Antalya’nın Akseki ilçesinde babasından öğrendiği tahta kaşık imali mesleğini emekli olduktan sonra devam ettiren 68 yaşındaki emekli fotoğraf öğretmeni Mustafa Bütüner, ürü nlerini yurt içinde çeşitli noktalara ve birtakım ülkelere de gönderiyor.
Akseki’nin kırsal mahallelerinden Bademli’de küçük yaşlarda babasından tahta kaşık imalini öğrenen fotoğraf öğretmeni Mustafa Bütüner, 2005 yılında emekli olduktan sonra bu zanaatı sürdürmeye karar verdi.
Meskeninin bir odasını imalathaneye çeviren Bütüner, 21 yıl evvel vefat eden babasının aletleriyle unutulmaya yüz tutan mesleği yaşatmak için çalışmalarına başladı. Atölyesinde üretimi sürdüren Bütüner, yurt içinden ve birtakım ülkelerden tahta kaşık siparişi almaya başladı.
“Kaşıkçılık köyün 200 yıllık geleneği”
Bütüner, AA muhabirine, Bademli Mahallesi’nde tahta kaşık zanaatının 200 yıl evvel başladığını söyledi.
“Sinan dede” olarak bilinen cetlerinin arkadaşlarıyla Bademli’ye getirdikleri bu zanaatı öğrettiğini aktaran Bütüner, babasının da 1999 yılında vefatına kadar uzun yıllar mesleği sürdürdüğünü kaydetti.
Hukuksal kişiliği geçmişte belde olan mahalledeki 350-400 hanenin neredeyse tamamının o günlerde tahta kaşıkçılıkla geçindiğine değinen Bütüner, mesleğin son nesil temsilcileri olduklarını söz etti.
Teknolojinin gelişimiyle metal kaşığın yaygınlaşmasının tahta kaşığa talebi azalttığını, münasebetiyle da bu meslekte yeni usta yetişmediğini lisana getiren Bütüner, “Kaşık imali köyümüzdekilerin tamamının baba mesleği lakin günümüzde bunu devam ettiren birkaç kişi kaldık. Bunların en genci de benim. Ben de emekli olduktan sonra babamın aletleriyle onun yaptığı kaşıklara benzetmeye çalışarak bu işe başladım.” diye konuştu.
Kaşığın nasıl yapıldığına dair bilgi veren Bütüner, şöyle konuştu:
“Odun üzerinde kaşığın öncelikle tasarımı yapılır. Sonrasında ise ince işçiliğe geçilir. En iyi kaşık şimşir ağacından olur zira şimşir ağacının damar gözenekleri yok denecek kadar azdır. O nedenle daha pak görünüyor, daha sağlıklı ve sağlam oluyor. Şimşir kuruduğu vakit dönme büzülme küçülme ve çatlama olmaz. Şimşir bünyesinde mikrop barındırmaz. Çabucak dışarı atar. Meşe ve karaağaç kütüklerinden de kaşık yapılıyor. Babamın vaktinde ‘rugan’ denilen cilalı ve parlak kaşıklar olurdu. İçine desenler çizilen kaşıklar olurdu. Artık onlardan da vazgeçildi.”
Kendilerinden sonra bu işi yapacak kimsenin kalmayacağına üzüldüğünü lisana getiren Bütüner, yemeğini tahta kaşıkla yediğini vurguladı.
Tahta kaşıkla dünyaya açıldı
işini severek yaptığını, bir kaşığı yapmak için yarım saat ile 2 saat ortasında emek verdiğine değinen Bütüner, kaşıkların adedini 6 liradan sattığını belirterek, şunları söyledi:
“Sipariş hayli yapıyorum. Konya’dan, Karaman’dan, Antalya’dan, İstanbul’dan istiyorlar. Fransa’nın Paris kentindeki bir restorana gönderdim. Üzerine de işlemeler yaptık. Japonya’ya 1400 tane kaşık gönderdim. Onlar Türk kültürüne çok meraklılar. Köy düğünleri, mahalle düğünleri için de kaşık isteyenler oluyor. Türk Halk Oyunları Kısmından emekli olan eski öğretim vazifelisi Abdurrahim Karademir, Japonya’da kültürümüze ilişkin halk danslarının dersini veriyor. O da biraz evvel aradı 1000 kaşık siparişi verdi. Köy düğünleri, mahalle düğünleri için de kaşık isteyenler oluyor. Kaşık ne kadar sert olursa o kadar iyi ses verir. Düğünler ve halk oyunları için şimşir kaşık tercih ediliyor.”
“Mustafa Bütüner tahta kaşığı en iyi yapan ustalardan”
Bütüner’i sipariş için telefonla arayan Abdurrahim Karademir de Bademli Mahallesi’nde üretilen kaşıkların şimşirden olması ve iyi ses vermesi münasebetiyle tercih edildiğini kaydetti.
“Mahallede kaşık işleyen 3 kişi kaldı”
Bademli Mahallesi Muhtarı Esat Keleş ise tahta kaşığın nasıl yapıldığını görmek isteyen yerli ve yabancı turistlerin mahalleyi ziyarete geldiğini söyledi.
Ziyaretçilerin kaşık üretimini hayranlıkla izlediğini aktaran Keleş, “Eskiden köyümüzdeki ailelerin neredeyse tamamının geçim kaynağı kaşıkçılıktı. Gençler ilgi göstermeyince yok olmaya yüz tuttu. Artık ise köyde kaşık işleyen üç kişi kaldı.” dedi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mustafa Hatipoğlu
Haberler.com
