Bilim insanları, Grönland‘daki buzul erimesinin geçen yıl rekor düzeye ulaştığını söyledi. Yapılan yeni bir tahlile nazaran buzul erimesindeki bir evvelki rekor %15 oranında aşılmış oldu. Uzmanlar, “Buzul kayıpları mevcut halde devam ederse, bu yüzyılın sonuna kadar her yıl 25 milyon kişinin ömür alanları daha sulara kapılabilir” diyor.
Uzmanlar, 1948’ten bu yana kayda geçirilen erime datalarına bakıldığında son incelemelerin ‘eşi gibisi görülmemiş bir seviyeye’ işaret ettiğini belirtti.
KARBON SALINIMI ÇOK ERİMEYE YOL AÇIYOR
Bu kayıpların en önemli nedeni olarak, geçen yaz Grönland üzerindeki yüksek hava basınç sistemlerinin ‘bloke olması’ gösterildi. Yeni araştırmanın müellifleri, devam eden karbon salımının Grönland’da çok erimeye yol açtığını söylüyor.
90’LI YILLARA KIYASLA YEDİ KAT FAZLA
Son 30 yılda Grönland’daki buzulların erimesiyle global çapta deniz düzeyleri de giderek yükseldi. Grönland’la ilgili geçen sene aralık ayında yayımlanan bir milletlerarası rapor, bölgede 1990’lara kıyasla yedi kat fazla buzul kaybı yaşandığını ortaya koydu.
Yeni yapılan araştırma da bu durumun devam ettiğini gösteriyor.
BİR YILDA 532 GİGATON BUZ ERİDİ
Grace ve Grace-FO uydularından elde edilen bilgiler ile iklim modellemeleri kullanılarak yapılan incelemede uzmanlar tam bir yıl içerisinde Grönland’ın 532 gigaton buz kaybettiği sonucuna vardı. Bu sayılar, 2012’den bu yana çok büyük bir artış olduğuna işaret ediyor.
Araştırmacılar, bu kaybın deniz düzeyinin 1.5 mm yükselmesine denk olduğunu belirtiliyor. Bu da bir yıl içinde ortalama %40 artış manasına geliyor.
Danimarkalı iklim bilimci Martin Stendel’in hesaplamasına nazaran 2019 yılındaki buzul kayıpları, tüm Britanya’yı 2,5 metre derinliğinde erimiş suyla kaplayacak kadar büyük.
Araştırmacılar hem geçen yılı hem de 2012’yi ‘bloke edici’ hadiselerin yaşandığı yıllar olarak tanımlıyor. Bunun manası, jet akımındaki kesintiler nedeniyle yüksek basınçlı hava sistemleri Grönland üzerinde sıkışıyor bu da erimeyi artırıyor.
EN AZ KAYIP 2017-2018’DE
Geçen yıl buzulların erimesinde rekor kırılmış olsa da 2018 ve 2017’de buzul kayıplarında azalmalar yaşandı. Bu iki yılda, 2003’ten bu yana iki yıllık periyodların en düşük düzeydeki buzul erimesi kaydedildi. Uzmanlar bunu sonbahardaki ağır kar yağışlarından sonra Grönland”daki iki yazın soğuk geçmesine bağlıyor.
Fakat 2019 yılında büyük oranlarda buzul erimesi yaşanması korku verici bir gelişme olarak bedellendiriliyor. Grönland’da 2020 yılında şimdiye kadar ortalama şartlar görüldü. Son yıllardaki devasa buzul erimelerinin genel olarak dünya genelinde düşük rakımlı bölgelerde yaşayanlar üzerinde büyük tesirleri olabilir.
“HER YIL 25 MİLYON KİŞİNİN MESKENI SULAR ALTINDA KALABİLİR”
Leeds Üniversitesi”nden Prof. Andy Shepard, 2019 yılını kapsayan araştırma sonuçlarının buz örtüsünün yüksek kayıp durumuna geçtiğini teyit ettiğini ve bununda iklim ısınmasının en makus senaryolarından biri olduğunu söylüyor. Shepard şu uyarıyı yapıyor:
“Bu demek oluyor ki, 2100’e kadar sadece Grönland’dan bile kaynaklı, global deniz düzeyinin 10 cm daha yükselmesine hazırlıklı olmalıyız. Birebir vakitte iklim ısınmasıyla ilgili yeni bir en berbat senaryo yaratmamız gerekiyor zira Grönland mevcut senaryoyu aslında yaşıyor. Grönland’daki buzul kayıpları mevcut biçimde devam ederse, bu yüzyılın sonuna kadar her yıl 25 milyon kişinin hayat alanları daha sulara kapılabilir.”
“GRÖNLAND’IN YAZGISI HALA BİZİM ELİMİZDE”
Yakın vakitte medya çıkan haberler, Grönland’ın artık geri dönüşü olmayan bir yola girdiğini öne sürüyor. Haberler, global ısınma ve karbon salımıyla birlikte Grönland’ın tamamının eriyeceğini yazıyor. Almanya Bremerhaven’deki Alfred Wegener Enstitüsü’nden Dr. Ingo Sasgen bu perspektifin gerçek olabileceğini belirtiyor; ancak Grönland’ın yazgısının hala bizim elimizde olduğunu söylüyor:
“Grönland’dan kaynaklı olarak deniz düzeyinde beklediğimiz yükselme oranları ve Grönland’dan ani deniz düzeyi yükselmesi riski global ısınma sınırılarının altında kalırsak büyük oranda azalacak. Almamız gereken ileti, CO2’yi (karbondioksit) azaltabilirsek, global ısınmayı azaltabilir yahut sınırlayabilirsek, yakın vakitte Grönland’dan riski artıracak katkıların da azaldığını görürüz.”
Haberler.com
