Türkiye’de birinci kere Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan’ın görüntülediği, İndo-Pasifik kökenli yakıcı hücrelere sahip Cassiopea andromeda çeşidi denizanasının, Kaş kıyılarında ağır istilası belirlendi. Hem Ceylan hem de çeşitle ilgili akademik çalışmaları olan Doç. Dr. Nurçin Killi, bu denizanalarına dokunulmaması ikazında bulundu.
HASTANELİK OLABİLİRSİNİZ
Bu çeşidi 2000 yılı Eylül ayında Göcek Sarsala koyunda yaptığı dalışta Türkiye’de birinci defa görüntüleyip kayıt altına aldığını hatırlatan TSSF Etraf Heyeti Lideri ve su altı imaj direktörü Tahsin Ceylan, “Polip halindeyken tomurcuklanarak çoğalan cins, medusa formundayken eşeyli olarak çoğalır. Nematosit ismi verilen yakıcı kapsüllere sahiptir. Dokunmamak en gerçek tercihtir. Dokunduğunuz vakit hastanelik olabilirsiniz” dedi.
İNANILMAZ ARTIŞ GÖSTERİYOR
Çeşidin muhtemelen gemilerin balast sularıyla Akdeniz’e geldiğini belirten Ceylan, “Şu anda inanılmaz çok bir formda de çoğaldığını tespit ettik. Ekosistemde süratli bir değişim yaşıyorlar. Ekseriyetle yüzeye çıkmıyor, tabanda yaşıyorlar. Tabana bağımlı yaşasa da pelajik alanda, yani su kütlesinde de görülebilir. İnsanların yüzdüğü alanlarda da dikkat etmeleri ve hiçbir biçimde dokunmamaları gerekiyor” diye konuştu.
SU BİTKİSİ ÜZERE GÖRÜLEBİLİYOR
Cinsle ilgili akademik çalışmalar yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Nurçin Killi ise, ‘Ters-düz denizanası’ diye isimlendirilmesinin sebebini, kumlu ve çamurlu yerlerde şemsiye kısmının üzerinde karşıt formda durması olarak gösterdi. Çeşidin, dalışlarda su bitkisi üzere görülebildiğini belirten Doç. Dr. Killi, savunma ve beslenme hedefli kısa müddetli yüzme davranışı gösterdiğini kaydetti.
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ GÖCEK’TE GÖRÜLDÜ
Cinsin, Akdeniz’de birinci defa 1990’da İsrail kıyılarından rapor edildiğini açıklayan Doç. Dr. Killi, Süveyş Kanalı’ndan girdiği düşünülen bu cinsin Akdeniz’e başarılı bir formda yerleşmiş birinci Lesepsiyen göçmeni denizanası olduğunu kaydetti. Türkiye kıyılarında ise birinci kere Eylül 2000’de Göcek Sarsala Koyu’nda Tahsin Ceylan tarafından çekilen sualtı fotoğraflarının, Türk kıyılarındaki varlığını ortaya koyduğunu anlatan Doç. Dr. Nurçin Killi, birinci kaydına ait makalesinin de Prof. Dr. Murat Bilecenoğlu tarafından yazıldığını söyledi.
KAŞ KIYILARINDA AĞIR GÖZLENDİ
Cinsin, sonraki periyotlarda İskenderun, Ölüdeniz, Hisarönü ve Güllük körfezlerinde rapor edildiğini söz eden Doç. Dr. Killi, kıyı sularında bol olarak bulunan bu tıbbın son olarak Kaş kıyılarında Tahsin Ceylan tarafından ağır biçimde gözlendiğini söyledi. Doç. Dr. Killi, “İlkbahar, yaz ve sonbahar ayları denizanalarının çok artışları için uygun sıcaklıkların görüldüğü vakitler olduğu için kıyı bölgelerde bu cinslere çok rastlanmaktadır. Yeşilimsi kahverengimsi renkteki bu canlıların şemsiye kenarı ve ağız kollarında ağır bir halde yakıcı hücreler bulunuyor” dedi.
KUMLU-ÇAMURLU YERLERDE YAŞIYOR
Girdikleri yeni ortamlara çabuk adapte olabildikleri ve ağır formda üreyebildiklerini anlatan Doç. Dr. Killi, “Tabi ki iklim değişimi, çok balık avcılığı, kıyı yapılarının artırılması üzere insan faktörleri de bu canlıların artışına ve yayılımına yardım etmektedir. Ters-düz denizanası daha çok dalışlarla tespit edilmektedir. Sığ sularda, lagünlerde ve kumlu-çamurlu yerlerde yayılımı yüksektir” diye konuştu.
EN YAKIN SIHHAT KURULUŞUNA GİDİN
Yakıcı özelliği bulunan bu cinsin beşerlerle temas ettiğinde kızarıklık, yanma, kaşıntı ve hafif acı formunda tesir edebileceği ihtarında bulunan Doç. Dr. Nurçin Killi, şunları söyledi:
“Fakat bu tesirler temas eden kişinin göstereceği alerjik tepkiye nazaran değişebilir. Hassas bünyelerde daha fazla tesir görülebilir ve bulantı, kusma üzere tesirlere de neden olabilir. Bu canlılarla temas edildiğinde temas bölgesi deniz suyuyla yıkanmalıdır. Patlamamış yakıcı hücrelerin temas yüzeyinden uzaklaştırılması için kredi kartı ile yavaşça sürtülerek tekrar deniz suyuyla yıkama yapılabilir. Lakin benim tavsiyem, bu tip olaylarda kişinin alerjik reaksiyonu bilinmediğinden en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesidir.”
Haber7
