Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Odyoloji Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayça Çiprut, işitme kaybının erken tespit edilmesi ve vakit kaybetmeden implantlama yapılmasının başarılı sonuç alınmasında en değerli etken olduğunu belirtti.
İmplante edilebilir işitme tahlilleri sunan Cochlear’dan yapılan açıklamaya nazaran, yeni doğan bebeklerde kalıcı işitme kaybı en sık rastlanan doğumsal sorunların başında geliyor. Her 1.000 doğumda 1 ila 3 bebek, kalıcı işitme kaybı ile hayata başlıyor.
Doğuştan görülen işitme kaybına sebep olan nedenler ortasında erken doğum, düşük doğum yükü, doğumda oksijensiz kalma, yeni doğan ağır bakım ünitesinde kalma, annenin gebelikte geçirdiği enfeksiyonlar, doğum travmaları, kan değişimi gerektirecek seviyede yeni doğan sarılığı, iç kulakta hasara neden olan oto toksik ilaçların kullanımı ve genetik faktörler sayılabiliyor. Buna rağmen işitme kaybının erken teşhisi ve işitme kaybına erken müdahale edilmesiyle işitme kaybı ortadan kaldırılabiliyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Odyoloji Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Çiprut, dünyada milyonlarca çocuk ve yetişkinin işitme kaybı ile uğraş ederken, işitme kaybının ortadan kaldırılmasını sağlayacak usul ve tedavi seçenekleri hakkında farkındalığın çok düşük olduğunu aktardı.
Dünya Sıhhat Örgütü tarafından her yıl 3 Mart’ın işitme farkındalığına ve işitme kaybına dikkati çekmek için “Dünya Kulak ve İşitme Sıhhati Günü” olarak kutlandığını hatırlatan Çiprut, “İşitme kaybı yazgı değil. Günümüzde teknolojinin verdiği imkanlarla işitme kaybının yol açtığı aksilikler giderilebilir.” tabirlerini kullandı.
Çiprut, işitme kayıplı çocukların, yaşlarına uygun konuşma ve lisan geliştiremediğini, buna bağlı olarak da okul muvaffakiyetlerinin, bilişsel yetkinliklerinin ve psiko-sosyal gelişimlerinin yaşıtlarından geride kaldığını aktardı.
Ömrün birinci birkaç yılının konuşma ve lisan edinimi açısından kritik bir devir olarak isimlendirildiğine işaret eden Çiprut, “Konuşmayı öğrenmek için kritik olan birinci üç yaşta, işitme kaybı tanısı konulamaz ve uygun müdahalede bulunulmazsa işitme kaybının çocukların gelişimleri üzerinde son derece olumsuz tesirleri olacaktır.” sözünü kullandı.
“İşitme kaybı fark edildiğinde kesinlikle kulak burun boğaz doktoruna başvurulmalı”
Prof. Dr. Ayça Çiprut, Türkiye’de tüm hastanelerde uygulanan Yenidoğan İşitme Tarama Programı’nın, işitme kaybına sahip bebeklere erken teşhis konulmasını ve erken müdahale edilmesini sağladığını aktararak, şunları kaydetti:
“İlk olarak 1994 yılında Marmara Üniversitesi’nde başladığımız yeni doğan işitme taraması, 2004 yılından beri ülke çapında muvaffakiyet ile yürütülüyor. Böylece uygun bebeklerde implantlama yoluyla erken müdahale mümkün olmakta, işitme kaybının çocuğun gelişimi üzerinde meydana getireceği olumsuz tesirler azaltılmakta ve işitme kayıplı doğan bebekler yaşıtlarına misal gelişim göstermektedir. İleri ve çok ileri derecede işitme kayıplarında çocuklarda 4 yaşına kadar çift kulak koklear implant, 4 yaş sonrasındaki çocuk ve yetişkinlerde ise tek kulak koklear implant devlet tarafından karşılanmaktadır.
Yetişkinlerdeki işitme kayıpları ise farklı nedenlerle her yaşta meydana gelebiliyor. Genetik faktörler, enfeksiyonlar, baş travmaları, orta kulak enfeksiyonları, orta kulakta kireçlenme, tümörler, Meniere hastalığı, iç kulakta hasara neden olan ototoksik ilaç kullanımı, yüksek ve uzun periyodik gürültüye maruz kalma ve yaşlanma en sık karşılaşılan nedenler ortasında sayılıyor.”
Çiprut, işitme kaybının erken tespit edilmesi ve vakit kaybetmeden implantlama yapılmasının başarılı sonuç alınmasında en değerli etken olduğunu vurguladı.
Hangi yaşta meydana gelirse gelsin işitme kaybı fark edildiğinde, hastaların kesinlikle kulak burun boğaz tabibine başvurmalarını öneren Çiprut, medikal yahut cerrahi tedavisi olmayan işitme kayıplarında işitme aygıtı kullanmanın işitme kaybının oluşturduğu pürüzleri ve bağlantı sorunlarını ortadan kaldıracağını vurguladı. Çiprut, işitme aygıtlarının kâfi gelmediği ileri, çok ileri derecedeki işitme kayıplarında ise koklear implantın yetişkin hastalar için de en uygun tahlil olduğunu belirtti.
“Uygun vakitte, uygun hastaya yapılmışsa implant bence yüzyılın mucizesi”
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Odyoloji Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Çiprut, “İşitme kaybının üzerinden 10 yıldan daha kısa vakit geçen yetişkin hastaların, ilerleyici tıpta işitme kaybı olup işitme aygıtı kullananların ve 4 yaşından küçük, doğuştan işitme mahzuru olan çocukların koklear implanttan en yüksek faydayı gören kümeler olduğu biliniyor. Hem doğuştan işitme kaybı saptanan çocuklarda hem de işitmesini sonradan yitiren çocuk ve erişkinlerde teşhisten sonra vakit kaybetmeden yapılan koklear implant uygulaması son derece başarılı oluyor. Uygun vakitte, uygun hastaya yapılmışsa implant bence yüzyılın mucizesi.” değerlendirmesinde bulundu.
Çiprut, erken uygulanan koklear implant sayesinde çocukların olağan konuşma ve lisan geliştirebildiğini, eğitim hayatlarını sürdürebildiklerini, erişkinlerin de hayattan kopmadan bağlantılarını ve toplumsal hayatlarını devam ettirebildiklerini belirtti.
Ameliyat sonrası programlar ve rehabilitasyon sürecinin hasta, ailesi, odyolog ve eğitimcinin birlikte çalışmasını gerektirdiğini aktaran Çiprut, koklear implantın hastaya özel programlanarak hastanın sesleri duyması sağlandıktan sonra seslerin ayırt edilmesi, konuşmanın anlaşılması, çocuklarda konuşma ve lisan gelişiminin sağlanabilmesi için rehabilitasyon sürecinin son derece değerli olduğunu vurguladı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Abdulkadir Günyol
Haberler.com
