Ermenistan’da Globalleşme ve Bölgesel İşbirliği Analitik Merkezi Lideri ve Pan-Ermeni Ulusal Hareketi partisinden eski milletvekili Stepan Grigoryan, AA muhabirine, İkinci Karabağ Savaşı sonrası Türkiye-Ermenistan alakalarını ve savaşın bölgeye tesirlerini kıymetlendirdi.
İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra Türkiye ile Ermenistan ortasında olağanlaşma için fırsat oluştuğunu belirten Grigoryan, “Ermenistan savaş kaybetti ve şu an zayıf durumda. Hükümet, Türkiye ve Azerbaycan ile görüşmek zorunda fakat bu, Rusya üzere ortacılar olmadan gerçekleşmeli. Süreç çoklu görüşmelerle değil ikili müzakerelerle devam etmeli.” dedi.
Grigoryan, Türkiye’nin bölgede Rusya’ya alternatif olabileceğini vurgulayarak, “Türkiye mantıklı ve öngörülebilir bir ülke. Türkiye’nin dış siyasetini beğenip beğenmeme halinde değerlendirmiyorum. Türkiye çıkarları doğrultusunda önemli bir dış siyaset izliyor.” diye konuştu.
“TÜRKİYE, AZERBAYCAN, ERMENİSTAN, NAHÇIVAN’DAN ORTA ASYA’YA”
Türkiye ve Azerbaycan’ın, Zengezur bölgesinde “koridor” açılması talebinin makul olduğuna dikkati çeken Grigoryan, “Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Nahçıvan ve Orta Asya’ya kara ve demir yollarının olmasını istiyor. Bununla ortak tarih, kültür ve lisanların olduğu bölge ülkeleriyle yakın olmak istiyor. Çok anlaşılabilir. Bunun Ermenistan’ın çıkarlarına alışılmamış olduğunu söyleyemeyiz. Rusya’da bunu destekliyor ve Ermenistan’ı bu istikamette sıkıştırıyor.” formunda konuştu.
Ermenistan’da “koridor” tabirinin rahatsızlığa neden olduğunu, koridor biçiminde bir tanımlamada denetimin büsbütün Türklere ve Ruslara geçeceği istikametinde algı bulunduğunu aktaran Grigoryan, “Buna milliyetçi çevrelerden itiraz geliyor. Demokratik bir ülkeyiz. Herkes fikrini tabir edebilir. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e yakın çevreler, koridordan kastedilenin Ermenistan’ın egemenliği ile ilgili olmadığını belirtiyor. Bu hususta da Rusya’nın tarafları manipüle ettiğini düşünüyorum ve bu nedenle aracısız görüşülmesi gerektiğine inanıyorum.” sözlerini kullandı.
“DAHA BÜYÜK BİR TALİHE SAHİBİZ”
Türkiye’nin Ermenistan için sürdürülebilir ve muteber ortak olma potansiyeli olduğuna dikkati çeken Grigoryan, “Türkiye’nin Azerbaycan’a olan takviyesi ve müttefikliği anlaşılır ve tartışmaya açık değil. Bunu yaparken de Ermenistan ile makul ve istikrarlı bağ kurabilir. Birebir şey Ermenistan için de geçerli. Türkiye ve Azerbaycan ile direkt münasebet kanallarının oluşturma yoluna bakmalı, Rusya üzerinden değil. Bunun kolay olacağını söylemiyorum. Evet birçok hususta uyuşmazlıklar var lakin görüşmeler başlamalı.” görüşünü paylaştı.
Grigoryan, Türkiye ile Ermenistan ortasındaki birinci olağanlaşma görüşmelerinde Karabağ konusunun süreci tıkadığını anımsatarak, “Azerbaycan şu an Karadağ’daki 7 bölgeyi aldı. Şuşa ve Hadrut dahil Karabağ’ın büyük kısmını denetim ediyor. Barışı tesis etmek için bugün daha büyük bahta sahibiz. Artık taraflar aracısız masaya oturabilir.” dedi.
“TÜRKİYE İSE DAHA GÜVENİLİR”
İki ülke ortasındaki protokoller periyodunun sonuçlanmamasında birçok etrafın Türkiye’yi eleştirdiğini fakat Ermenistan’ın da yanlışlarının olduğunu belirten Grigoryan, “Her durumda biz de yanlışlar yaptık. Rusya ile bağlarımız çok sıkıydı, onlar da sürecin başarılı olmasını istemedi. Her ne kadar 2009’da Zürih protokollerinin imzalanmasını dayanaklar üzere görünseler de sahiden bunda samimi olduklarını düşünmüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Grigoryan, Rusya’nın, protokoller periyodunda Ermenistan’ın Azerbaycan ve Türkiye ile iyi münasebetler kurmasını istemediğinin altını çizerek, şunları tabir etti:
“O periyot yanlışlı bir kararlarla ülke güvenliği ve iktisadı büsbütün Rusya’ya emanet edildi. Son savaşta ise Rusya bize dedi ki ‘Kusura bakmayın, şu an çıkarımız sizi korumaktan yana değil’ ve bizi yalnız bıraktı. Ermenistan Batı’nın tavrına karşın Birleşmiş Milletler’de, Avrupa Kurulu’nda, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nde (OECD) Rusya lehine hal aldı. Rusya, bunlara teşekkür edip Karabağ Savaşı’nda Ermenistan’a ardını döndü. Rusya bizim için muteber bir ortak değil, Türkiye ise daha muteber.”
“CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN İŞ BİRLİĞİ MESAJI”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Kasım’da, TRT ortak yayınında, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ortasında 26 Kasım’da yapılan görüşmeye ait şu açıklamaları yapmıştı:
“Bu toplantı vesilesiyle de şu anda Aras Irmağı boyunca demir yolu, kara yolu üretimi konusu da çözüldü. Bu atılacak adımla birlikte ayrıyeten Iğdır’a kadar gelecek otoban konusu var. Otoban bahsiyle da bilhassa Nahcivan ezasını aşmak, öteki taraftan da Ermenistan topraklarından geçmek suretiyle burada Azerbaycan’ın Iğdır ile buluşmasının da pek başarılı bir adımı atılmış olacak. Bunun yanında gerek kara yolu gerek demir yolu ile insan ve yük nakliyeciliğinde da değerli bir adım atılmış olacak. Daha evvel 6’lı platformu gündeme getirmiştik. Rusya, Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, İran ve kabulü halinde Gürcistan’la bu 6’lı platformun devreye girmesi, bölge barışını, bölge sulhunu çok açık net ispatlamış olacak ve bu mevzuda da olumlu gelişmelerin olduğunu öğrenmiş olduk.”
Haber7
