Covid-19 sıhhat krizinin ekonomiler üzerindeki en büyük yan tesirleri ortaya çıkmaya başladı. Tüm dünyada enflasyon tasaları her geçen gün artarken, patlak veren güç krizi Avrupa iktisadında adeta zelzele tesiri yarattı. Bununla bir arada Avrupa’da 5 ülke artan doğal gaz fiyatları konusunda ortak bildiri yayınladı.
Avrupa’da yahut İngiltere’de sıradan bir aile bu ekim ayında meskenini ısıtan doğal gaz için bir yıl öncesine nazaran beş kat daha fazla bir fatura görecek. Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yaşanan bu güç krizinin çeşitli sebepleri var.
AVRUPA’DA DEPREM! GÜÇ KRİZİ DERİNLEŞİYOR
Hollanda’daki sarsıntılardan, Çin’in daha az karbon emisyonu hedeflemesine ve hatta Rusya’nın enerjiyi bir siyasi güç olarak kullanmasına kadar farklı sebepler sayılabilir. Pandeminin de tesiriyle önemli formda kesintiye uğrayan global tedarik zincirleri ortasında yükselen güç maliyetleri aslında yükselen enflasyon oranlarını daha da şişiriyor ve fabrikalardaki üretime kadar her şey etkileniyor.
ÇİN’DE DE KÖMÜR FİYATLARI UÇTU
Çin’deki kömür vadeli süreçleri, sellerin düzinelerce madeni kapatması ve 100 binden fazla insanı yerinden etmesiyle rekor düzeylere yükseldi. Ülkenin ana güç kaynağındaki bu daralma üzerine Zhengzhou Emtia Borsası’nda süreç gören kömür vadeli süreçleri, ton başına tüm vakitlerin en yüksek düzeyi olan 1.408 yuana (218 dolar) ulaşarak yüzde 11.6 tırmandı.
Petrol ve doğal gaz fiyatlarında da 2014’ten bu yana en yüksek düzeylere ulaşıldı. Aydınlanma, ısınma ve üretim için gereken gaz ve kömür tedarikini teminat altına alma uğraşı nedeniyle fiyatlar rekor düzeylerde.
Doğal gaz fiyatları, Avrupa’da vadeli süreç piyasasında tarihinde birinci defa 1.000 metreküpte 1.000 dolar bandını aşarak rekor yeniledi. Avrupa’da vadeli doğal gaz piyasasında fiyatların rekor düzeye çıkmasına, kıtada doğal gaz depolama tesislerindeki doluluk oranlarının azalması, kış öncesi arzda azalış yaşanabileceği tasaları ve dolaylı piyasalardaki genel üst istikametli hareket neden oldu. Kimi güç ağır sanayiler üretimi yavaşlatmaya başlarken, konutlar zati daha yüksek faturalarla karşı karşıya kalıyor.
GAZ PİYASASI İÇİN SORUŞTURMA KAPIDA
Doğal gaz fiyatlarındaki artış elektrik fiyatlarını da etkiliyor. Avrupa’da rekor seviyede artan elektrik fiyatları nedeniyle tüketicilerin faturaları yükselirken, politikler meseleye tahlil bulmaya çalışıyor. Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, son periyotta artan güç fiyatlarından, talebe karşın üretimi artırmayan doğal gaz tedarikçilerini sorumlu tuttu.
5 ÜLKEDEN ORTAK BİLDİRİ
Avrupa’daki tedarikçiler tarafından ödenen rekor fiyatlar doğal gaz arzındaki yaşanan meseleler, havanın olağandan çok daha soğuk olması durumunda bir krizin daha da derinleştirileceği korkusunu körüklüyor. 1 megavatsaat doğal gazın fiyatı, 16 aylık müddette 45 katına kadar çıktı. 3.5 euro’dan 160 euro’ya kadar yükseldi. Fransa, İspanya, Çekya, Yunanistan ve Romanya maliye bakanları ortak bildiri yayımladı. Gaz piyasalarındaki işleyişin soruşturulmasını istediler. Mevcut gaz mukavelelerinin neden yetersiz kaldığının da belirlenmesi davetinde bulundular.
Haber7
