CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN TEPE ÖNCESİ MACRON’U UYARMIŞTI
İtalya’daki G20 Doruğu sonrası dönüş yolunda uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u Libya Konferansı konusunda uyardığını söylemiş ve şu tabirleri kullanmıştı;
“Macron ile olan görüşmemizde 5-6 ana başlık vardı. Bunların merkezinde tabi Libya vardı. Libya ile ilgili Berlin Konferansının bir benzerini Paris’te yapmak istiyor. Bu bir yerde durumdan görev çıkarmak üzere oluyor. Bizim oraya ısrarla eş lider olarak gelmemizi istiyor. Dedim ki ‘Berlin’de zati biz bu konferansı yaptık.
“YUNANİSTAN, İSRAİL VE KIBRIS RUM KISMI’NIN KATILACAĞI TOPLANTIYA BİZ KATILAMAYIZ”
Kaldı ki buraya birtakım davetleriniz var; mesela Yunanistan, mesela İsrail, mesela Kıbrıs Rum kesiti. Bunların katılacağı bir Paris Konferansına biz katılamayız.’ Durdu ve ‘Bir çalışma yaptırsak bunun üzerinde, özel temsilciler belirlesek’ dedi. Ben de ‘Şartımız bu, bir kere bunlar olmayacak. Şayet Yunanistan buraya gelecekse özel temsilci falan da göndermeye gerek yok. Burada çok ısrarcı durumundaysanız özel temsilcileriniz kim, bunları da görelim fakat burada Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum bölümü olacak olursa bunu zati yapamayız’ dedim. Birincisi bu. Artık o da isimler verecek, biz de isimler vereceğiz, arkadaşlar ortalarında görüşme yapacaklar. Ancak tabi bu kurallarımız yerine gelmedikten sonra olmaz.”
PARİS’TE MİLLETLERARASI LİBYA KONFERASI
Paris’teki Kimya Konutu’nda yapılan konferansın akabinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Mario Draghi, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Libya Başkanlık Kurulu Lideri Muhammed el-Menfi ortak basın toplantısı düzenledi.
Macron, bugünkü sorunun Libya’nın içinde bulunduğu krizden çıkması olduğunu söyledi.
Libya’daki durumun halk, bölge, Afrika kıtası ve Akdeniz için bir dram olduğunu söz eden Macron, son yıllarda Libya’ya ait kıymetli çalışmaların yapıldığını aktardı.
Macron, konferansta Libya’da 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimlerin ele alındığını belirtti.
Milletlerarası toplumun bu seçim takvimine dayanak verdiğini ve seçimlerin düzgün formda düzenlenmesi gerektiğini tabir eden Macron, Arap Ligi, Avrupa Birliği (AB), Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletlerin (BM) bu mevzuya dayanak vermeye hazır olduklarını ilettiklerini söyledi.
Macron, Ekim 2020’de alınan ateşkes kararının uygulanmasının kıymetli olduğunu kaydetti.
Konferansta alınan kararlardan birinin, Libya’da bulunan paralı askerlerin geri çekilmesine ait planın oluşması olduğuna işaret eden Macron, bu planın uygulanması gerektiğini anlattı.
Macron, mevcut durumda 300 paralı askerin Libya’dan geri çekildiğini aktardı.
Libya’daki paralı askerlerin gelecek haftalarda ülkeyi terk edeceğini söz eden Macron, Türkiye ve Rusya’nın paralı askerlerini ülkeden süratlice geri çekmesi gerektiğini belirterek, bu paralı askerlerin bölgenin istikrarını tehdit ettiğini öne sürdü.
Macron, “Seçimlerin özgür, tarafsız ve şeffaf bir biçimde düzenlenmesi konusunda dikkatli olmalıyız. Libya’da geçiş süreci tamamlanmalı ve çeşitli aktörlerin rollerini gerçekleştirmesi için seçimler en düzgün biçimde yapılmalı.” dedi.
Libya’daki tarafların seçim sonuçlarını tanıma konusunda taahhüt verdiğini kaydeden Macron, “Gelecek 6 hafta seçimlerin düzgün halde düzenlenmesi için belirleyici olacak.” tabirini kullandı.
Milletlerarası toplumun bu seçimlere takviye vermesinin kıymetli bir gelişme olduğunu söyleyen Macron, Libya konusunda Draghi ve Merkel ile ortak görüşü paylaştıklarını kaydetti.
“24 ARALIK’TAKİ SEÇİMLER ÇOK ÖNEMLİ”
Almanya Başbakanı Merkel ise Libyalıların kendi geleceklerine kendilerinin karar vereceğine değinerek, “24 Aralık’taki seçimler çok değerli. Seçimlerin mukadderatıdır, seçim sonucunda herkes kazanamaz. Değerli olan burada seçim sonuçlarının kabul edilmesidir.” dedi.
Yaklaşık 3 milyon kişinin seçimler için kaydolmasının değerli olduğunu vurgulayan Merkel, seçimler için gerekli şartların güvenlik ve istikrar olduğunu anlattı.
Merkel, Almanya olarak Libya’daki ateşkes gözlemcilerini eğitmeye hazır olduklarını duyurdu.
Ülkedeki farklı kümelerin adım adım uzlaşmaya gerçek ilerlemesini temenni eden Merkel, bunun uzun bir süreç olacağının farkında olduklarına işaret etti.
Libya’da neler olduğunun kendileri için kıymetsiz olmadığının altını çizen Merkel, lakin ülkenin geleceğine Libyalıların karar vermesinin kıymetli olduğunu lisana getirdi.
Merkel, Türkiye ve Rusya ile ilgili bir soruya şöyle karşılık verdi:
“Aşamalı bir süreçten kelam ediyoruz. Berlin sürecinden bu yana ilerleme var. Türk tarafında birtakım çekinceler var. Rusya karşılıklı olarak yapılabileceğini kabul etti. Müzakereler iyi yolda ilerliyor. Birinci paralı askerlerin geri çekilmeye başlaması hoş bir şey. (Libya’ya) Komşu ülkelerin paralı askerlerin geri çekilmesini üstlenmesi hoş bir şey. Bu örnek teşkil edecek. Daha çok yapılması gereken şeyler var ancak bu bir başlangıç. Libya’nın görüşünü ortaya koyan 5+5 Komitesinin bir plan belirlemesi değerli. (Libya konusunda) Birinci konferanstan bu yana birçok sene geçti ve yavaş ilerleme kaydedilse de iyi yoldayız. Bu beni umutlandırıyor.”
“HEP BİR ARADA İSTİKRAR VE BARIŞIN ARTTIRILMASI İÇİN ÇALIŞACAĞIZ”
Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe de “Oturum sırasında, (24 Aralık’ta yapılması planlanan) seçimlerin uygun ve iyi kurallarda gerçekleşmesi için çok değerli birtakım noktalara vurgu yaptıklarını” kaydetti.
Libya Başbakanı, bu noktaları şöyle sıraladı:
“İlk olarak, yasama organlarının, uzlaşıya dayalı biçimde seçim yasası düzenlenmesini sona erdirmesini, ikinci olarak, seçimlerin eş vakitli yapılmasının mecburiliği ve başkanlık ve parlamento seçimlerinin tüm Libya halkına yönelik açık ve net bir çerçevede yapılması gerektiğini lisana getirdik. Üçüncü olarak, seçimlerin müdahaleye maruz kalmadan yapılması için siyasi olarak desteklenmesi ve memleketler arası gözleme tabi olmasını, dördüncü olarak da bu seçimlerin sonucunun kabul edilmesi için gerçek garantiler konulması ve bu sonuçları engelleyen ve reddedenlere karşı yaptırım uygulanmasını vurguladık.”
“Hep birlikte istikrar ve barışın arttırılması için çalışacağız.” diyen Dibeybe, ateşkes mutabakatı kapsamında BM öncülüğünde faaliyet gösteren 5+5 Ortak Askeri Komitesine her türlü uğraşları için takviyelerini vurguladıklarını kaydetti.
Dibeybe, burada kendisine yöneltilen, “Görevinizi, 24 Aralık seçimlerinden çıkacak yeni idareye devredecek misiniz?” sorusuna, “Eğer seçimler şeffaf ve tüm taraflar ortasında uzlaşıya dayalı formda tamamlanırsa, idaresi Libya halkının seçtiği yeni hükümete teslim edeceğim.” karşılığını verdi.
“24 ARALIK’TA OY KULLANMAK ACİLİYETTİR”
İtalya Başbakanı Draghi, Libya’nın istikrara kavuşması için dört temel öge olduğunu belirterek, bunlardan birincisinin 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimler olduğunu söz etti.
Yıllarca süren çatışmanın akabinde Libyalıların, özgür, şeffaf ve emniyetli seçimlerde kendini tabir edebilmesi gerektiğine işaret eden Draghi, “3 milyon seçmen çoktan kayıt yaptırmış durumda. Seçim sonuçlarının kabul edilmesi gerekir. Ayrıyeten Libya’nın acil bir seçim maddesine muhtaçlığı var. Umarım bu yasa, gelecek haftalarda değil, gelecek günlerde daima birlikte çalışarak herkesin mutabakatıyla çıkar. Zira 24 Aralık’ta oy kullanmak aciliyettir.” tabirlerini kullandı.
Draghi, ikinci ögenin ise ülkedeki ateşkesin sürmesi olduğunu, bu ateşkes sayesinde 1,5 yıldır ülkede savaş olmadığını kaydetti. Draghi, seçimlerden evvel birtakım yabancı paralı askerlerin çekilmesinin taraflar ortasında inancın oluşmasına da katkı yapacağını söyledi.
Başbakan Draghi, üçüncü ögenin iktisat olduğuna dikkati çekerek, Libya halkının ekonomik faaliyetlerini finanse edilebilmesi için, tek bir ulusal bütçe olması ve merkez bankasından başlamak üzere ekonomik kurumların tekrar birleşmesi gerektiğini aktardı.
Dördüncü öge olarak ise insan haklarına işaret eden Draghi, bununla daima birlikte yüzleşilmesi gerektiğini belirtti.
Draghi, İtalya’nın Libya’yı desteklemeye hazır olduğunu da söyledi.
İtalya Başbakanı, Libya üzerinden İtalya ve Avrupa’ya yönelik sistemsiz göçe de değinerek, “Bizim ülkemize yönelik göçmen gelişleri sürdürülemez hale geldi. AB, buna bir tahlil bulmalı. Libya Başbakanı Dibeybe ile görüştük. Onun da dediği üzere Libya da bir geçiş ülkesi. Göçmenler, çoklukla Libya’dan değil, komşu ülkelerden geliyor.” dedi.
Konferansa, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Almanya Başbakanı Merkel, İtalya Başbakanı Draghi, Libya Başbakanı Dibeybe, Libya Başkanlık Kurulu Lideri Muhammed el-Menfi, ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) önderi Nikos Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, kimi Afrika ülkeleri, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar’ın bulunduğu 30 ülke ile 6 memleketler arası kuruluştan üst seviye yetkililer katıldı.
Türkiye’yi konferansta Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal temsil etti.
Haber7
