Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Edebiyat Fakültesi Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı Lideri Prof. Dr. İdris Nebi Uysal, “Birçok ülkede Türkçe öğretim merkezleri açılmıştır, birçok kişi de Türkçe öğrenmek için ülkemize gelmektedir. Bütün bunlar değerlendirildiğinde Türkçe bir dünya lisanıdır.” dedi.
Uysal, AA muhabirine, Karamanoğlu Mehmet Bey’in 744 yıl evvel Anadolu’da Türkçeyi resmi lisan ilan ettiğini anımsattı.
Türk lisanı ve medeniyetinin temel taşlarından biri olan Yunus Emre’nin vefatının 700. yılı münasebetiyle, 2021’in UNESCO tarafından anma ve kutlama yıl dönümleri ortasına alındığını, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle de 2021’in “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” ilan edildiğini belirten Uysal, “Karaman 1961’den beri ikisini birlikte yad ediyor. Hem Türkçe’nin Anadolu’da yazı lisanı oluşunu kutluyor, hem de bu sürece lisan tercihiyle büyük katkı veren mutasavvıf şair Yunus Emre’yi rahmetle, şükranla anıyor.” diye konuştu.
“UNESCO’nun tespitleriyle çok geniş bir coğrafyada 220 milyon kişi Türkçe konuşmaktadır”
Bir lisanın dünya lisanı olarak kabul edilebilmesi için bir ekip özellikleri taşıması gerektiğini, Türkçe’nin de bu vasıfların tümüne sahip olduğunu vurgulayan Uysal, şunları söyledi:
“Bir lisanın dünya lisanı olarak kabul edilmesi için yaşı, veya derinliği, konuşur sayısı, coğrafik genişliği, kelam varlığı, dünya lisanlarına verdiği sözler, ikinci lisan olarak öğrenilmesi üzere kriterler değerli. Edebiyat, kültür ve medeniyet lisanı oluşu, bilim ve eğitim lisanı olması, prestij görmesi gerekir. Türkçe tarihi dokümanlarla yaşı milattan evvel 3 bin 500’lü yıllara kadar giden bir lisandır. Bugün UNESCO’nun tespitleriyle çok geniş bir coğrafyada 220 milyon kişi Türkçe konuşmaktadır. Türkçe tarihin her periyodunda kültür, edebiyat ve eğitim-öğretim lisanı olmuştur.”
Uysal, Türkçe’nin 700 bini aşkın söz dağarcığına sahip olduğunu belirterek, “Türkçe daima başka lisanlardan söz alan bir lisan olarak lanse edilir ancak Türkçe’nin öteki lisanlara verdiği söz sayısı da bir epey fazladır. Bilhassa komşu ülkelere, Balkan ülkelerinin kullandığı lisanlara, Arapça ve Farsçaya, Ermeni ve Gürcü lisanlarına Türkçe çok sayıda söz vermiştir. Son periyotta Türkçe öğrenmeye ilgi artmıştır. Birçok ülkede Türkçe öğretim merkezleri açılmıştır, birçok kişi de Türkçe öğrenmek için ülkemize gelmektedir. Bütün bunlar değerlendirildiğinde Türkçe bir dünya lisanıdır.” sözünü kullandı.
Prof. Dr. Uysal, Türkçeyi kullanan herkesin kendini hesaba çekmek zorunda olduğunu lisana getirerek, “Türkçeye hürmetimiz ne kadar? Biz bu lisanın kurallarını ne ölçüde uyguluyoruz? Onu nasıl kullandığımızı düşünmeliyiz, hatta kendimizi sorgulamalıyız.” diye konuştu.
Kutlama yahut anma vesilesiyle icra edilen programların, bir mevzuya ait mevcut problemlerin fark edilmesini sağlama ve geleceğe dair yol haritasını belirleme noktasında değerli fonksiyonları olduğuna dikkati çeken Uysal, 2021 yılının da bu formda kıymetlendirilmesi gerektiğini bildirdi.
Bizatihi ortaya çıkan yahut yaşanabilecek birtakım gelişmelerin mevcut sıkıntıların üstünü örteceği üzere öteki sorunların de ortaya çıkışına taban hazırlayacağını belirten Uysal, Kovid-19 salgının da bunun bir örneği olduğunu, bu devirde Türkçeye yabancı kökenli söz akışının tıp alanında süratli bir biçimde artığını tabir etti.
“Özellikle İngilizce’den rahatsız edici boyutta söz akışı var”
Uysal, Türkçe’nin en değerli sıkıntılarını şöyle sıraladı:
“İki büyük Batı lisanından, bilhassa İngilizce’den rahatsız edici boyutta söz akışı var. Türkçe’de karşılığı olduğu halde yazıda yahut konuşmada alıntı biçimlerinin tercih edilmesi, iş yeri isimlerindeki yabancılaşma lisanımızdaki sıkıntılardan kimileri. Toplumsal medya ortamlarında ve kitle bağlantı araçlarında Türkçe’nin kullanımıyla ilgili görülen sıkıntılar da ön plana çıkıyor. Bütün bunların temelinde ana lisan şuurundan mahrumluk, özensiz kullanım, Batı hayranlığı, öz bedellerine ve kültürüne yabancılaşma üzere meseleler yatıyor. Sanırım tedavi edilmesi gereken temel nokta bunlar. Bunun da eğitimle, kararlı ve istikrarlı programlar uygulamak suretiyle çözülebileceği kanaatindeyim.”
Uysal, “Bizim iki vatanımız var. Birincisi üzerinde hayat sürdüğümüz ve uğruna gözümüzü kırpmadan canımızı feda edebileceğimiz bu topraklar; bir de sevincimizi, acımızı, sevincimizi, sıkıntımızı lisana getirirken bize aracılık eden Türkçemiz. Vatanımız üzere bayrağımız da ikidir. Biri rengini şehitlerimizin kanlarından alan al bayrağımız, oburu ses bayrağımız Türkçe. Bu lisan, hepimizin müşterek meskeni. Kendimizi en inançta hissettiğimiz yer. Onu korumak; kendimizi, konutumuzu, yurdumuzu korumak demektir.” değerlendirmesini yaptı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mehmet Çetin
Haberler.com
