Tüm dünyayı tesiri altına alan yeni tip koronavirüs salgınının (Kovid-19) çıkış noktası olan Çin’de bu sefer Hıyarcıklı (Bubonik) veba paniği yaşanıyor. Çin’in İç Moğolistan Özerk Ortamı’nda bulunan Beyannur’da iki şahısta bubonik veba tespit edilmesinin akabinde kent umumunda üçüncü seviye alarm verildi.
Çin’de ortaya çıkan veba illetinin akabinde internet kullanıcıları “Bubonik veba nedir?”, “Bubonik veba nasıl bulaşır?” sorularının yanıtını merak ediyor. İşte bubonik veba illetine dair merak edilenler.
HIYARCIKLI (BUBONİK) VEBA NEDİR?
Tedavi edilmezse ölümcül olan vebaya, Yersinia pestis isimli çoğunlukla kemirgenlerde yaşayan hayvansal bir bakteri neden oluyor. Hıyarcıklı veba, marazın en kişilere bulaşabilen en yaygın tipi.
Bu ismi, bulaştığı insanın lenflerinde, kasıklarında ve koltuk altlarında oluşan hıyarcık biçimindeki acılı şişliklerden alıyor. 2010 ile 2015 yılları arasında dünya çapında 3 bin 248 vaka bildirildi ve bunların 584’ü hayatını kaybetti.
Bu illete tarihte, kara mevt ismi da verildi. Bunun nedeni de marazın uzuvlarda oluşturduğu kangrenimsi karartılardı.
HASTALIK NASIL ETKİLİYOR?
Enfekte olan kişi umumî olarak iki ile altı gün içerisinde hastalık belirtileri göstermeye başlıyor. Yumurta büyüklüğü kadar şişebilen lenf bezlerinin yanında, hastalar, yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, has ağrısı ve yorgunluk üzere belirtiler gösteriyor.
Veba tıpkı vakitte ciğerleri de etkiliyor, öksürük, göğüs ağrısı ve nefes alma güçlüğüne sebep oluyor. Bakteri kana da karışarak sepsis ismi verilen duruma neden olabiliyor. Bu noktada hastalık, doku zedelenmesi, organ yetmezliği ve vefata varabiliyor.
BELİRTİLERİ NELER?
Hastalık belirtilerinde, bakterilerin vücuda girdiği mekana en yakın lenf bezlerinde ağrılı şişme ve iltihaplanma görülür. İleri devirlerde iltihaplı lenf nodları açılarak akıntlı hal alır. Tedaviye çabucak başlanmazsa bakteri vücudun her mahalline yayılarak akciğer ve septisemik forma dönüşebilir.
BU BİR SALGINA DÖNÜŞEBİLİR Mİ?
Veba illetine dünyanın farklı kesimlerinde hala rastlanıyor. Yakın devir evvel Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Madagaskar’da salgınlar yaşandı. Eski çağlarda mahsusen de Orta Çağ’da veba salgınlarına sıklıkla rastlanıyordu fakat süratli müdahaleler sayesinde artık salgınlar bölgesel kalıyor.
Southampton Üniversitesi’nde mikrobiyolog olarak vazife yapan Hekim Matthew Dryden, Moğolistan’daki vakanın süratle tecrit edilmiş olmasının ehemmiyetine vurgu yapıyor:
“Hıyarcıklı veba, Kovid-19’un tersine antibiyotiklerle tedavi edilebiliyor. Durum her ne kadar tasa verici olsa da tek bir vakadan bahsediliyor ki bu vaka da süratle tedavi edilebilir”
Haberler.com
