Putin, dün hükümet yetkilileriyle gerçekleştirdiği toplantıda, ABD ve Avrupa Birliği’ne mal tedarikinde ödemeyi dolar yahut avro ile almanın artık anlamsız olduğunu kaydetti.
Batılı ülkelerin, Rus varlıklarını dondurarak gayrimeşru adımlar attığını vurgulayan Putin, “Batı aslında kendi para ünitelerine yönelik inancı zedeledi. Artık herkes dolar ve avro cinsinden yükümlülüklerin yerine getirilemeyebileceğini biliyor.” diye konuştu.
Putin, Rusya’nın ihracatta ödemeleri dolar ve avro ile almasının anlamsız olduğuna işaret ederek, “ABD ve AB’ye mallarımızı tedarik ederken ödemeleri dolar, avro ve kimi para üniteleri üzerinden almanın artık bizim için hiçbir mana tabir etmediği açıktır. Dost olmayan ülkelere doğal gaz satışının ödemelerinde Rus rublesine geçmeyi planlıyoruz.” dedi.
ALMANYA İÇİN DEĞERLİ YANSIMALARI OLABİLİR
Kremlin’in planına ait daha fazla detay verilmezken, uygulamanın bir hafta içinde başlatılması bekleniyor.
Putin’in açıklamaları Rus para ünitesi üzerinde direkt tesir gösterdi ve ruble, dolar ve avro karşısında güçlendi. Dolar/ruble paritesi yüzde 3’e yakın gerileyerek 3 Mart’tan bu yana birinci kere 100’ün altına indi. Avrupa’da 97 avrodan güne başlayan doğalgazın megavatsaat fiyatı ise Putin’in açıklamaları sonrası yüzde 22,42 artarak 118,75 avroya ulaştı.
Putin’in açıklamaları memleketler arası haber ajansları tarafından son dakika olarak geçilirken ekonomistler, bunun önemli sonuçları olabileceğini ve Batılı ülkelerin ikilemle karşı karşıya kalabileceğini, 1970’lerden bu yana Avrupa’nın en berbat güç krizinde önemli sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor.
Ekonomistler, Putin’in ruble atağının batıyı dolaylı olarak ya kendi yaptırımlarını aşmaya ya da Rus gazını boykot etmeye zorlayabileceğini savunuyor. Bilhassa Rus gazına bağlı Almanya için bunun kıymetli yansımaları olabileceğine işret ediliyor.
Şimdiye kadar Gazprom üzere Rus güç tedarikçilerine ödemeler öncelikle dolar olarak yapılıyordu. Rus güç tedarikçileri daha sonra dolar ödemelerinin birçoklarını Rus Merkez Bankası’nda rubleye çevirebiliyordu.
“PUTİN BU BİÇİMDE DOLAYLI OLARAK BİZİ KENDİ YAPTIRIMLARIMIZI AŞMAYA ZORLUYOR”
Düsseldorf Heinrich-Heine Üniversitesi Rekabet İktisadı Enstitüsü’nden Prof. Dr. Jens Südekum, mevzuya ait Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, memleketler arası finans piyasalarında gereğince ruble bulunmadığını, tek alternatifin rubleyi direkt Rusya merkez bankasından almak olduğunu belirtti.
Rusya’nın sahip olduğu altın ve döviz rezervlerinin Batılı ülkeler tarafından dondurulduğunu anımsatan Südekum, “Putin bu formda dolaylı olarak bizi kendi yaptırımlarımızı aşmaya zorluyor.” tabirini kullandı.
Birebir vakitte Almanya İktisat ve İklimi Muhafaza Bakanlığı’nın bilimsel müşavere şurası üyesi de olan Südekum, Batı yaptırımlarına karşı, Rusya’dan bu türlü bir misilleme beklenmediğini tabir etti. Südekum, ” Bekleyip Batı’nın nasıl reaksiyon vereceğini görmemiz gerekecek. Bir mümkünlük, bunu bir provokasyon olarak alıp kendi yaptırımlarınızı artırabilir. İleri giderek, gaz ithalatını büsbütün durdurabilir. Tahminen de Putin’in başarmak istediği tam olarak buydu.” değerlendirmesinde bulundu.
Jens Südekum, Putin’in son açıklamasından sonra Rusya’ya karşı bir güç ambargosunun daha muhtemel olduğuna işaret etti.
“PUTİN YENİ YAPTIRIMLARIN ÖNÜNE GEÇMEK İSTİYOR”
Bonn üniversitesi Öğretim Vazifelisi Moritz Schularick da ruble ile satış konusunda detayların muhakkak olmadığını belirterek, fakat prensipte petrol ithalatçıları, yaptırım uygulanmayan Rus bankalarından rubleyi dolar satarak almak zorunda kalacaklarını belirtti.
Schularick, “Ancak burada gerçekte olan, elbette Putin’in Avrupa hükümetlerinin telaşları üzerine oynamasıdır. Tepe öncesi (AB liderleri) endişeleri körüklemek ve yeni yaptırımların önüne geçmek istiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Würzburg Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Vazifelisi Peter Bofinger ise rublenin döviz piyasasından satın alınması durumunda, bunun rublenin pahasını güçlendireceğini belirtti.
Alman İktisat Enstitüsü’nün (IW) Lideri Hubertus Bardt da batı ödemeyi dolar yahut avro olarak yapmaya devam ederse ne olacağına dikkati çekerek, “O vakit gaz dağıtımları durdurulacak mı? Yoksa bu, merkez bankasını yaptırımlardan kurtarmak için yapılmış bir blöf mü?” sorusunu akıllara getirdi.
ALMAN YETKİLİLER PUTİN’İN RUBLE PLANININ “ANLAŞMALARIN İHLALİ” OLDUĞU GÖRÜŞÜNDE
Öte yandan, Almanya İktisat ve İklimi Muhafaza Bakanı Robert Habeck, Moskova’nın güç ödemelerinde rubleye geçme planını “her şeyden evvel mutabakatların ihlali” olarak kıymetlendirdi.
Habeck, Rusya’nın ruble planına karşı Avrupalı ortaklarla nasıl cevap verileceğini tartışacaklarını bildirdi.
Ayrıyeten Habeck Rusya’ya karşı güç ambargosunun uygulanması durumunda “Almanya ve Avrupa’da önemli bir ekonomik kriz” yaşanmasından telaş duyduğunu aktardı.
Alman Yeşiller Partisi’nin eski Eş Genel Lideri olan Robert Habeck, “Rusya’dan fosil yakıt ithalatına bir ambargoyu desteklemem. Buna karşı bile konuşurum. Zira bununla Almanya’daki toplumsal barışı tehdit etmiş oluruz.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
GAZ KESİMİ TEMSİLCİLERİ KARARIN DOĞAL GAZ TİCARETİ ÜZERİNDEKİ TESİRİNİ ÖNGÖREMİYOR
Putin’in açıklamaları, Alman doğal gaz sanayisi tarafından da “anlaşılmazlıkla” karşılandı.
Gaz bölümünde faaliyet gösteren 136 şirketi çatısı altında bulunduran “Zukunft Gas” derneğinin lideri Timm Kehler, yaptığı açıklamada, “Rusya’nın doğal gaz teslimatlarını sadece ruble cinsinden tahsil etmek istediği haberini aldığımız için büyük bir rahatsızlık duyduk.” sözünü kullandı.
Kehler, “Şu anda bunun doğal gaz ticareti üzerinde ne üzere tesirleri olacağını şimdi varsayım edemiyoruz. Fakat yaptırımların işe yaradığı ve Putin’in giderek daha fazla baskı altına girdiği izlenimi veriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya Federasyon Kurulu Lideri Valentina Matviyenko da doğal gaz satışlarının ruble cinsinden yapılması kararının Rusya’nın finans sisteminin istikrara kavuşmasına ve güçlenmesine temelden tesir etmesinin yanı sıra gelecekte dünyada itimada dayalı yeni bir ekonomik iş birliği kültürünün oluşumu için ön şartları oluşturacağını vurguladı.
Haber7
