Çin’in Vuhan kentinden yayılmaya başlayan ve yaklaşık bir yılda 60 milyondan fazla beşere bulaşan koronavirüs salgınına yönelik çalışmalar devam ederken,ODTÜ Biyolojik Bilimler Kısmı Moleküler Biyoloji ve Genetik Programı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Çağdaş İhtilal Son ile kimya mühendisi parfümör Hüseyin Erdoğmuş tarafından yürütülen proje, farklı sonuçlar ortaya çıkardı.
Keşfettikleri koku molekülü karışımlarının koklandığında akciğere kadar ulaşarak koronavirüsün hastalık yapan protein yapısını bozduğu tarafında bilgiler elde eden ikili, bu çalışmalarını milletlerarası mecmualarda yayımladı. Dataları makalelerle bilim dünyasına duyuran Son ve Erdoğmuş, çalışma sonuçlarının bilim insanlarınca klinik araştırmalarla daha da ileriye götürülmesini istiyor.
“200’ÜN ÜZERİNDE MOLEKÜL DENEDİK VE EN UYGUNLARINI SEÇTİK”
Erdoğmuş’un kendisine ulaşıp koku molekülleri üzerine çalışmalarını aktardığını ve bu moleküllerin koronavirüs üzerindeki tesirine ait bilimsel çalışma için yardım istediğini belirten Son, “İlk başta yalnızca deneme üzerine başladığımız çalışmada sonuçlar epeyce değişik çıktı. 200’ün üzerinde molekülü denedik ve en iyilerini seçtik. Bu molekülleri bilgisayarda test ettik ve hangilerinin koronavirüs üzerinde iyi olduğunu belirledik. Koku olarak kullanılan doz, bu hastalık için tedavi edici olacak mı, kâfi mi, bu bilinmiyor. Olabilir lakin olmayabilir de. Bunun için klinik araştırma şart” dedi.
“DOĞAYI TAKLİT EDEREK YOLA ÇIKTIK”
Erdoğmuş, dünyada bütün bitkilerin bakteri ve virüslerden korunmak için doğal bir reçine ve uçucu yağ salgıladığını vurguladı. Bin yıllar evvel de insanların bu yolla virüslerden korunmak için kokuları kullandığını söyleyen Erdoğmuş, “Alerjen bilinen koku moleküllerinin antiviral aktivitelerinin bulunduğu biliniyor. Biz de doğayı taklit ederek yola çıktık ve çalışmada değerli sonuçlar elde ettik.” dedi.
SARS İÇİN DE GELİŞTİRİLMİŞTİ
Erdoğmuş, Çin’de 2004’te çıkan SARS salgını sırasında gelen talep üzerine SARS virüsünü yalnızca koklamayla yok eden bir eser geliştirdiğini belirtti. Eserin klinik araştırmalarının yapıldığını da anlatan Erdoğmuş, salgın bittiğinde bu formülün elinde olduğunu söyledi.
“KOVİD-19’U YENECEK BİRTAKIM MOLEKÜLLER YAKALADIK”
Koronavirüs salgınından çabucak sonra ODTÜ’den Doç. Dr. Son ile ortak çalışma yapmaya başladıklarını aktaran Erdoğmuş, “Tahmin ediyorum ki Kovid-19’u yenebilecek kimi moleküller yakaladık. Biz hem ucuz hem kolay bulunur hem de stoku çok olan ham unsurları tespit ettik. Kovid-19’a iyi geldiğini tespit ettiğimiz moleküllerin, koklandığında bedende 2 saat etkisi var. 2 saatte bir bunları koklamak suretiyle tahminen hastalığı önleyebiliriz lakin ‘Teorik olarak olabilir.’ diyoruz, pratik olarak klinik deneylerin yapılması lazım. Yaptığımız çalışma in siliko çalışmadır, in vivo ve in vitro çalışma gerekir” dedi.
“BAZEN TAHLİL ÇOK KOLAY OLABİLİR”
Akademisyen Son ile 10 bin koku molekülü ortasından 200’ün üzerinde doğal uçucu yağın içeriğinde etkin olabilecek molekülleri ve aktivasyon oranlarını tespit ettiklerini bildiren Erdoğmuş, “Sonra onları karıştıracağız. Hasebiyle ortam kokulandırmasıyla ya da mendile püskürtüp koklanarak tahminen de burundaki virüsü yok edebileceğiz. Bazen tahlil çok kolay olabilir” değerlendirmesini yaptı.
Haberler.com
