17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin 22. yıldönümünde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, DHA’ya özel açıklamalar yaptı.
“TÜRKİYE’Yİ 476 FARKLI SENSÖRLE 7 GÜN 24 SAAT TAKİP EDEBİLİYORUZ”
0.2 büyüklüğündeki sarsıntıları bile tespit edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Haluk Özener, “1999 zelzelesi sırasında bizim yalnızca 30 tane zelzele izleme istasyonumuz vardı. Hasebiyle zelzelesi aşikâr bir büyüklüğe kadar tespit edebiliyorduk. 1999 sarsıntısı sonrası gerçekleşen projelerle bugün Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz. Birebir vakitte Marmara bölgesinin deniz tabanına yerleştirmiş olduğumuz sismik istasyonlarla 0.2 büyüklüğündeki sarsıntıları dahi tespit edebiliyoruz. Birebir vakitte GPS müşahede istasyonlarımız var. O istasyonlarla yer kabuğundaki hareketleri milimetre hassasiyetinde tespit ederek, hangi faylarda ne kadar güç biriktiğini ve ne büyüklüğünde sarsıntılar olabileceğini ön görebiliyoruz” dedi. 
Zelzelenin ne vakit gerçekleşeceğini söyleme bahtlarının olmadığını belirten Prof. Dr. Haluk Özener, “Vatandaşların bizlerden beklentisi zelzelenin nerede ve ne vakit olacağı tarafında oluyor. Lakin biz yalnızca biriken güç kapsamında hangi bölgelerde ne büyüklükte zelzele olabileceğini söyleyebiliyoruz. Vakit verme talihimiz yok. Bu türlü bir teknoloji dünyanın hiçbir yerinde yok” diye konuştu.
“ERZİNCAN YEDİSU SEGMENTİ VE DOĞU ANADOLU’DA BİRTAKIM BÖLGELER ZELZELE TEHLİKESİ ALTINDA”
Prof. Dr. Haluk Özener, kelamlarına şu halde devam etti:
“Diri fay haritasına baktığımızda Türkiye’de 550 civarında etkin fay bulunuyor. Bunlar tespit edilebilen faylar, bir de tespit edilemeyen faylar var. Dolasıyla Türkiye’nin birçok yeri sarsıntı tehlikesi altında. Yani Türkiye’nin rastgele bir yerinde sarsıntı olması sürpriz değil. Fakat kuzey Anadolu fayının 1939 Erzincan sarsıntısından sonra zelzelelerin batıya yanlışsız bir göçü var. Bu göçün Marmara Denizi’ne kadar geldiği tespit ediliyor. Bir de 1912 Şarköy Mürefte Sarsıntısı var. Münasebetiyle ortadaki boşluğu bir Marmara Denizi boyunca yaklaşık 130 kilometrelik bir alanda sismik boşluk olarak değerlendirebiliyoruz. Erzincan Yedisu segmenti ve Doğu Anadolu’da bulunan aşikâr bölgeleri uzun müddettir sarsıntı üretmiyor. Bu bölgelerin zelzele tehlikesi altında diyebiliriz.” 
“TÜRKİYE’NİN ZELZELEYE YÜZDE YÜZ HAZIR OLAN BİR ÜLKE OLDUĞUNU SANMIYORUM”
Türkiye’de 7’nin üzerinde sarsıntı üretebilecek fayların bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada kıymetli olan zelzeleye ne kadar hazır olduğumuz. Bu noktada hem vatandaşa hem de karar vericilere kıymetli yollar düşüyor. Türkiye’nin zelzeleye yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum. Lakin sarsıntı olduğunda dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsa can ve mal kayıpları olabiliyor. Tıpkı vakitte vatandaşlarımızda şuur olarak bir eksiklik var. Zira mukadderatçı bir milletiz. Daima ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah’ta beşere bir akıl vermiş. Allah’ın vermiş olduğu bu aklı da kullanmamız lazım” sözlerini kullandı.
“DEPREMİN HAVA OLAYLARIYLA BİR ALASI YOK”
Sarsıntıyla ilgili gerçek bilinen yanlışları sıralayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Depremler genelde tabiat olaylarına bağlanıyor. ‘Hava sarsıntı havası, güneş tutulması ya da ay tutulması oldu sarsıntı olacak’ üzere söyleyenler gerçek değil. Yani tabiat olayı oldu diye sarsıntı olmuyor. Esasen zelzeleler kendi kendine oluyor. Bir de ‘küçük küçük zelzeleler olduğunda fay sınırları rahatlıyor’ deniliyor. Bu durum teorik olarak gerçek, lakin pratikte bu durum mümkün değil. Zira her zelzelenin ortasında 32 kat güç farkı var” dedi.
“HER YIL 25 BİN ZELZELE KAYDI ALIYORUZ”
Prof. Dr. Haluk Özener, “Merkezimiz tarafından Türkiye ve yakın etrafında olan zelzele sayılarına baktığımız vakit günde 80 ila 100 tane zelzele oluşuyor. 2017 yılında zelzele sayılarında bir artış kelam konusu. 2017 yılında toplam 36 bin sarsıntı olmuştu. Her yıl biz sarsıntı izleme sistemimizin genişlemesiyle 25 bin sarsıntı kaydı yapıyoruz. Bu da çok önemli bir sayı. 2021 yılının birinci 6 ayında ise bu sayı 16 bin civarında. Bu yılın sonuna kadar bu sayının 25- 30 bin civarlarına yaklaşacağını ön görüyoruz” diye konuştu.
“BİRÇOK ÜLKEYE TSUNAMİ SERVİS SAĞLAYICISI OLARAK ACİL DURUM BİLDİRİSİ GÖNDERİYORUZ”
Tsunami alanında yaptıkları çalışmaları da anlatan Prof. Dr. Haluk Özener, “Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü 1968 yılında kuruldu. 1894 Büyük İstanbul Sarsıntısının akabinde 2. Abdülhamid’in İtalya’dan getirttiği aygıtlarla sarsıntı müşahedeleri yapmaya başladık. Dünya üzerindeki sayılı zelzele merkezlerinden biriyiz. Amerika’dan evvel bu işe başladık. Yani 127 yıldır biz bu zelzeleleri gözlemliyoruz. 2012 yılında tsunami konusunda da çalışmalara başladık. 2017 yılında tsunami alanında akredite olduk. Akredite olmak demek, yalnızca Türkiye için değil, Ege Akdeniz, Karadeniz ve kontaklı denizlerde tsunami servis sağlayıcısı olmak demek. Denizlerde olan beş buçuk büyüklüğündeki bir sarsıntıdan sonra biz AFAD’a ve bize abone olan bütün ülkelere acil durum iletisi gönderiyoruz. Bu bildiri için 25 deniz düzeyi müşahede istasyonundan bilgi alıyoruz” tabirlerini kullandı.
Haber7
