Kanal 7 Medya Gurubu Planlama ve Teknik Daire Lideri Muzaffer Şafak, internetin yaygın olarak kullanılmaya başlamasıyla birlikte yayınlardaki telif haklarının korunması konusunda işlerin zorlaştığına dikkat çekti.
İşte o yazı:
1990 yılında defacto olarak başlayan televizyon ve Radyo yayıncılığı 1994 yılında 3894 sayılı RTÜK kanununun kabul edilmesiyle tüm dal regüle edilmeye başladı.
Şimdi uyduların nitelik ve niceliklerinin kâfi seviyeye olmaması nedeniyle Televizyon ve Radyo yayınları büyük ölçüde ve çok sayıdaki karasal vericilerle analog ve SD fortmat’ta İzleyicilere iletilmeye başladı.
Gecen müddette uydu teknolojilerindeki gelişmeler sonucu yayın iletim ağına uydu yayınları da dahil olmuştur. Bu süreçlerin akabinde teknolojideki gelişmeler ve ivmesi iddia edilemeyecek düzeyde artarak çok sayıda TV ve Radyo yayıncısı sisteme dahil olmuştur.
Bu gelişmeler sonucunda bu iki mecranın siyasi ve ekonomik alandaki tesir ve yararı kestirim edilemeyecek ölçüde artmıştır. Son 20 yıl içinde takip eden gelişmeler ise yayıncılık dalında radikal değişikliklere neden olmuş bu iki yayın mecrasına internette dahil olmuştur.
İnternetle birlikte, OTT – Smart TV -HBBTV – Uydu ve İnternet platformlarının ve toplumsal medya üzere öteki platformların dahil olmasıyla bağlantı kolaylaşmış ve ekonomik hale gelmiştir. Ancak bu derece dağılan ve çeşitlenen iletim metotları hem yarar hem de taraflar için problemlerin doğmasına neden olmuştur.
Yayıncılar üretimciler ve telif sahipleri, sanatkarlar üzere copyright hak sahipleri yeni bir meseleyle karşılaştılar. Taraflar tüm bunlarla uğraş ederken sahneye cevval , hudut tanımaz hatta agresif yeni bir mecra daha dahil oldu. Bu ise toplumların bireylerin ve hatta objelerin bile onsuz yapamadığı İnternet.
Bilindiği üzere karasal vericilerle iletilen UHF ve VHF frekanslarının kaliteli olarak ulaşabileceği kaplama alanının, hudut ötesi ülkelere erişmesi teknik olarak mümkün olamaması nedeniyle yalnızca komşu ülkelerde çıkabilecek problemlerle hudutlu kalmışken, uydu yayıncılığının başlamasıyla uydudan kaplanan alanlar, YF yayın alan kaplamasının birçok ülkeyi ve kıtayı kaplamasıyla yayınların faal olarak izlenebilmesiyle, çeşitli tüzel ve ekonomik sıkıntılara ve hatta telif meselelerinin başlamasına yol açmıştır.
Uydu erişimi ile iletilen yayınların kıta ya da ülkelere ulaşmasının getirdiği bu imkan’a, İnternet üzerinden kıta ve ülke sonu olmaksızın iletilmesi de eklendiğinde bilhassa telif haklarının korunması konusunda işleri daha da zorlaştırmıştır.
İnternet yayıncılığı, tüm mecralardan farklı olarak ekonomik ve basitçe erişilebilir, teknik hudutları neredeyse olmayan bu iletim üzerinden yapılan yayınların başlamasıyla korsanla çaba sorunu neredeyse çözülemez hale gelmiştir.
Günümüze gelirsek, karasal yayıncılık oyundan çıkmak üzeredir (%1.5), bunun sonucu olarak yayıncılığın, uydu- internet ve kablo TV sistemleri üzerinden konsolide olduğunu görmekteyiz.
Bu mecraların içinde ise İnternet yayıncılığının her alanda olduğu üzere Televizyon ve Radyo yayıncılığının iletimdeki tartısının arttığını hatta yakın gelecekte Avrupa’daki örneklerinde olduğu üzere ülkemizde de öbür mecralardan buraya süratli geçişlerin olacağını göreceğiz. Bunun sebepleri ise, kısaca internete erişimin kolaylığı, suratı ve ekonomik oluşu ve en değerlisi izleyici ve dinleyiciye sunduğu izleme/dinleme konforu olmaktadır.
İnternet erişiminin sağladığı imkanları kullanan ve cazip hale getirecek HBBTV alıcıları ve OTT kutuları ile bu yönelimin daha da hızlanacağını göreceğiz.
Toplam erişimin artması mecraların sadeleşmesi, yaygınlaşması, kolaylıkla erişebilir olmasıyla telif konusunu çok daha kıymetli hale getirecektir.
Günümüzde bilhassa Avrupa ülkelerinde yaşayan vatandaşlarımıza yönelik yayın yapan korsan uydu ve internet platformlarının sayısı her geçen gün artmaktadır.
Bunun sonucunda yayıncı kuruluşları ve içerik üreticileri ziyana uğramaktadır. Bu ziyana en çok maruz kalan ise içerik ve dizi sinema üreticileri olmaktadır.
Yaklaşık 70 ülkede 300 milyon üzerinde izleyiciye Türk imali dizlerin ulaştığı ve izlendiği kestirim edilmektedir. Dizilerin yurt dışı yayınlardan elde ettiği gelir kısım başı ortalama 200 bin dolara kadar yükselmiştir.
Televizyonların dizi başına ödediği sayı ise 200 ile 700 bin dolar ortasında değişmektedir. Dizi ihraç bedelleri de 200 bin dolara kadar yükselmiştir.
Tüm bilgiler böylesine büyük bir dalın korsan yayınlardan korunmasını da gerekli kılmaktadır. Her yıl dizi başına 4 bin üzerinde internet linki kapatılmasına karşın korsan yayınlar bilhassa yurt dışında devam etmektedir.
Bu mevzuda teknik ve türel önlemlerin hızla alınması yayıncıları, imalcileri ve gelişmekte olan dalı koruyacaktır.
Tıpkı durum Radyo yayıncıları ve ürettikleri içerikler için de benzeridir.
Telif Hakları Genel Müdürlüğünün korsanla gayret araçları olan bandrol, kayıt tescil sistemi ve sertifikalandırma sistemlerinin benzerlerinin de bilhassa yurt dışı korsanla aktif gayret için gerekli olduğu açıktır.
Yurt dışında misal regülasyon kuruluşları ile işbirliğinin geliştirilmesi ve senkronize yürütülmesi korsanla çabada başarıyı yükseltecek ve ekonomik kayıpları en aza indirecektir.
Bu mevzuda yayıncı, telif sahibi ve izleyici ortasında ve en değerlisi korsanla çabada uyuşmazlıkların ve tartışmalarının artacağını ön görmeliyiz.
Ülkelerin ve üniversal hukukun bu alanda yeni regülasyon kurallarını oluşturması ve işletmesi gerekli ve kaçınılmaz olacaktır.
Haber7
