraya tırmandı. Eskişehir’de Temmuz’a kıyasla Ağustos için yaşanan artış yüzde 10,8. Eskişehir’i; Sakarya, Aydın, Konya ve Manisa izliyor. Aylık bazda en çok artışın görüldüğü Eskişehir’deki durumu Eskişehir Emlakçılar Odası Lideri Gazi Çelik anlattı.
“Pandemi devrinde çok iyi gördük ki, öğrenciler gidince kentimiz bomboş kalıyor. Biz öğrencinin halinden çok iyi anlayan bir kentiz. Eskişehirli konut sahipleri fedakarlık yapıyor” diyen Çelik “İlimize gelen göçmenlerin kışın boş kalan meskenleri doldurması da artış nedenlerine eklenebilir. Bölge bölge değişmesiyle birlikte vilayet genelinde yüzde 30-40 ortasında geçen seneye oranla bir kira artışı yaşandı. Bir sene evvel 600 liraya kiraladığımız konutlar artık bin liradan aşağı verilmiyor” tespitinde bulundu.
sahibinden.com Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Nazım Erdoğan “Konut Piyasası Görünüm raporuyla emlak piyasasındaki gelişmeleri, bölge ve vilayetler bazında yakından izliyoruz. Bu sayede gayrimenkul alan ve satan şahıslara datayla süreç yapma fırsatı sunuyoruz” dedi.
YALNIZCA ÜÇ VİLAYETTE GEÇEN AYA NAZARAN KİRALAR DÜŞTÜ
Aylık bazda en düşük artışın görüldüğü vilayetler ise yüzde 1,1 ile Mardin onu yüzde 0,8 ile Tekirdağ izliyor. Kayseri, Van ve Trabzon ise geçen aya nazaran kira oranını düştüğü üç vilayet.
YURT GENELİNDE YILLIK ARTIŞ ORANI YÜZDE 34,6
Emlak piyasasındaki bu tabloyu pahalandıran BETAM Yöneticisi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel de dikkat çeken tespitlerde bulundu.
Yıllık kira artışının ülke genelinde yüzde 34,6’yı bulduğunu hatırlatan Gürsel “Ancak bu artış, son dört ayda yaşandı. Kiralık ilan sayılarındaki değişimi kiralık konut arzının, kiralanan konut sayısındaki değişimi de talebin göstergeleri olarak dikkate aldığımızda talebin arza kıyasla çok daha güçlü bir halde arttığı görülüyor. Kiralık konut talebinde gözlemlenen güçlü artışın arkasında okulların ve üniversitelerin yüz yüze eğitime geçmelerinin de hissesi var. Geçen yıl bu tesir mevcut değildi” dedi.
Büyük kentlerdeki cari kira artışlarında görülen farklılığa da değinen Prof. Gürsel, şunları vurguladı:
-Büyük kentlerde gerek satılık gerek kiralık konut piyasalarında her vakit büyük farklılıklar mevcut, yani bu özellik son yılın olgusu değil. Nedeni de her vilayette arz ve talebin vakit içinde çok farklı hareket edebiliyor olması.
“İSTANBUL’DAKİ ARTIŞIN SEBEPLERİNDEN BİRİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM”
-Üç büyük kente odaklanırsak; Ankara ve İzmir’de son bir yılda ortalama kiralarda yaklaşık yüzde 31 artış gerçekleşirken İstanbul’da artış yüzde 51’e ulaştı. İstanbul’da kiralar 2019’un sonbaharından itibaren öbür iki kente kıyasla daha süratli artamaya başlamıştı. Bu trend hala devam ediyor. Kentsel dönüşüm faaliyetlerinin İstanbul’da öteki iki ile kıyasla daha yaygın olması bu farkı açıklayan nedenlerden biri olabilir.
-Konut piyasalarında arz ve talep vakit içinde çok farklı hareket edebiliyor. Mersin, Diyarbakır ve Kayseri’de son bir yılda Türkiye ortalamasının çok üzerinde kira artışlarının ortaya çıkmış olması bu vilayetlerde arza kıyasla talepte çok daha yüksek artışların olduğuna işaret ediyor.
Haber7