) TÜRK Epilepsi ile Savaş Derneği’nin “Epilepsi Farkındalık Araştırmasıö sonuçları Türk toplumunda hala bu hastalığa karşı çok fazla önyargı olduğu ve hastalığın tanınmadığını ortaya çıkardı. Araştırmaya nazaran toplumun yüzde 6’sı epilepsinin bulaşıcı olduğuna inanıyor. Her 4 şahıstan 1’i, epilepsi hastasına iş vermek istemezken her 10 şahıstan 4’ü, kendisi yahut yakınlarının epilepsili bir bireyle evlenmesine karşı olduğunu belirtiyor.
Halk ortasında sara hastalığı olarak bilinen ve kronik nörolojik bir hastalık olan epilepsi, beyinde bulunan nöronlarda ani ve denetimsiz deşarjlar nedeniyle meydana geliyor. Beyindeki elektriksel ikazların düzensizleşmesi olarak da açıklanan epilepsi nöbeti sırasında hastada kısa vadeli de olsa istemsiz kasılmalar, duyusal değişiklikler ve şuur değişiklikleri gerçekleşiyor. Türkiye’de yaklaşık 1 milyon kişi epilepsi hastalığı ile yaşıyor. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği’nin, 8 Şubat Dünya Epilepsi Günü kapsamında gerçekleştirdiği araştırma ise Türk toplumunda bu hastalığa karşı hala büyük bir önyargı ve bilgisizliğin hakim olduğunu gösterdi. 5 yıldır sürdürülen #EpilepsiİçinBak Farkındalık Kampanyası sayesinde, epilepsi hakkında halk ortasındaki bu yanlış tavırda bir nebze düşüş gözlense de, araştırmanın 2021 yılı sonuçları, bu hastalıkla ilgili toplumda hala yüzlerce yıllık geçmişe dayanan yanlış inanışların devam ettiğini ortaya koydu. Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Lideri ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kolu’ndan Prof. Dr. Naz Yeni, “Günümüzde hala epilepsiyi cinlerle perilerle ilişkilendiren insanların olması bizi çok üzüyor” dedi.
TÜRKİYE’DE 1 MİLYON EPİLEPSİ HASTASI VAR
Araştırma sonuçları ve epilepsi hastalarının yaşadığı toplumsal sıkıntılara işaret eden Prof. Dr. Yeni, epilepsi hastalarının Kovid-19 için özel bir risk taşımadığına dikkat çekerek “Maalesef epilepsi önyargılarla birlikte olan bir hastalık. Bu önyargıları yenebilmek için de epilepsi farkındalık gününde bol bol epilepsiyi anlatmak istiyoruz. Türkiye’de her 1000 bireyden 7-8’i etkin epilepsi hastası. Epilepsi hastalarının Kovid pandemisi sırasında başlarına neler geleceğine dair birinci başta korkularımız vardı lakin düşündüğümüz üzere olmadı. Evet Kovid epilepside nöbet artışı yapabiliyor ancak baş edemeyeceğimiz problemlerle karşılaşmadık. Yani Kovid hastalığı epilepsiye çok düşman değil. Kovid’e yakalanan hastalarımızda ilaç etkileşimleri başta sorun yaratabilecek üzereydi. Zira birtakım nöbet ilaçları kalp üzerinde olumsuz tesirler yaparken, Kovid tedavisinde kullanılan kimi ilaçların da bu cins tesirleri kelam konusuydu. Lakin sonradan değiştirilen tedavi protokolü sayesinde yeni verilen antiviral ilaçla epilepsi ilaçlarının hiçbir etkileşimi olmadığı için içimiz rahatladı diyebilirim” formunda konuştu.
“PANDEMİ, CERRAHİ BEKLEYEN HASTALARIMIZDAN BİR YILI ALDI”Pandeminin hastalar açısından en çok epilepsi cerrahilerinin ertelenmesi nedeniyle mağduriyet yarattığını anlatan Prof. Dr. Yeni, “Cerrahpaşa da dahil pekçok hastanede mecburen bu oldu maalesef. Zira epilepsi cerrahisinin hastane ortamında yapılması gerekiyor ve biz pandemi nedeniyle birden fazla servisimizi ve ağır bakımlarımızı Kovid hastalarına verdiğimiz için bu uygulamaları yaklaşık 1 yıldır yapamıyoruz. Artık şimdi yine sırada bekleyen hastaları almaya başladık. Lakin hastalarımız 1 yıl kayıp yaşadılar” dedi.
5 YILDIR KAMPANYA YÜRÜTÜLSE DE ÖNYARGILAR KIRILMADIEpilepsi hastalarının toplumsal problemlerinin çok fazla olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Yeni, “Bu bahis ile ilgili de Dünya Epilepsi ile Savaş Derneğinin kabul ettiği 8 Şubat Epilepsi Farkındalık Günü nedeniyle Türk Epilepsi Savaş Derneği olarak UCB Farma’nın şartsız takviyesi ile 5 yıldır bir kampanya yürütmeye çalışıyoruz. Epilepsili bireylerin tıbbi meseleleri var, biz hekimler ve sıhhat çalışanları bunlarla ilgilenmeye çalışıyoruz ancak toplumsal sıkıntılarını çözmekte yetersiz kalıyoruz. Anket yoluyla halka işveren olsanız epilepsili bir bireyi çalıştırmak ister misiniz, diye sorduğumuzda her 4 şahıstan 1’i hayır dedi. Bu oran 2018’de her 5 şahıstan 1’i halindeydi. Bir ölçü düşmüş fakat hala bir önyargı var. Maalesef epilepsili hastalar hem engelli statüsüne giremiyorlar, devletten de takviye alamıyorlar hem de iş bulma sorunu yaşıyorlar” diye konuştu.
TOPLUMUN YÜZDE 40’I EPİLEPSİ HASTASI İLE EVLİLİĞE KARŞIEpilepsi hastası bireylerin evlilik yapma konusunda da büyük sorun yaşadığını vurgulayan Prof. Dr. Yeni, araştırmanın, toplumun neredeyse yarısının bu bireylerle evliliğe sıcak bakmadığını gösterdiğine işaret ederek kelamlarını şöyle sürdürdü: “2018’de 10 bireyden 6’sı kendisi ya da bir yakınının (çocuğunun vb) epilepsi hastası bir bireyle evliliğine karşı çıkacağını söylerken, bu yıl bu oran her 10 şahıstan 4’ü halinde çıktı (Yani yüzde 40). Bir de vatandaşlarımız epilepsinin zeka meselesine yol açacağını sanıyor. Evet bu türlü epilepsi formları da var ancak o hastaların beyninde büyük bir hasar kelam konusu. Buna bağlı hastada hem epilepsi hem öbür bir sürü sorun oluyor. Halbuki epilepsinin kendisi direkt zeka sorununa yol açmıyor. Ancak maalesef halkımız epilepsinin bir zeka sorunu yarattığına inanıyor. Toplumun üçte biri rahatlıkla epilepsinin zeka geriliğine neden olduğunu düşünüyor. Bu ortada epilepsi bulaşıcı bir hastalık da değil. Kovid üzere bir enfeksiyon hastalığı değil. Bu hastalardan uzak durmamız gerekmiyor. Fakat 2018’de toplumdaki her 100 bireyden 8’i epilepsinin bulaşıcı olduğuna inanırken, artık bu oran 6’ya düşmüş olsa da hala bu türlü düşünenlerin olduğunu görmek açısından değerli.”
“HASTALARIMIZ ATEŞ DÜŞÜRÜCÜLERE DİKKAT ETMELİ”Epilepsi hastalarının nasıl beslenmesi gerektiğiyle ilgili de çok yanlış tavırlar olduğunu belirten Prof. Dr. Naz Yeni, hastalar ve ailelerine şu değerli ikazlarda bulundu: “Her şeyden sakınarak kişinin hayatını zehire çevirmek gerekmiyor. Bilhassa çocuk ve genç epilepsi hastalarında yasaktan fazla, ölçülü olmaya dikkat edilmesi kâfi. Greyfurt suyu çok meşhurdur bu hususta. Bir de nar suyu. Evet kimi epilepsi ilaçları ile etkileşime girebiliyor bunlar. İlacın kandaki seviyesini azaltabilir ya da artırabilir lakin ağır tüketilmedikten sonra sorun yok. İlaç etkileşimleri epilepsi hastaları açısından en değerli mevzu. Hekimlerine istişareden ilaç kullanmalarına asla tavsiye etmiyoruz. Kesinlikle bir tedavi görmeleri gerekiyorsa, tabipleri ile iş birliği içinde olmaları lazım. Evet yeni jenerasyon epilepsi ilaçları başka ilaçlarla daha az etkileşime giriyor fakat biz biliriz ki kimi antibiyotikler nöbet tetikleyebiliyor. Onlardan kaçınırız. Başka taraftan bilhassa üst teneffüs yolları enfeksiyonlarının çok ağır olduğu bu devirde ateş düşürücüler konusunda hastalarımızın çok dikkatli olması gerekiyor. Biz, hastalarımızın düz parasetamol içerikli ateş düşürücüler dışında diğer bir ilaç almalarını sakıncalı buluyoruz. İçinde psödefedrin üzere katkı hususları olan birtakım ateş düşürücü ilaçlar, nöbetleri tetikleyebilir. O nedenle kolay parasetamol kullanılmaları gerekiyor.”
İmaj dökümü: ————–Prof. Dr. Naz Yeni röp
-Genel ve ayrıntı manzaralar
– İstanbul
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Hasret YURTÇU KARABULUT
Haberler.com
