Arap Baharı’nın doğum yeri Tunus’ta makul aralıklarla ve farklı şiddetlerde devam eden toplumsal, ekonomik, politik ve yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınında denetimden çıkmış sıhhat krizi nedeniyle, Tunuslular 25 Temmuz’da kitleler halinde sokağa indi.
Şovlar sırasında, ülkedeki yerleşik siyasete de ağır reaksiyon gösterildi. Kimi bölgelerde Meclisin en büyük partisi Nahda Hareketi’nin merkezlerine taarruzlar düzenlendi.
Cumhurbaşkanı, ülkenin tehlikede olduğu sırada kendisine fevkalâde yetkiler tanıyan Anayasa’nın 80. unsurunu hayata geçirdiğini duyurdu.
Kays Said, Meclisin çalışmalarını 30 gün boyunca durdurduğunu, tüm milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırıldığını, başbakanı azlettiğini ve yeni bir başbakan atayacağını, ayrıyeten yolsuzluk belgeleri için kendisini başsavcı olarak görevlendirdiğini duyurdu.
Tunus’ta bir kesim Cumhurbaşkanı’nın bu kararlarını havai fişeklerle kutladı. Fakat öteki bir kesim ise kelam konusu adımların Anayasa’nın yanlış bir yorumu olduğunu ve bir darbe girişimi olduğunu savundu.
ANAYASA MAHKEMESİ FONKSİYONSUZ
Tunus’ta yargının doruğu olarak devlet erkleri ortasında hakem rolü görecek Anayasa Mahkemesi’nin 2014’ten bugüne kurulamamış olması kelam konusu krizin münasebetleri ortasında gösteriliyor.
Said’in kararlarını denetleyecek bu türlü bir yapının eksikliği fiili durumlara taban açıyor. Siyasete bağımsız aday olarak giren Anayasa Hukuku Profesörü Kays Said, ülkedeki politikler tarafından Anayasa’yı dileğine nazaran yorumlamakla suçlanıyor.
Ülkedeki sivil toplum kuruluşları ve siyasi partilerden Said’in kelam konusu kararlarına itirazlar geldi. Lakin, ülkedeki sivil toplum ve tüm siyasi oluşumlar Cumhurbaşkanı’nın harika kararları karşısında tansiyonu yükseltecek adımlardan da uzak durdu.
Tunus’ta kimi gözlemcilerin “popülist” diye tanımladığı telaffuzuyla Said’e takviyenin kamuoyu anketlerinde yüksek olduğu biliniyor.
Said, 25 Temmuz’da aldığı kararların akabinde birkaç defa başşehrin sembol caddelerinden Habib Burgiba’ya inerek burada yürüyüş yaptı. Bu sırada halkın içine karışan ve fotoğraf çektiren Said’e takviye sloganları atıldı.
SAİD İÇİN SIRADA NE VAR?
Tunus Cumhurbaşkanı Said’in kendisine inanılmaz yetkiler tanıdığı takvimde geriye yalnızca 19 gün kaldı.
Cumhurbaşkanı bu müddetin uzatılabileceği sinyalini verdi lakin bu belirsizlik halinde gerek içeride gerekse dışarıda üzerinde hissettiği baskı artacak üzere görünüyor.
Milletlerarası toplum ve ülkedeki sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri Kays Said’in bir an evvel yeni bir başbakan ataması, yol haritasını açıklamasını ve Meclisin çalışmalarına dönmesi istikametinde bildiri veriyor.
Ülkenin en büyük sendikası Tunus Genel İşçi Sendikası, Said’den bir an evvel en azından daraltılmış bir kabine açıklamasını talep etti.
Said’in idaresi eline almasıyla Tunus sokakları yatıştı lakin Tunusluları temelde sokağa döken kalıtsal toplumsal, ekonomik ve sıhhat krizleri birebir seyrinde sürüyor.
Bu sıkıntıların birçoğunun tahlili de acı reçetelerden geçiyor. Cumhurbaşkanı’nın aldığı harika karar ve yetkileri meşruiyet olarak gösterdiği halk popülaritesini hangi ölçüde feda edeceğini gelecek günler gösterecek.
HALK NE DÜŞÜNÜYOR?
Kuzey Afrika ülkesinde basının tutumu ve sokaktaki seslerden Kays Said’in kararlarını takviyeler bir tablo çıkıyor lakin bu karara temkinli yaklaşanlar olduğu üzere itiraz edenler de var.
Tunuslulara mikrofon uzattı ve Said’in son kararları hakkındaki görüşlerini sorduk.
Tunuslu öğretmen Gassan Sidi (40), Cumhurbaşkanı’nın kararlarını hakikat vakitte geldiği için desteklediğini söyleyerek, Tunus’ta 2011’den bugüne işlerin yanlış gittiğini ve Said kelam konusu kararı almasaydı ülke içinde farklı görüşü savunanların iç savaşa tutuşmasından telaş ettiğini lisana getirdi.
Ülkede Kovid-19 kaynaklı toplam mevtin 20 bine ulaştığını, cari açığın giderek arttığını, sıhhat, altyapı ve eğitimin büyük çöküntü yaşadığını, işsizliğin arttığını tabir eden Sidi, “İnşallah tüm tasalara karşın karşılıklı hürmet çerçevesinde ülkedeki istihdam meselesinin ve rejim manasında da durumun düzeleceğine inanıyorum.” dedi.
Sidi, Tunuslulara bildirisinde, “Herkesi barışa, Tunus’un farklı oluşumları ortasında karşılıklı kan dökmekten uzak durmaya çağırıyorum ve Allah’ın yardımıyla Tunus daha düzgüne gidecektir.” diye konuştu.
Tunus’ta turizm sektöründen emekli Abde Ubeyri ise (53), Said’in son kararlarına itiraz ederek şunları söyledi:
“Biz Araplar hepimiz tıpkı durumdayız. Said’in kararlarının ülkedeki gelişmeler ve bahisle alakası yok. Arap dünyasındaki, devletlerdeki yolsuzluk ve hırsızlık, zillet içindeki hükümetlerden kaynaklanıyor. Yolsuzluğu arayanlar zillet hükümetlerine baksınlar.
Bizler 60 yıldan beri bu ülkede kendi devletimizle yaşıyoruz şayet ki ülkesini sevenler yönetseydi eğitimde, bilimde gelişmiş ülke olmamız gerekiyordu. Şayet ki yolsuzluk ve yağmayla çaba edilecekse bu zillet içindeki idarelere bakılmalı.”
UMARIZ HAKİKAT KARAR EN KISA VAKİTTE ALINIR
Tunus’un Suse kentinde yaşayan ve terzilik yaptığını fakat COVID-19 nedeniyle çalışamadığını söyleyen Hüda İyadi (55), hayat pahalılığından şikayet ederek, Tunus’un kaynaklarının suistimal edildiğini ve halka bir şey verilmediğini savundu.
Tunus’ta Cumhurbaşkanı Kays Said’in kararlarının yanında olduğunu aktaran İyadi, şöyle deavm etti:
“Bizi, üç kişi yönetmemeli. Bir kişi yönetmeli. Üç kişi yönettiğinde ülkenin halini görüyoruz. Umarız (Said) ülkeyi kurtaracak gerçek kararları alabilir, bu kararları en kısa müddette alır. Artık, Tunuslular olarak dayanacak gücümüz kalmadı. En kısa vakitte, hayat standardımıza, ömrümüze ait kararlar uygulanır, ülkeler ortasında başımız tekrar yükseğe çıkar.”
İyadi, “Benim geleceğe yönelik umudum var. Ülkemiz ve evlatları Tunus’u kurtaracaktır. Devletin başındakinin ne yaptığının değeri yok. Halkın ayağa kalkıp Tunus’u kurtarması lazım. Her yanlışa, hayır demeliyiz. Onlara 10 yıl fırsat verdik bakın ne oldu? Düştük, kalkamadık.” tabirlerini kullandı
Haber7
