İşte İhsan Aktaş’ın, ‘ İkinci Yirmi Yılın AK Partisi’ başlıklı yazısı:
”Türkiye’de sol, genel olarak Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) çatısı içerisinde, kuruluşundan beri varlığını sürdürmektedir. Sağ ya da muhafazakar partiler içerisinde değerlendirilebilecek partiler ise (Demokrat Parti, Adalet Partisi, Anavatan Partisi) önderlerinden sonra siyasal ömürlerini tamamlamışlardır. Kuruluşundan 20 yıl geçtikten sonra Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) geleceği için ne söylenebilir? Mukadderatı evvelki sağ ya da muhafazakar partilere mi benzeyecektir. AK Parti üzerine baş yoran kimi siyaset bilimciler, AK Parti’yi kimi partilerle özdeşleştirip, partinin mukadderatını de misal biçimde tanımlama uğraşı içerisindedirler. Bu ülkenin tarihini, sosyolojisini okuma konusunda problemli olan bakış açısı, AK Parti siyasetinin geleceğini okuyamaz.
Osmanlı’nın son periyodunu, İkinci Meşruiyet siyasetini, “İttihad-ı İslam” ve Osmanlı’nın ayakta kalma gayretlerini, Abdülhamit İslamcılığını, ilmiye sınıfının devletten tardedilmesini, tek parti devrinde yaşanan sıkışmışlığı, Adalet Partisi ile milletin siyaset yolu ile geleceğe olan umudunu tekrar kurmasını, yetmişlerin Ulusal Selamet ve doksanların Refah Partisi’ni, Soğuk Savaş sonrası dünyanın geçirdiği başkalaşımı okumadan ve AK Parti’ye liderlik eden Recep Tayyip Erdoğan’ı ön şartsız tahlil etmeden, Türk siyaseti ve AK Parti’nin geleceği hakkında öngörü ortaya koymak zordur.
Siyasi ömrü yirmi yıla yaklaşan ve bugüne kadar özgür seçimlerle iş başına gelen partiler ortasında en uzun müddet iktidarda kalarak “Hakim Parti” unvanını kazanan AK Parti’nin siyasi ömrü Cumhuriyet Halk Partisi kadar uzun ömürlü olabilir mi, sorusunun sorulma vakti gelmiştir. AK Parti iktidara geldiğinde ülkede fetret bölümü psikolojisi hakimdi. 28 Şubat süreci siyasetin tabiatını bozmuş, ekonomik sistem çökmüş, siyasette ümitsizlik hakimdi. Bunun yanı sıra saygın bir devlet sistemi kurulamamış, devlet-millet ortasında bağ kopmuş ve yatırımlar ile hizmetler konusunda büyük açıklar oluşmuştu. AK Parti iktidar süreci, alışılmış hükümet süreçlerinden farklı olarak, bir araştırmacı titizliği ile ülke sorunlarını tasnif etti, güçlü takımları ile adım adım kangren olmuş sorunları çözdükçe, oy takviyesini artırmaya devam etti.
AK Parti’yi oluşturan omurga, sağcı partilerden bütünüyle farklıdır. Türkiye sosyolojisinde kıymetli bir yer tutan Refah Partisi kültürünün inşacı ve örgütlü yapısı, partinin omurgasını oluşturmaktadır. Kalkınmacı sağcılar ve vatanperver milliyetçiler, klâsik tarikatlar, Soğuk Savaş cemaatleri, geniş halk kitleleri bu çatının altında temsil edilmektedir. Bu yelpazenin bütününün siyaseti, sokaktan memleketler arası bağlantılara kadar bütün ayrıntıları ile bilen bir başkan tarafından deruhte edilmesi de tamamlayıcı bir güçtür.
AK Parti’nin saat üzere çalıştığı yıllar, Sayın Cumhurbaşkanı’nın başbakan olduğu yıllardı. Sokakta konuşulan en küçük bir talebin dahi hissedilerek idareye yansıması, dünyada eşi görülmemiş seviyede direkt demokrasi örneği idi. Durduk yerde bir parti yüzde 50 oy tabanını sabit kadem yapamazdı. Önderin Cumhurbaşkanı olması ve partiyle ilgisinin kopması, partinin yaşamış olduğu zorluklar ve 15 Temmuz darbe teşebbüsünün yaşattığı travmalar, AK Parti’yi birçok alanda çıkmaza sokmuştu. İkinci yirmi yılında aranması gereken tahlil partinin kendi kültürü içerisinde mevcuttur. Bir siyasi parti içerisinde kör noktaların oluşması ve birtakım gurupların kendi önceliğini millet çıkarına yeğlemesi, bu halin içselleştirilmesi, partiler için sıkıntılı alanlardır. Siyasetnamelerde, örgütlü yapılar ve devlet aygıtı, insan bedenine benzetilir, kanın en kılcal damarlara kadar gitmesi ve sağlıklı bir halde geri gelmesi işleyen bir örgüt düzeneği ile özdeşleştirilir. Siyaset geleneğimizde ikinci hükümet devrine varmadan birçok siyasi parti çözülmüş ve halk takviyesini kaybetmiştir. AK Parti klâsik partilerden farklı olarak başkan tesiri ile toplumun değişim talebini ve siyasi takımları sıklıkla değiştirerek partiyi ve toplumsal talebi canlı tutmayı başarmıştır. İkinci yirmi yılda daha esaslı yaklaşımlara gereksinim vardır.
Bugünkü siyasal ortama baktığımızda kimi karar cümleleri ile durumu tanımlayabiliriz.
-Toplum şimdi AK Parti dışında bir partiyi hükümet etmeye uzman görmemekte, takviyesini yüzde 40 civarında partinin gerisinde tutmaktadır.
-Muhalefetin birinci büyük partisi sosyolojik bir sıkışmışlık yaşamaktadır ve bunu aşmak için bütün uğraşları yetersiz kalmaktadır.
-Cumhurbaşkanlığı için Millet İttifakı’nın bilinmeyenleri çoktur, bu kadar bilinmeyen halk nezdinde tedirginlik oluşturmaktadır.
-HDP’nin siyasete dair rotasını belirlememesi, Türk siyaseti üzerinde olduğu kadar Millet İttifakı için de bir baskı ögesi olmaktadır.
-Türk toplumu Recep Tayyip Erdoğan’ı sevmekte ve buna karşılık AK Parti’nin iyi şeyler yapmasını istemektedir.
SOSYOLOJİNİN VE İKTİSADIN DÖNÜŞÜMÜ
AK Parti hükümetleri yirmi yıl içerisinde sosyolojiyi dönüştürmüş, seçmen büyük oranda kentlere yerleşmiş kırsal nüfus azalmıştır. Bilgi toplumunun getirdiği erişim imkanları, okullaşma oranları, üniversite mezunlarının epey fazla olması, klâsik üretim biçimlerinin değişmesi yeni bir toplum yapısı ortaya çıkarmış ve bu toplumun yepisyeni talepleri belirginleşmeye başlamıştır.
AK Parti siyaseti, 2002’de olduğu üzere ikinci yirmi yıl için de hiçbir önyargı ortaya koymadan, ülke için yirmi yıl evvel var olan taleplerin yüzde 95’inin karşılandığını düşünerek yeni sosyolojinin yeni taleplerini ele alıp, öncelik sırasına nazaran siyasi vaade dönüştürmelidir. Eğitim alanında mekansal gereksinimler yerine eğitimin içeriği ve uluslararasılaşması, sıhhatte kalite ve sıhhat turizmi, üretimde Ar-Ge ve bilgi teknolojileri, ihracat, memleketler arası rekabet, savunma sanayii alanında başlayan ivmenin tıbbı ilaç ve medikal alanında genişlemesi ve (başlı başına bir başlık ayıracağım) dijital iktisat devrimi… Bu yazılanlar bir öngörüdür. Halkın kesinlikle daha farklı talepleri vardır ve siyaset bunu okur.
DEMOKRASİ HER VAKİT
Özgürlükler ve demokrasi konusunda geleceğe dönük tez ortaya koyan hükümetler, bugüne kadar neden yapmadın, eleştirisiyle karşı karşıya kalıyorlar. Demokrasi ve insan hakları, insanlık geliştikçe olgunlaşan süreçlerdir. Batı, demokrasi tarihini kendi takdimlerinde, asırlar öncesine dayandırır, ancak İkinci Dünya Savaşı sonrasında lakin Batılı devletler ve ABD’de hudutlu kalmak kaydıyla bir demokratikleşme süreci yaşanmıştır. Bu süreç, 11 Eylül taarruzlarına kadar devam edebilmiştir. Demokrasinin gelişimi insanlığın gelişimi üzeredir. Bu sürecin son noktası yoktur. Özgürlükler konusunda Türkiye dünyaya öncülük edebilir. Zira Batı’yı sonlandıran tarihi problemler, Türkiye için geçerli değildir. Batı’yı sonlandıran sıkıntılı alanlar üç sembolik periyotla ele alınabilir.
1) Eski Yunan: Sitenin içindekiler her türlü demokratik ve insani haklara sahipken, sitenin dışındakiler ise yarı insan yarı hayvan ve köle sayılıyordu. Bu iç ve dış sorunu, Batı kültür tarihinin bütününde görülür.
2) Katolik Mezhebi ve Orta Çağ: Katolik mezhebi için kendi mezheplerinin dışında bütün dinler, bütün mezhepler putperestliktir ve Museviler Hz. İsa’yı (as) öldüren insanlardır. Yabancı düşmanlığının, Yahudi-Müslüman düşmanlığının kökü bu inanca dayanır.
3) Sömürge Geçmişi: Batılı devletler, var olan sömürgelerinden vazgeçmedikleri üzere diktatörlerle iş birliği yapmak üzere bir zorunlulukları vardır.
Türkiye ise gelişmiş demokrasi ve insan hakları konusunda dünyaya örnek olabilir (böyle bir önerme müstemleke ruhlu insanlara ne kadar absürt gelse de). Bu güruhta, kimse bilimsel keşif üzere soylu işleri kendi milletine yakıştırmaz. Bu savın karşılığı vardır. Özgürlüklerin hissedilme katsayısı, İstanbul’da her daim Batı başkentlerine oranla daha yüksektir. Tekrar Batı, insan hakları konusunda yeni bir başkalaşım yaşamaktadır. Dünyada sol hareketler, büyük argümanlarını kaybettikten sonra, marjinal gurupların özgürlük talepleri ile hudutlu kalırken, yabancı zıtlığı ve öteki dinlerden olanı dışlama, Batı’nın yeni sorunu olarak ortaya çıkmaktadır.
Bu bağlamda sivil toplum alanının yine güçlendirilmesi, çıkar guruplarının ideolojik taleplerden fazla kendi gurupları ile ilgili alanlara ağırlaşmaları, medya nizamının sağlıklı bir tabana oturması, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) darbe süreci ile daralan toplumsal münasebetlerde yeni bir genişleme yaşaması, bu periyodun temel karakteri olabilir.
Bir siyasi partinin geleceğini şekillendirme konusunda, elbette geçmişte yaptıkları değerlidir. Ancak gelecek için ortaya koyacağı vizyon, yaptıklarından daha kıymetlidir. Eski devir partilerinin ülke genelinde yatırımlar ve kalkınmadan bahsetmesi, siyasi vaatler açısından bir mana tabir ediyordu. Bugün Türkiye’nin altyapı problemlerinin, Batı Avrupa’nın en kurumsal ülkesi olan Almanya seviyesine ulaşmasından sonra, benzeri siyasi vaatler, siyasal karşılık bulamamakta, daha iyi bir demokrasi, daha iyi bir iktisat, bilgi teknolojileri bahislerinde devrimci bir yaklaşım daha büyük ehemmiyet arz etmektedir.
DİJİTAL İHTİLAL İKTİSADI VE COĞRAFYANIN RAHMETİ
Her dönemin ihtilal sayılabilecek ekonomik modelleri vardır. Son periyotlarda İHA ve SİHA teknolojileri her tabanda konuşulmaktadır. Bu durum yeni bir teknolojik ve ekonomik dönüşümün habercisi olduğu içindir. Bugünden sonra hükümetin kendisini büyük yatırımlar üzerinde anlatma devranı son demlerini yaşamaktadır.
Dijital çağ, baş döndürücü bir formda insanlığın gidişatına istikamet vermektedir. Türkiye’nin en büyük avantajı, bütün gelişmelere açık olan dinamik bir nüfus yapısına sahip olmasıdır. Mekansal olarak 200 üniversite ve sayısı binleri bulan teknoparklar ve AR-GE merkezleri ile birlikte sırf Türk gençleri için değil Ortadoğu, Afrika’nın tamamı, Türk Cumhuriyetleri ve Balkanlardaki yazılım, yapay zeka ve bilgi teknolojilerine yatkın bütün gençlerin kesimi olduğu bir dijital ihtilal modellemesi, büyük Türkiye’nin yeni vizyonu olabilir. Bir milyon yazılımcı yetiştirme savı, Türkiye için en çılgın projedir.
Kuantum temelli bilgisayar, yüksel matematik, astrofizik, ileri tıp teknolojileri, uzay bilimleri alanlarında, Anadolu’nun bütün coğrafyaya teknoloji üreten ve bu üretimi dünyaya arz eden bir merkeze dönüşmesi, lakin Türkiye ölçeğinde bir ülke için dönüşüm addedilir. Bu alt başlık ayrıntılandırmaya açıktır.
ÇOK TARAFLI ÇOK TARAFLI DIŞ SİYASET
Bir yüzyıl toprak kaybetmiş, bir yüzyıl boyunca savunma sınırını muhafazaya çalışan Türkiye’nin yeni bir periyoda geçme zaruriliği vardır. Bu yeni periyot diplomasisi bir istikametiyle İngiliz diplomasisi üzere görünmez olmalıdır. İki yüz yıllık sıkışmışlıktan ötürü birden fazla vakit devletler ortası ilişiklilerde “Türk’ün Türk’ten öteki dostu yoktur” kabilinden bütüncül sonuçlar doğuran yaklaşımlar geride kalmıştır. Bugün bir bölgesel güç haline gelen Türkiye, başta yumuşak gücün senkronizasyonu olmak üzere, birçok alanda yeni vizyona nazaran insan kaynağı ve faal bir fikir zenginliği ortaya koymalıdır. Başta YÖK yapısı ve birtakım devlet kurumları ve kimi akademik yaklaşımlar, Soğuk Savaş kalıplarının dışına çıkamamıştır. Dünya coğrafyasının ve dünya devletlerinin en az yarısı ile mecburî olarak diplomasi masasında olan Türkiye’nin birçok kurumunu ülke gücüne muvafık hale getirmelidir. Çok istikametli çok taraflı dış siyaset yapan ve bir bölge gücü olan Türkiye kendini bu iklime daha hazır hale getirmelidir.
Anadolu mihver teorisinin kalbinde olan jeopolitik pozisyonu nedeniyle komşularından rastgele birisiyle attığı bir adım onlarca artçı şok oluşturmaktadır. Güvenlik, ticaret, teknoloji transferi, iş birlikleri, karşılıklı çıkarlar, göçler devletleri birleşik kaplar haline getirmiştir.
Soğuk Savaş sonrası kendi durumunu güçlendiren ulus devletini kendi iç dinamikleri ile tahkim eden, Suriye iç savaşında karşı karşıya kaldığı meseleleri çabuk anlayan ve dünyada ittifak sistemlerinin ulus devletleri çıkmaza soktuğunu gören Türkiye, dünyada birçok devlete öncülük edecek biçimde bağımsız, çok taraflı, çok taraflı diplomasi kabiliyeti geliştirecek bölgesel güce dönüşmüş ve sert gücü ile bunu konsolide etmiştir. Artık sert gücü ile elde ettiği genişlemeyi daha güçlü demokrasi, daha aktif diplomasi ve yeni iktisat ile sürdürebilir hale getirmelidir. Bir ülkenin güçlü olabilmesi için güçlü bir tarih ve kültür birikimi güçlü bir ordu ve güçlü bir iktisada gereksinimi vardır. Güçlü bir ordusu ve güçlü bir geleneği olan Türkiye, yeni ekonomik yaklaşımlarda üçlüyü tamamlayabilir.
SİYASET VE MİSYON
AK Parti siyasal ve kültürel bir misyona sahip olmakla bir arada bir kitle partisi olarak bugüne kadar daha çok yatırımlar, ıslahatlar, hizmetler ve başkan tesiri ile oy alan bir parti pozisyonunda idi. Bugün ise siyasi rekabet güç kazanmış sırf hizmet anlatımıyla siyaset yerinde tutunmak güç görünüyor. AK Parti misyonunu tarihten, dinden, vatanperverlikten, Anadolu uygarlığından, İslam medeniyetinden ve Cumhuriyet siyaset kodlarından alan bir partidir. Bir tarafıyla kitle partisi olarak misyon üstlenmek AK Parti için daraltıcı olmaz. Türk seçmeninin yüzde 70’i bir kere olsun AK Parti’ye oy vermiştir. Onun misyon öncelemesi en azından bu kitleyi kuşatacak seviyede olmalıdır. Üyeden genel merkeze kadar bir misyon kuşanmaya gereksinim vardır. Ve inanan insan hem partisini savunur hem de sorun gördüğü alanları düzeltmeye çalışır.
AK Parti’yi şekillendiren gelenek, tarihten bugüne reformcu olmuştur ama devleti ıslah ederken sistemi örselememiştir. Her ne kadar Recep Tayyip Erdoğan devrimci bir başkan olsa da bu devrimcilik daha çok yasaklara karşı duruş ve yeni ıslahatlarla ilgili olmuştur. İkinci yirmi yıla adım atarken partide ve hükümette kıymetli fikri kurumsal ve insan ögesi üzerinde bir ıslahat yapma ameliyesini öncelemelidir. Yeni yirmi yılın ince siyaseti hissedilir seviyede olmalıdır.
Sonuç olarak; bir ülkede değişim ve dönüşüm daha çok muhalefetten beklenir. Halihazırdaki muhalefet partileri bu misyonu üstlenecek müktesebata sahip olmadıkları için, ikinci yirmi yıla tekrar yapılanma ve ıslahat fikri ile girmek sorumluluğu AK Parti’ye düşmektedir. Çinli siyaset bilgesinin tabir ettiği üzere “Duruma bak, rakibe bak, kendine bak”.
Haber7
