Okyanuslardaki plastik kirliliğinin dünyanın etraf problemlerinin başında geldiğine dikkat çeken uzmanlar mikroplastikler yüzünden her yıl milyonlarca su canlısının öldüğünü yahut bu canlılar yoluyla plastiklerin beslenme ile insan bedenine girdiğini belirtiyor. Uzmanlar bilhassa mikroplastiğin sebeplerinden birinin de araba lastikleri ve fren balatalarının aşınması sonucunda üretilen plastik tozları olduğunu söylüyor.
İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Koordinatörü Serhat Yılmaz, okyanuslardaki mikroplastiklerin sebebinin araba lastikleri ve fren balatalarının aşınması sonucunda üretilen plastik tozları olmasıyla ilgili şunları söyledi: “Plastik temelli bir eserden kopan modüllerin aşınarak 5 milimetreden küçük bir boyuta ulaşması ile oluşan bir sınıflandırma. Dünya üzerindeki araba ve gibisi karayolu araçları sayısı düşünüldüğünde mikroplastik probleminde araba lastiklerinin kıymetli bir tesiri olduğu kabul edilebilir.
Lakin bugün hayatın her alanında kullandığımız eserlerin büyük çoğunluğu plastik içermektedir. Üstelik son 200 yıllık mühlet içerisinde bu eserleri her geçen gün artarak kullandık. Bu nedenle araba lastiklerini yalnızca etraf kirliliğine kaynak göstermek gerçek olmayabilir. Yani sorunu bir bütün olarak ele almak gerekiyor. Sorun da plastik kaynaklı etraf kirliliği ve bu kirliliğin canlılık üzerindeki olumsuz tesirleri. Tahlil için sorunu oluşturan ögeler modüller halinde kıymetlendirilebilir fakat tüm sorunu bir modüle yüklemek maalesef gerçek tahlile ulaşılmasını engelleyecektir”
MİKROPLASTİKLERİN ZIYANLARI NELERDİR?
Ziyanları açısından değerlendirildiğinde mikroplastiklerin gerek kara gerekse de deniz canlığı açısından çeşitli riskler taşımaktadır. Bu alanda yapılan araştırmalar mikroplasitklere organoklu pesitistler, kalıcı organik kirleticiler, hormon bozucular, toksik organik kimyasallar ve ağır metallerin tutunabileceği görülmekte ve bunların tamamı bir organizma içerisinde makul bir doyuma ulaştığında o organizmaya ziyan verebilmektedir. Ayrıyeten bu bilgilerle birlikte mikroplastiklerin ömrün her alanında görülmesine rağmen canlılar üzerindeki tesirlerine yönelik kâfi araştırmanın bulunmaması da ayrıyeten ele alınması gereken bir mevzu olarak görülmelidir” diye konuştu.
MİKROPLASTİK NEDİR?
Serhat Yılmaz “En sade tarifi ile 5 milimetreden küçük 1 makrometreden büyük olan plastik parçacıklarına mikroplastik denilmektedir. Bu plastikler iki farklı sınıfta ele alınmaktadır. Bu sınıflandırmadan birincisini günümüzde kozmetik, dokumacılık eserlerinde çokça kullanılan ve 5 milimetreden küçük 1 makrometrenden büyük olarak üretilenler oluşturmaktadır. İkinci sınıfta yer alanlar ise çeşitli plastik gereçlerden koparak 5 milimetreden daha küçük boyuta kadar aşınan plastik partikülleridir” tabirlerini kullandı.
BU ETRAF MESELESINI NASIL ÖNLEYEBİLİRİZ?
Yılmaz bu etraf probleminin engellenmesiyle ilgili “Tüm etraf sıkıntılarında olduğu üzere mikroplastik kaynaklı etraf meselelerinin da tahlili benzerlik göstermektedir. Teorik olarak yapılacaklar için merkezi ve mahallî idarelerin, medyanın, sivil toplum kuruluşlarının, üniversitelerin, özel bölümün ve bireylerin rol ve sorumlulukları bulunmaktadır. Uygulamada ise sorunun tahlili için öncelikle tabiata daha fazla mikroplastiğin karışması engellenmelidir. Bunun için de mikroplastik içeren eserlerin üretimine yönelik kısıtlamalar getirilmesi gerekmektedir. Öbür yandan mevcut plastiklerin imha süreçleri de planlanmalı ve tabiatta özgür kalmaları engellenmelidir.
– İstanbul
Kaynak: DHA
Haberler.com
