İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, döviz kurlarında yaşanan oynaklığı CNN Türk canlı yayınında kıymetlendirdi.
Şener, piyasaların düşük faiz siyasetinin devam edeceği beklentisini fiyatladığını söylerken, “Hükümet bir tercih yaptı. Türkiye’nin bir yol ayrımında olduğu söz edildi. Üretim, istihdam ve ihracatı tercih eden bir Türkiye benimsendi.” tabirlerini kullandı.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener’in açıklamalarından satır başları şu halde:
Piyasa düşük faiz siyasetinin devam edeceğini fiyatlıyor. Ana neden bu. Global kimi meseleler var lakin Türkiye’de bu kadar yüksek oranlı dalgalanmanın nedeni verilen bildiriler. Bunlar şuurlu veriliyor. Olağan kurallarda bizim yaptığımız hesaplara nazaran 100 baz puanlık indirimin 1.10 kuruş artışa denk gelmesi gerekiyor.
Beklenti aralık ayında da devam etmesi. Merkez Bankası çok açık aralık ayındaki toplantıda bitip bitmeyeceğine karar vereceğini metnin içine koydu. Yılın birinci 3 ayında da faiz indirimlerinin devam edeceği beklentisi oluştu. Bu fiyatlanıyor. Bu külliyen öngörülebilir iletilerle olan bir durum. G20 ülkelerinin hiçbirinde bu türlü yüksek volatilite yok. Kelamlı yönlendirilme yapılması lazım. Bu volatilitenin önüne geçilmesi lazım.
ENFLASYONA YANSIMASI
Bundan sonraki süreçte buralarda sabit kalırsa bunun enflasyona yansıması olacaktır. Gelinen noktada bu düzeyde kalırsa total enflasyon üzerinde 12 puana yakın tesirinin olacağını varsayım ederiz. Aylık bazda enflasyonun üzerine bir yük geleceği manasına gelir. Bunu da önümüzdeki aylarda görürüz.
Düşüş olup olmaması verilecek iletilere bağlı. Orada da çok net iletiler görüyoruz. Bundan sonraki süreçte de tesirleri ile kısımda tesirlerin devam edeceğini öngörmek lazım. Alış ve satışlardan kaynaklı bir yükseliş değil. Bu bilgiyi net vermek lazım. Şirketlerin 90 milyar Dolar, bireyler 130 milyar doların üzerinde hesapları var. Kimse satmıyor. Piyasada derinlik yok. Hükümetten bir telaffuz gelse, farklı müspet bir Haber gelse (sermaye girişi, sıcak para girişi) o vakit bu derinlik olmadığı için ani yükselişlerin ani düşüşlere sahne olacağını görebiliriz. Bir günde yüzde 10 artıyor. Burada algı ile ilgili bir yükseliş var. Olumlu haberler gelse aksiye dönebilir. Hükümet çok net ve öngörülebilir bir şey ortaya koydu. Piyasa faiz indirimleri devam edecek biçiminde algılıyor. Alternatif yatırımlara gidiyor piyasa.
Piyasalarda derinlik olarak hareket görmüyoruz. Verilen iletiler ile alakalı bir yükseliş görüyoruz. Büsbütün öngörülebilirlikle ilgili bir durum.
TÜRKİYE GEÇİŞ PERİYODUNDA Mİ?
Hükümet bir tercih yaptı. Türkiye’nin bir yol ayrımında olduğu üretim, istihdam ve ihracatı tercih eden bir Türkiye benimsendi. Kurda bu volatilitenin olmasının sebebi de bu. Dünyada da bir değişim var deniyor. Bugüne kadar yüksek faiz düşük kurdan piyasayı değerlendirdik, değişen dünyada bundan sonraki stratejimiz yüksek kur düşük faiz deniyor. Düşük faiz tercih ediliyor. Buradaki gaye da cari açığı düşürmek. Verilen iletilerden bunu algılıyoruz. Bu modelle istihdamın, üretimin, yatırımın aratacağı siyaseti ön plana çıkarılıyor. Uzun vadede bunun yararlı olacağını düşünüyoruz deniliyor.
ARALIKTA FAİZ İNER Mİ?
Yapılan açıklamalardan 100 baz puan indirim gelmesini bekliyoruz. Kıymetli olan tarafı görebilmek. Açıklamalarda verilen istikamet net olarak aşağı olacağı istikametinde. Hükümetin tercihi düşük faiz olması. Bunu ekonomik bilgilerle değerlendirdikten sonra nereye gideceği öngörülecektir. Verilen iletilerden çok da düşük düzeylerde olacağını düşünmüyorum ben. Burada seviyeyi hem gelecek olan enflasyon bilgileri hem de global çaptaki enflasyonun boyutu ortaya koyacak. Piyasa şartlarına nazaran yükselmesi gerekirse de ilerde yükseltecektir. Benim beklentim yılın birinci 2-3 ayında da aşağı taraflı bir beklenti olacağı. Enflasyon vurgusu değişirse sıkılaştırma da yapılabilir. Merkez Bankası’nın elinde birçok enstrüman var. Bilgileri görmemiz lazım. Bu bir siyaset. Hükümet bunu net bir formda ortaya koydu.
FAİZ İNDİRİMİNİN YANSIMASI NE OLUR?
Kamu bankaları 100 baz puan geri çekti. Burada emel istihdamı üretimi ihracatı artırmak. Piyasaya yansıması farklı olabiliyor. Kısa vadeli ticari kredilerde bir indirim görüyoruz ancak uzun vadeli kredilerde indirim göremiyoruz. Aslında burada ticaret hedefleniyor. Özel bankalarda kısa vadeli ticari kredilerde bir geri çekilme var. Gerçek bölüme bunu verebilirsiniz iş tüketici kredilerine geldiğinde enflasyonu artırma riski olduğu için oradaki azalışı sonlu tutabilirsiniz. Lakin bu kur artışları kalıcı olursa bunun enflasyona tesirleri olacak.
Öngörülebilir bildirilerle ortaya çıkmak ve toplumun algısını bu istikamette oluşturmak lazım. Yabancı paralarla ilgili alımlar yapılmış satım da yok. Döviz mevduatları 135 milyar dolarda. Rekor düzeyde. Kimseye neden paranı dolarda tutuyorsun diyemeyiz.
Haber7
