TBMM Lideri Mustafa Şentop, milletlerarası kuruluşların bir kısmının, bilhassa Birleşmiş Milletlerin (BM) kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzak olduğunu belirterek, “Uluslararası kuruluşların, sadece makul ülkelerin çıkarlarına değil, tüm insanlığın faydasına hizmet etmesi gerektiğini ve bu istikamette kapsamlı ıslahatların gereksinim haline geldiğini düşünüyorum.” dedi.
Şentop, Kazakistan Meclisi tarafından Kazakistan Cumhuriyeti Kurucu Cumhurbaşkanı Günü münasebetiyle düzenlenen, “Elbaşı Nursultan Nazarbayev’in Kazakistan parlamentarizminin oluşumu ve gelişimindeki rolü” bahisli programa videokonferansla katıldı.
Konuşmasında, birinci kere 2018’de TBMM Başkanvekili sıfatıyla katıldığı programa ikinci sefer katılmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getiren Şentop, Türkiye ve Kazakistan’ın, esaslı tarihi, kültürel bağları olan dost ve kardeş iki ülke olduğuna işaret etti.
Şentop, Kazakistan’ı, Orta Asya‘da değerli bir siyasi ve ekonomik iştirakin ötesinde bölgede istikrar ve barışın teminatı olarak gördüklerini belirtti.
Nazarbayev’in, kuruluşundan bu yana geçen yaklaşık 30 yıl içinde ülkenin her alanda ara kat etmesini sağladığını vurgulayan Şentop, Nazarbayev’in, vizyoner liderliğiyle güç bir coğrafya ve sıkıntı bir devirde yürüttüğü dirayetli iç ve dış siyasetler sayesinde Kazakistan’ı bölgede kıymetli, güçlü bir aktör haline getirdiğini söyledi.
Şentop, bilhassa 2017’deki anayasa değişikliği ve sonrasında atılan adımlarla parlamenter yetkilerin genişletilmesi, parlamentonun güçlendirilmesi ve Kazak halkının idaredeki temsilinin artırılmasının, Nazarbayev’in demokrasi ve devlet anlayışının en somut örneklerinden olduğunu tabir etti.
“Parlamentolar dış siyasetin değerli bir aktörü haline geldi”
Parlamentoların, artık sırf bir yasama ve denetleme organı olmanın ötesinde dış siyasetin da kıymetli bir aktörü haline geldiğine değinen Şentop, parlamenter diplomasinin, bilhassa çok taraflılık ve milletlerarası kurumlar bağlamında her geçen gün güçlendiğini, klasik diplomasi kanallarının çıkmaza girdiği durumlarda yol gösterici bir duruma sahip olduğunu, yeni alanlar ve irtibat mecraları açtığını anlattı.
“Avrasya vizyonu”nu ortaya koyan birinci başkan olarak, kendisinin ve Kazakistanlı yetkililerin davetine icabetle, geçen yıl Işık Sultan’da düzenlenen Avrasya Parlamento Liderleri Dördüncü Toplantısı’na katıldığını hatırlatan Şentop, bugün yeniden Asya ve Avrupa’dan parlamento temsilcileriyle bir ortada bulunmaktan memnuniyet duyduğunu belirtti.
Mustafa Şentop, Türkiye’nin, Avrasya Parlamento Liderleri Süreci’ni çok önemsediğine dikkati çekerek, “Dünyanın jeopolitik ve ekonomik tartı merkezinin süratle Asya’ya kaydığını, Asya kıtasının her bölgesinde etkileyici bir kalkınma ve gelişim süreci yaşandığını biliyoruz.” dedi.
Asya ve Avrupa kıtalarının ayrılmaz modülü olan Türkiye’nin, Avrasya coğrafyasında süren kapsamlı dönüşüme uygun halde “Yeniden Asya” başlığıyla bir teşebbüs başlattığını anımsatan Şentop, “Türkiye olarak bu iki kadim kıtanın, deneyimlerini ve tekrar ortaya çıkan çok taraflı dinamizmlerini tek potada eriterek dünyaya yeni bir ufuk açmalarını, genç bir ses vermelerini arzuluyoruz.” diye konuştu.
“Uluslararası münasebetlerde yeni sınamalara şahit oluyoruz”
Milletlerarası bağlarda yeni sınamalara şahit olunduğunu, global seviyede siyasi ve ekonomik alanlarda kırılmalar yaşandığını, milletlerarası sistemin niteliğinin tartışıldığını vurgulayan TBMM Lideri Şentop, şöyle devam etti:
“Unutulmamalıdır ki, günümüzde hiçbir ülke öngörülemez biçimde değişim gösteren ve karmaşıklaşan tehdit ve sınamalarla tek başına çaba etme yeterliğine sahip değildir. Bu sıkıntılar karşısında ortak çabaları temel alarak müşterek bir duruş geliştirmeliyiz. Ortak gayemiz, ülkelerimizin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü temelinde minimum müştereklerde birleşerek geleceğe yönelik iş birliği fırsatlarını geliştirmek olmalıdır. Çok taraflılık kavramına olan inancımız da bu yaklaşımımızın bir sonucudur.”
Şentop, parlamenterlerin birlikte atacağı adımların, global seviyede birlikte çalışma kültürünün yerleştirilmesine değerli katkılar sağlayacağını vurgulayarak, parlamentoların dış siyasetle olan bu bağlarının, parlamentolara kendi asli görevleri olan yasama ve denetleme misyonlarını daha kaliteli formda ifa etmek için de fırsatlar sunduğunu söyledi.
Karşılıklı yapılan bilgi ve deneyim paylaşımlarının, parlamentolar için her daim yeni ufuklar açılmasına vesile olduğunun altını çizen Şentop, son yıllarda ivme kazanan parlamenter diplomasi süreçlerini ve parlamentolar ortası tepeleri bu açıdan değerlendirmenin kıymetine işaret etti.
“BM kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzak”
Bu kapsamda parlamenter diplomasinin kurumsal olarak yürütülmesini sağlayan platformlar olarak parlamenter asamblelerini değerli bir imkan olarak gördüğünü belirten Şentop, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Diğer taraftan ne yazık ki bugün milletlerarası kuruluşların bir kısmı, bilhassa de BM kuruluş misyonlarını yerine getirmekten çok uzaktır. Milletlerarası kuruluşların, yalnızca belli ülkelerin çıkarlarına değil, tüm insanlığın faydasına hizmet etmesi gerektiğini ve bu istikamette kapsamlı ıslahatların muhtaçlık haline geldiğini düşünüyorum. Bu bağlamda da parlamenterlere ve parlamenter diplomasiye büyük sorumluluk düştüğü inancındayım.
Elbaşı Saygıdeğer Nursultan Nazarbayev’in de parlamenter diplomasiye tıpkı perspektiften baktığını, emsal fikirleri paylaştığını görmek parlamenter diplomasinin daha da güçleneceğine olan inancımızı pekiştiriyor. Çünkü Kazakistan parlamentosunun her iki kanadından temsilcilerle gerek ikili görüşmelerde ve milletlerarası toplantılarda gerekse parlamenter asamblelerdeki faaliyetlerimizde sık sık bir ortaya geliyor; dost ve kardeş iki ülkenin ortak menfaat ve amaçları doğrultusunda güçlü ve verimli bir iş birliği yürütüyoruz.”
Nazarbayev’in, Türk dünyasında bilge ve yol gösterici manasına gelen “Aksakal” olarak bilindiğine dikkati çeken Mustafa Şentop, kendisinin bedelli görüşleri ve derin deneyiminden dünyanın istifade etmesi gerektiğini kaydetti.
Kazakistan’da 10 Ocak 2021’de düzenlenecek seçimlerin hayırlara vesile olmasını dileyen Şentop, başta Kazakistan Meclis Lideri Nurlan Nigmatulin olmak üzere bu programın gerçekleştirilmesinde emeği geçenlere teşekkür etti.
Kaynak: Anadolu Ajansı
Haberler.com
