Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) 15 ila 30 dakika içinde sonuç veren milyonlarca Covid-19 testinin dünyanın dört bir yanına dağıtılmasıyla, fakir ve varlıklı ülkelerde salgının suratının kesilebileceğini ve yüzbinlerce kişinin hayatının kurtarılabileceğini açıkladı.
İki şirket tarafından üretilen 120 milyon süratli COVID-19 antikor testi, sıhhat konusunda dünyanın önde gelen kamu ve özel kurumlarını ve birtakım hükümetleri bir ortaya getiren Acces to Covid-19 Tools (ACT) teşebbüsü sayesinde, tanesi 5 dolar ya da daha ucuza fakir ve orta gelirli ülkelere dağıtılacak.
Olumlu sonucun iki mavi çizgi belirmesiyle anlaşıldığı, gebelik testi gibisi antikor testinin sonuçlarını sıhhat çalışanlarının okuması gerekiyor.
Bu fonksiyonu gören iki testten birisi WHO tarafından süratle onaylandı, oburunun de yakında onaylanması bekleniyor.
Süratli ve kolay olduğu kadar, kaliteli yani çok yüksek oranda hakikat sonuç veren bu testler, bir çok fakir ülkede yüksek can kaybı yaşayan sıhhat çalışanlarının daima ve emniyetli formda test edilmesini sağlayabilir.
Güçlü ülkeler de alabilir
İngiltere üzere COVID-19’la gayret araçlarına erişim konusundaki global teşebbüse (ACT) katılan varlıklı ülkeler de bu testlerden temin edebilecek.
Bu, Mart ayında WHO, Avrupa Birliği’nin yürütme organı olan Avrupa Komitesi, Gates Vakfı ve Fransa hükümetinin öncülüğünde başlatılmış bir teşebbüs.
Gates Vakfı’nın verdiği satış hacmi garantisi karşılığında şirketler, toplam satışlarının yüzde 20’sini ucuza fakir ve orta gelirli ülkelere ve ucuza vermeyi kabul ediyor. Üretimin yüzde 80’i ise öbür ülkelere gidiyor.
Örneğin Almanya 20 milyon test sipariş etti, Fransa ve İsviçre’de milyonlarca teste talip.
İngiltere hükümeti de süratli testlere erişim konusunda ilgi gösterdi fakat şimdi sipariş vermiş değil.
Şu anda hükümet İngiltere’de üretilen klasik testler ile süratli antikor testlerine yatırım yapmış bulunuyor ve bu testlerin her iki çeşidi de 90 dakikada sonuç veriyor.
Tükürük örneği ile yapılan klasik testlerin Salford ve Southampton’da denenmesi devam ederken hali hazırda hastanelerde, birebir prosedürle ancak daha yavaş sonuç veren DnaNudge testleri kullanılıyor.
haberler.com/haber/2020/09/29/koronavirus-who-120-milyon-hizli-ve-ucuz-test-2-13634386_o.jpg”/>
Nasıl hayat kurtaracak?
WHO tarafından onaylanan süratli antikor testleri şu anda kullanılanların tümünden hem daha süratli hem de daha ucuz.
Bu özellikleriyle okullar, üniversiteler ve işyerlerinde tarama yapmaya uygun. Hasebiyle bu testleri alan ülkeler daha kitlesel taramalar yapabilecek.
Testler bütün olayları tespit edemese de, virüsü taşıyan ve bulaştırma potansiyeli olan şahısların birçoklarını, belirtileri gösterip hastalandığını farketmeden evvel belirleyip karantinaya alınmalarını sağlayarak hayat kurtarabilecek.
WHO, Güney Kore’den SD BioSensor şirketi tarafından üretilen testi onayladı. ABD şirketi Abbot tarafından tekrar Güney Kore’de üretilen ikinci testin de çok yakında onay alması bekleniyor.
‘Ortak öncelik ve eşsiz başarı’
Milyonlarca ucuz ve süratli testin dünyaya dağıtımını sağlayacak global teşebbüsün önde gelen isimlerinden, Innovative New Diagnostics isimli kar maksadı gütmeyen vakfın CEO’su Catharina Boehme, fakir ve orta gelirli ülkelerin, satın alma yarışında kenara itilmemesini sağlamak için, birinci test denemeleri gelir gelmez, şirketlere büyük ölçülerde siparişi önden verdiklerini anlattı:
“Arz üzerinde baskının süratle arttığını görüyoruz. O nedenle firmalara baştan satış hacmi konusunda bu garantiyi vermemiz gerekiyordu. Öbür ülkeler siparişlerini verip stoku tüketmeden düşük ve orta gelirli ülkelerin kâfi sayıda test alabilmesini garanti etmemiz gerekiyor.
“Burada eşi gibisi görülmemiş bir işbirliği iletisi vermiş oluyoruz. Nitekim de dünya ve dünyanın sıhhat konusundaki önde gelen aktörleri, ortak bir öncelik için biraraya geldiğinde, nelere erişilebileceğini göstermeyi başardık.”
Bu testlerin fakir ve orta gelirli ülkelere kâfi sayıda ulaşmasını sağlayacak global teşebbüsün içerisinde Afrika Salgın Hastalıkları Tedbire ve Denetim Merkezleri, Clinton Sıhhat Erişimi teşebbüsü, Küresel Fund ve Unitaid üzere kuruluşlar da var.
haberler.com/haber/2020/09/29/koronavirus-who-120-milyon-hizli-ve-ucuz-test-3-13634386_o.jpg”/>
Sonuçlar ne kadar isabetli?
Şirketler, ürettikleri testlerin yüzde 97 yanlışsız sonuç verdiğini öne sürüyor. Lakin bunun için şartların “ideal” olması gerektiğini de ekliyorlar.
Gerçekçi şartlarda testlerin doğruluk oranının yüzde 80-90 ortasında olduğu düşünülüyor ki bu da enfeksiyonların büyük çoğunluğunun tespit edilmesi demek.
Şu anda Kuzey Amerika’da her 100 bin kişi içinde 395 şahsa test yapılırken, Avrupa’da bu oran 100 binde 243. Fakir ve orta gelir kümesindeki ülkelerin birçoklarında nüfusa oranla çok daha az test yapılıyor. Afrika’da Fas, Kenya ve Senegal’de test oranı 100 bin şahsa 16’ya kadar iniyor.
Aslında şu anda piyasada süratli sonuç veren antikor testleri mevcut ancak yeni üretilenler WHO tarafından aranan kriterlere uygun birinci testler.
İspanya Mart ayında Çin’deki ruhsatsız kimi şirketler tarafından üretilen iki parti süratli testi güvenilmez olduklarını söyleyerek geri yollamıştı.
ACT kısa ismiyle anılan global teşebbüsün faaliyeti testlerle hudutlu değil. Tıpkı vakitte dünya çapında Covid-19 tedavisinde kullanılan ilaçların toplu bir formda sipariş edilerek dağıtımı konusunda da çalışıyor ve aşı denemelerinde muvaffakiyet sağlandığında aşı konusunda da fakir ve orta gelirli ülkeler faydasına misal bir çalışma yürütecek.
haberler.com/haber/2020/09/29/koronavirus-who-120-milyon-hizli-ve-ucuz-test-4-13634386_o.jpg”/>
Haberler.com
