Yeni seçim kanunu teklifi ile getirilen ve milletvekili hesabında kullanılan ‘artık oyların’ ittifaklar yerine siyasi partilerin aldıkları oy sayısına nazaran dağıtılmasını öngören düzenleme üzerinde tartışmalar devam ediyor. AK Parti ve MHP’nin ortak teklifi ile ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı temel alınarak genel D’Hondt uygulamasıyla belirlenecek.
Siyasi partiler seçim barajını ittifak ile geçecek fakat çıkaracağı milletvekili partisinin aldığı oy sayısı ile belirlenecek. Yani partiler, ittifakın ‘artık oyundan’ faydalanarak milletvekili çıkaramayacak. AK Parti ve MHP kurmayları, buna örnek olarak 2018 seçimlerindeki Elâzığ örneğini veriyor. Elâzığ’da MHP’nin oy oranı CHP’den yüksek olmasına karşın, milletvekili hesabı ittifaklar üzerinden yapıldığı için, Millet İttifakı bünyesindeki CHP bu vilayetten milletvekili çıkarmıştı.
Yeni getirilecek sistemle ilgili olarak 2018 milletvekili seçim sonuçları baz alınarak yapılan simülasyonlarda, Cumhur İttifakı’nın en az 10 milletvekili fazla çıkardığı tespiti yapılıyor.
DAĞILIMDA HAK YENMEYECEK
Teklife gelen tenkitleri, AK Parti’nin Yüksek Seçim Konseyi (YSK) temsilcisi ve Isparta Milletvekili Recep Özel cevapladı. Özel, 2018 seçimlerinde ‘artık oyların’ ittifaklar üzerinden hesaplanarak milletvekilli dağılımı yapıldığını, yeni getirilen teklifte ise ‘artık oyların’ bundan sonra partiler ortasında dağıtılarak, milletvekili hesabı yapılacağını kaydetti. Özel şöyle konuştu:
SEÇMEN İRADESİ TAM YANSIYACAK
Bizim buradaki hedefimiz, seçmen iradesini tam olarak yansıtmak. Yani hangi partiye oy veriyorsa onun yanlışsız bir biçimde ilişkin olduğu partinin temsilini sağlamak. Bu sisteme yönelik tenkitlerin haklı bir tarafı yok. Esasen 2018 seçimden evvel bütün seçimlerde bu sistem uygulanıyordu. Her parti kendi oyuna nazaran milletvekilini çıkarıyordu. Artık de her partinin oyuna nazaran dağılım olacak. ‘Ona yarıyor, buna yarıyor’ tartışması hakikat değil. Seçmen iradesi bu sistemle tam olarak Meclis’e yansıyacaktır. Bir parti oburunun hakkını yememiş olacak. İttifaktaki temel hedef baraj sorunu olan partilerin birlikte oluşturdukları bir model. Birinci 2018 de uygulandı.
İttifaklardaki temel mantık koruma ediliyor. Milletvekilinin tespitinde farklı bir usul getiriliyor. Daha evvel ittifakların almış olduğu toplam oya nazaran milletvekili sayısı tespit ediliyordu. Daha sonra da ittifakı oluşturan partilerin kendi içlerinde almış oldukları oya nazaran ittifakın milletvekili sayısı D’Hondt sistemine nazaran bölüşüm yapılıyordu. Artık birinci basamağı kaldırıyoruz. İttifakı oluşturan partilerin her birinin almış olduğu oya nazaran çıkaracağı milletvekili sayısı tespit edilecek. Çıkaracağı milletvekili her partinin kendi almış oyla tespit edilecek.
Haber7
