Prof. Dr. Bülent Oruç, mümkün İstanbul zelzelesinde deniz içinde kütle düşmeleri nedeniyle tsunami oluşabileceğini söyledi. Oruç, Marmara Denizi’nde Pasifik Okyanusu’ndaki üzere yıkıcı tsunami olmayacağını kaydederek, “Marmara Denizi içerisinde Kuzey Anadolu fay çizgisinin alt kolları devam ediyor. Birincisi Adalar kolu oburu Orta Marmara kolu ve Tekirdağ kolu olmak üzere kollar var. Aslında bu kolların geçtiği bölgeler, çukurlukları denetleyen kollar. Yaklaşık olarak 1200 metrelik bir çukurluktan bahsetmek gerekir Marmara Denizi içerisinde. Biz sarsıntı sınıflandırması yaparken 6.9’dan büyük sarsıntılara yıkıcı sarsıntı ismini veriyoruz. Burada yaşanacak bir yıkıcı sarsıntıda, derin denizlerdeki dik yamaçlara bağlı olarak bir heyelan kelam konusu olabilir. Bu büyük kütle düşmeleri de tsunami dediğimiz olaylara neden olabilir lakin Pasifik Okyanusu’ndaki o büyük dalma-batma alanlarında ortaya çıkan çok yıkıcı sarsıntıların meydana getirdiği tsunami tipinden tsunamiler Marmara Denizi’nde asla olmayacak” diye konuştu.
‘KIYIYA YAKIN İNSANLARI, ARAÇLARI, CANLILARI SÜRÜKLER’
Tsunamiyle ilgili birçok adım atılması gereken mevzu olduğunu belirten Oruç, şöyle konuştu:
“Marmara Denizi’nde olursa ortalama 1 metrelik bir dalga yüksekliği, kıyıya hakikat 50 metre ile 100 metre ortasında bir aralıkta su kütlesinin gelmesine neden olabilir. Bu ölçekte bir tsunami bile kıyıya yakın olan araçları, insanları, canlıları çekip, açık denizlere hakikat sürükleyebilir. Bundan kurtulmak mümkün değildir. Bunu açıkça söylemek lazım. Bununla ilgili birçok adım atılması lazım. Bu adımlardan biri Büyükçekmece’de bulunan istasyonun kurulmasıydı ancak yalnızca istasyon suramı yetmiyor. İnsanların tsunamiye karşı davranış ve reaksiyonlarının hakikat kurgulanması lazım. Bu kurgular içerisindeki en kıymetli şey, kaçış güzergahlarını belirlemek ve bununla ilgili ikaz levhaları asmaktır. Bu yapıldı.”
‘TATBİKAT YAPMAK GEREK’
Kaçış güzergahları ile insanların yükseklere gerçek kaçışlarının planlanması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Oruç, “Ama insanlarımızda tsunami tehlikesine karşı nasıl davranacakları hususu şu anda eksik. Münasebetiyle burada risk planlandı, lakin insanların davranış ve reaksiyonları planlanmadı. Bunun için de çokça tatbikat yapmak gerekiyor. Bilhassa kıyılarda yaşayan insanların bu tatbikatlardan yararlanması lazım. Belli vakit aralıklarında, bunlar canlı tutularak birbirini ezmeden, birbirine ziyan vermeden, olabildiğince geniş kaçış güzergahları ile insanların yükseklere yanlışsız kaçışlarının planlanması lazım. Bu kıymetli. Yalnızca tek bir istasyon tabi ki yetmeyecektir. Sayılarının artırılması gerekecek. Ege bölgesindeki körfez bölgelerinde bu istasyon kurulumlarının çok parametreli ölçümlerle yapılması lazım” dedi.
Haber7
