Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rauf Karasu, Rekabet Kurumunun soruşturması kapsamında 5 zincir markete ve bir tedarikçi şirkete 29 Ekim’de toplam 2,7 milyar lira civarındaki idari para cezası kesilmesine ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 57. unsuruna nazaran, kanuna alışılmamış davrananların, bu işten ziyan görenlerin her türlü ziyanını tazmine mecbur olduğunu vurgulayan Karasu, şunları kaydetti:
“Tüketiciler, müşteriler ve esnaflar zincir marketlerden satın aldıkları mal karşılığında ödedikleri bedelle, rekabet sınırlanmasaydı yahut fiyatlar anlaşılarak belirlenmeseydi ödemekte olacakları bedel ortasındaki farkı ziyan olarak talep edebilirler. Ayrıyeten, şunu da vurgulayalım ki ortaya çıkan ziyan, zincir marketlerin mutabakatı ya da kararı yahut ağır ihmalinin olduğu hallerden kaynaklanmaktaysa, hakim, ziyan görenlerin talebi üzerine, uğranılan maddi zararın ya da ziyana neden olanların elde ettiği yahut elde etmesi mümkün olan karların üç katı oranında tazminata hükmedebilir.
Ben müşteri olarak bir malı 1000 liraya satın aldım. Rekabet sınırlanmasaydı yahut fiyatlar birlikte belirlenmemiş olsaydı bu malı 500 liraya alabileceğimi ispatlarsam malı satan zincir market bana 1500 lira ödeme yapmak zorunda kalacak. Benim ziyanım 500 lirayken 1500 liraya alıyorum. Burada zararın tazmini yanında rekabeti engelleyerek fiyat belirleyen firmaların cezalandırılması amaçlanmıştır. Münasebetiyle zincir marketler zararın üç katı oranında tazminat ödemek zorunda kalabilir.”
Karasu, tüketicilerin zincir marketlere açacakları davalar için yaptıkları alışverişi fiş ve faturayla belgelemesi gerekebileceğini lisana getirerek, “Yargıtay kimi kararlarında, tüketicilerin dava açması için Rekabet Konseyi kararının nihaileşmesinin beklenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Doktrinde de bu bahiste görüş birliği bulunmamaktadır. Bu nedenle Rekabet Heyeti kararına karşı dava açmayan zincir marketlere karşı kararın bildirisinden 60 gün sonra müşteriler tazminat davası açabilir. Çünkü dava açma mühleti geçtikten sonra karar katılaşmış oluyor. Fakat kararı yargıya taşıyan firmalara karşı dava açmadan evvel ilgili yargı kararının katılaşmasını beklemek daha uygun olur diye düşünüyorum.” dedi.
“TTK’NİN 56. HUSUSUNA NAZARAN TAZMİNAT DAVASI AÇABİLİR”
Karasu, fahiş fiyat nedeniyle ziyan gören tüketicilerin Rekabetin Korunması Hakkında Kanun dışında Türk Ticaret Kanunu (TTK) kararlarına nazaran de zararın tazmini için dava açabileceğini belirterek, şu bilgileri paylaştı:
“Girdi maliyeti ve döviz kuru artışı üzere fiyat değişimlerinden etkilenmemesine karşın bu durumlardan etkileniyormuş üzere hareket ederek fiyat artıran dürüstlük kuralına karşıt davranmış olur. Dürüstlük kuralına muhalif davranışlar ile ticari uygulamalar TTK’nin 54. unsuruna nazaran haksız rekabet sayılmıştır. Kelam konusu bu aksiyon birebir vakitte TTK’nin 55/1-e kararına nazaran iş koşullarına uymama kapsamında da haksız rekabet sayılır. Haksız rekabet hallerinde ziyan gören tüketiciler ve tüketici sayılmayan öbür müşteriler, TTK’nin 56. hususuna nazaran tazminat davası açabilir. Haksız rekabetin tespiti halinde tüketiciler her kesimdeki işletmeye karşı tazminat davası açabilir. Rekabet Kurumunun kararına da muhtaçlık yok. Müşteriler açacakları dava ile ödedikleri fazla fiyatın iadesini ve ispat etmek kuralıyla diğer ziyanların tazminini talep edebilirler.”
“BU CEZALAR UMARIM CAYDIRICI OLUR”
Fahiş fiyatların önlenmesi konusunda Rekabet Kurumunun yanında Haksız Fiyat Kıymetlendirme Şurası’na da yetki ve misyon verildiğine dikkati çeken Karasu, “Bu cezalar umarım caydırıcı olur ve zincir marketler birlikte hareket ederek fiyatları belirlemezler. Lakin zincir marketler dışında birçok dalda kur artışları ve maliyet yükselişleri mazeret edilerek fahiş fiyat uygulayan işletmeler var. Bu kesimlerde de fahiş fiyatlar tespit edilerek gerekli cezalar verilmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Haber7
