Çalışanların fiyatlarından her ne formda olursa olsun eksiltme yapılamadığı üzere fiyat kesme cezası da uygulanamaz. Birebir kıymette bir iş nedeniyle bayan ve erkeğe farklı fiyat verilemez. Fiyatın dörtte birinden fazla haczedilemez, nafaka borçları dışında fiyat diğerine devredilemez. Fiyatta kesinti bir ayda 2 günden fazla olamaz. Fiyatı vaktinde ödenmeyen çalışan faizini isteyebilir. Çalışanlara fiyat kesme cezası verilemez. Fiyat alacaklarında zamanaşımı müddeti 5 yıl olup, fiyatı vaktinde ödenmeyen çalışan faiz isteyebilir.
Hem çalışan hem de patronların fiyat ödemesi konusunda hak ve sorumlulukları başta olmak üzere merak edilen soruların karşılıkları şöyle:
1- Çalışanlara dolar, bono, kupon, senet ile ödeme yapılabilir mi?
Personellere dolar ile ödeme yapılamaz. İş Kanunu’na nazaran fiyat, prim, ikramiye Türk parası ile işyerinde, özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Bu nitelikteki ödemeler yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice nazaran Türk parası ile ödeme yapılabilir.
Çalışana fiyat ödemesi kupon, yurtta geçerli parayı temsil ettiği sav olunan bir senetle yahut öbür rastgele bir halde yapılamaz.
2- Patronun 2 ay boyunca fiyat ödememesi yasal mıdır?
Patronun 2 ay boyunca fiyat ödememesi yasal değildir. Maddede personele fiyatın en geç ayda bir ödeneceği ve iş kontratları yahut toplu iş mukaveleleri ile ödeme müddetinin 1 haftaya kadar indirilebileceği belirtiliyor.
3-Ücret alacaklarında vakit aşımı müddeti var mıdır?
İş Kanunu’nda fiyat alacaklarının 5 yıllık vakit aşımına tabi olduğu belirtiliyor.
4- Sekiz emekçi çalıştıran patron fiyatları banka kanalıyla ödeme yükümlülüğüne natürel midir?
Evet, patron fiyatları banka kanalıyla ödeme yükümlülüğüne doğaldır. En az 5 personeli olan patronların, çalıştırdıkları emekçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemeyi bankalar aracılığıyla yapmakla yükümlü oldukları belirtiliyor.
5-İşçi fiyatlarının ne kadarlık fiyatı bankaya yatırılmalıdır?
Patronlar ile üçüncü bireylerin, Türkiye genelinde çalıştırdıkları emekçi sayısının en az 5 olması hâlinde, çalıştırdıkları personele o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin yasal kesintiler düşüldükten sonra kalan net meblağını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü bulunuyor.
6-Ücreti ödenmeyen personel iş görmekten kaçınabilir mi?
Yasaya nazaran ödenme gününden itibaren 20 gün içinde zorlayıcı bir neden dışında fiyatı ödenmeyen çalışanın iş görmekten kaçınabilir. Ödenmeyen fiyatlara mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır.
7-Ücreti vaktinde ödenmediği için iş görmekten kaçınan personelin iş mukavelesi feshedilir mi?
Fiyatı vaktinde ödenmediği için iş görmekten kaçınan personelin bu nedenle, iş kontratı feshedilemez, emekçinin yerine yeni personel alınamaz ve yapılan işler diğerine yaptırılamaz.
8- Fiyatın ne kadarı haczedilebilir yahut diğerine zaman temlik edilebilir?
Çalışanın aylık fiyatlarının dörtte birinden fazlasının haczedilemeyeceği yahut diğerine periyot ve temlik olunamayacağı (nafaka borçları hariç) belirtiliyor.
9- Fiyat bordrosu düzenleyen patronun fiyat hesap pusulası da düzenleme yükümlülüğü var mıdır?
Patron işyerinde yahut bankaya yaptığı ödemelerde emekçiye fiyat hesabını gösterir imzalı yahut işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorunda.
10-İşveren personelin ücretinden indirim yapabilir mi?
Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma müddetlerinin yasal olarak daha aşağı hudutlara indirilmesi yahut patrona düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da İş Kanunu kararlarından rastgele birinin uygulanması sonucuna dayanılarak personel fiyatlarından her ne biçimde olursa olsun eksiltme yapılamaz.
11- Patronun personelden 3 gündelik kadar fiyat kesinti yapması yasaya uygun mudur?
Patronun personelden 3 gündelik kadar fiyat kesinti yapması yasaya uygun değildir. Personel fiyatlarından yapılabilecek kesintilerin 1 ayda 2 gündelikten yahut kesim başına veya yapılan iş ölçüsüne nazaran verilen fiyatlarda çalışanın 2 günlük yararından fazla olamayacağı belirtiliyor.
12-Genel çalışma müddetinin 45 saat olarak belirlendiği bir işyerinde, haftada 44 saat çalışma yaptıran patron fazla çalışma fiyatı ödemeli midir?
İş Kanunu’na nazaran fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmaları tabir ediyor. Denkleştirme temelinin uygulandığı haller dışında haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma kapsamında bedellendiriliyor. Hasebiyle 44 saatlik çalışma için patronun fazla çalışma fiyatı ödeme yükümlülüğü bulunmuyor.
13-Haftada 3 saat fazla çalışma yaptırılan personele, fiyatı nasıl ödenmelidir?
İş Kanunu’na nazaran haftalık çalışma müddetinin 45 saat olarak belirlendiği işlerde, her 1 saat fazla çalışma için verilecek fiyat, olağan saatlik çalışma fiyatının yüzde 50 yükseltilmesi suretiyle tespit edilir.
14-Genel tatil günlerinde çalışanların fiyatları nasıl ödenir?
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan emekçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün fiyatları tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıyeten çalışılan her gün için bir günlük fiyatı ödenir.
15- Kontratta haftalık 40 saat çalışacağı belirtilen bir emekçi, patron tarafından haftada 44 saat çalıştırılıyor ise fiyatı ne kadar artırımlı ödenmelidir?
Haftalık çalışma mühletinin mukavelelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda, ortalama haftalık çalışma mühletini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar fazla mühletlerle çalışmadır. Fazla müddetlerle çalışmada, her 1 saat fazla çalışma için verilecek fiyat olağan saatlik çalışma fiyatının yüzde 25 yükseltilmesi suretiyle belirlenir. Kelam konusu durumda 4 saat için artırımlı fiyat ödenir.
16- Haftada 5 saat fazla çalışma yapan bir emekçinin fiyat yerine müsaade alması mümkün müdür?
Çalışanın artırımlı fiyat yerine müsaade kullanması mümkündür. Fazla çalışma yahut fazla müddetlerle çalışmada, emekçi isterse artırımlı fiyat yerine fazla çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 30 dakikayı özgür vakit olarak kullanabilir. Kelam konusu durumda toplam 7,5 saat hür vakit iş saatleri içinde kullanılabilir.
17-İşçinin hak ettiği fazla çalışma ya da fazla mühletlerle çalışma nedeniyle hür vakti ne kadar müddette kullandırılmalıdır?
Fazla çalışma ve fazla müddetlerle çalışma karşılığında çalışanın hür vakit kullanacak olması halinde kelam konusu hak 6 aylık müddet zarfında çalışma müddeti içinde ve fiyatta kesinti yapılmadan kullandırılmalı.
18-Geçici iş ilgisinde fiyat ödeme yükümlülüğü kime ilişkin?
Süreksiz iş bağında de patronun, fiyatı ödeme yükümlülüğü devam eder. Süreksiz iş bağlantısı kurulan patron, personelin kendisinde çalıştığı müddette ödenmeyen fiyatından, toplumsal sigorta primlerinden patron ile birlikte sorumlu bulunuyor.
19-Hafta tatili fiyatına ne vakit hak kazanılır?
İşyerlerinde, emekçilere tatil gününden evvel 63’üncü hususa nazaran belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları şartı ile yedi günlük bir vakit dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme veriliyor.
20-İşveren çalışana hangi durumlarda fiyat kesme cezası verebilir ve bunun yasal üst hududu nedir?
Patron toplu mukavele yahut iş mukavelelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında çalışana fiyat kesme cezası uygulayamaz. Personel fiyatlarından ceza olarak yapılacak kesintilerin emekçiye derhal sebepleriyle birlikte bildirilmesi zaruriliği bulunuyor.
Haber7
