İbn Haldun Üniversitesi Medeniyetler İttifakı Enstitüsü Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Vahdettin Işık, “Türk Niyetinde İstikamet Arayışı” başlıklı çevrim içi bir konuşma yaptı.
Savaş C. Tali’nin yönettiği “Kitabiyat” programı, İbn Haldun Üniversitesi Sanat, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı’nın YouTube hesabında canlı yayınlandı.
İslam niyetini 6 periyotta incelediklerini anlatan Işık, Hz. Peygamber’in vefatıyla başlayan 2. periyotla 19. yüzyılın ikinci çeyreğinde başlayan 5. devri birbirine benzettiğini söyledi.
Avrupalı devletlerin saldırgan, işgalci ve sömürgeci siyasetinin yol açtığı askeri, iktisadi ve siyasi güç kaybını durdurmak için 19. yüzyılda İslamcılık bağlamında yeni dinamiklerin ortaya çıktığını aktaran Işık, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bizim iç dinamiklerimizle, dış dinamiklerimizin karşılaştığı yerde sorunlarımızı bu bağlamda inşa ettik. Neydi o bağlam? Dışarıda bir meydan okuma var. Dünyayı sömürgeleştiren bir Avrupa var ve bu Avrupa bilhassa üç alanda kendi dışındaki dünyayı ve Müslümanları nüfuz altına almıştı. 19. yüzyıl Müslümanlar açısından Batı’nın global bir iktidar merkezi olması, İslam’ın global bir iktidar odağı olmaktan uzaklaştırılması demektir.
Bu uzaklaşmada Batı nüfuzu üç alanda geçekleşti. Birincisi işgaller, Avrupa kendi dışındaki dünyayı işgal ediyor. En yakın muhatabı ve hudut komşusu olan İslam dünyasını da işgal ediyor. Sırat-ı Müstakim mecmuasındaki sayılara nazaran söylüyorum, 350 milyon Müslümanın 150 milyonu yalnızca İngiliz sömürgesi. İslam Ümmeti sömürgeleştirilmiş, işgale uğramış. O güç sizin idari, iktisadi, siyasi kurumlarınıza yenilenmelerinize, işleyişinize müdahale ediyor.”
Bu müdahalelerin sonucu olarak kimi muahedeleri imzalamaya mecbur kalındığı bilgisini paylaşan Işık, “Paris Konferansı’nın en değerli gündemi Avrupa ahenk süreci. Osmanlı üstünlükten vazgeçmiş eşit statülü bir Avrupa devleti hukukuna tabi olmaya çoktan razı, kâfi ki Avrupalılar lütfedip kendisine eşit statülü bir devlet kabul etsinler.” diye konuştu.
Avrupa’ya ahenk sağlanmaya çalışılan bu sürecin temelde üç prensip üzerine heyeti olduğunu lisana getiren Işık, “Birincisi, savaşmama siyaseti, yani bu muahedeye dahil olan ülkeler birbiriyle savaşmayacaklar. İkincisi hudutların değişmezliği unsuru, şayet siz oraya girerseniz sonlarınızı korumuş olacaksınız, işgale maruz kalmayacaksınız. Bunların ikisi Osmanlı’nın kendi bekasını temin etmek için kritik kıymete sahip. Üçüncüsü aslında Osmanlı’nın aleyhine bir unsur fakat Osmanlı ona çoktan razı. O da malların hür sirkülasyonu yani hür liberal iktisadın bir manada yerini arıyorlar. Avrupalı devletlerin teknolojik imkanlarıyla üretim kapasitesiyle yarışamayacağız lakin buna çoktan razıyız.” değerlendirmesini yaptı.
Işık, bu süreçte yeni bir lisan ve yeni bir kavramsal çerçeveyle muhataplarının manaya gereksinimini ortaya çıktığını belirterek, “Müslümanlar bu hezimet asrında hem kendilerini hem de muhatabı olan Avrupalıları, Batılıları, ehl-i kitabı tekrar tanıma ve tanımlama gereksinimi duydular.” dedi.???????
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ahmet Esad Şani
Haberler.com
