Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Osteoporoz ve Başka Metabolik Kemik Hastalıkları Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Zeynep Cantürk, osteoporoza karşı savaşmada en değerli silahın hayat uzunluğu idman, kâfi kalsiyumlu besin tüketimi, sigara, alkol ve çok kafeinden uzak hayat stili ile kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ile tarama yapmak olduğunu belirtti.
Cantürk, 20 Ekim Dünya Osteoporoz Günü hasebiyle yaptığı yazılı açıklamada, kemik kütlesinde azalma ve mikroyapısında bozulma ile karakterize bir hastalık olan osteoporozun en sık görülen metabolik kemik hastalığı olduğunu, ehemmiyetinin de yol açtığı kırık risk artışı ve bununla alakalı uzunluk kısalması, kamburluk, diğerlerine bağımlı olma ve mevt riskinde artıştan kaynaklandığını tabir etti.
Dünya çapında erkeklerde kalça kırığı görülme sıklığının 2050’de, 1990’a nazaran yüzde 310 ve bayanlarda yüzde 240 artacağının varsayım edildiğini aktaran Cantürk, şu bilgileri verdi:
“Kentleşme ve nüfusun yaşlanması, osteoporoz hastalık yükünde süratli artışlara neden olmaktadır. Tüm dünyada her 3 saniyede bir kırık oluşmakta, yılda 9 milyon kırık olayı görülmektedir. 50 yaş üzeri her 3 bayandan birisi ve her 5 erkekten birisi hayatının bir devrinde kırık yaşayacaktır.
Riskli hastalar uygun formda taranmayınca ve hastalık saptanamayınca ne yazık ki gecikmeler yaşanmakta, kırıklar önlenememekte, uygun tedavi edilememekte, hatta tekrarlayan kırıklar görülmektedir.
Omurga kırıklarının yalnızca 1/3’üne klinik olarak teşhis konulabilmekte, omurga kırığı olan her 5 bayandan 1’inin bir yıl içinde bir sefer daha kırık yaşayacağı öngörülmektedir. Yeniden evvelki bir kırığın, rastgele bir kırık riskinde yüzde 86 artışla bağlantılı olduğu saptanmıştır.”
Cantürk, osteoporoza bağlı en az bir kırık yaşamış olanların yüzde 80’ine osteoporoz tanısı konulmadığı ve osteoporoz tedavisi almadığının anlaşıldığına dikkati çekti.
“Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık”
Osteoporozun, kalp krizi, göğüs kanseri ve öteki hastalıklardan daha fazla hastanede kalmaya ve erkeklerde prostat kanserinden yüzde 27 daha fazla kırığa yol açabildiğini beliren Cantürk, şu teklifleri sundu:
“Sinsi düşman osteoporoza karşı savaşmada en değerli silahımız öncelikle hayat uzunluğu idman, kâfi kalsiyumlu besin tüketimi, sigara, alkol ve çok kafeinden uzak ömür üslubu ile osteoporozu önlemek ve erken devirde teşhis edip uygun tedavi yapabilmek için kemik mineral yoğunluğu ölçümleri ile tarama yapmaktır.
65 yaş üstü bütün bayanlar ve 70 yaş üstü bütün erkekler kemik mineral yoğunluğu ölçümü ile taranmalıdır.”
Prof. Dr. Zeynep Cantürk, 65 yaşın altında olup menopozda olan bayanlar ile 50-70 yaş ortası erkeklerde kırık için tarama yapılması gereken risk faktörlerini şöyle sıraladı:
“Boy yüksekliğinden az bir aralıktan düşmekle kırık gelişmişse, 3 aydan uzun mühlet ?5 mg/gün prednisolon ya da muadili glukokortikoid (kortizon tedavisi) kullanımı varsa, romatizmal bir hastalığa sahip olmak, sigara ve çok alkol tüketimi, uzunlukta 4 santimetreden fazla kısalma, düşük beden yükü, geç adet görme, 45 yaşından erken menopoza girme, ailede kalça kırığı bulunması durumlarından rastgele birisi varsa kesinlikle bir tabibe başvurularak gerekli taramalar yapılmalıdır.”
Osteoporozun önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Cantürk, risk altındaki şahısların tabipten kemik sıhhati değerlendirmesi istemesini önerdi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Andaç Hongur
Haberler.com
