HACETTEPE Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Marazları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs vakalarındaki azalışın bir noktada durduğunu, bunda muhteşem bulaştırıcıların büyük rol oynadığını söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, “Tabi üstün bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; fakat riski artırabilecek meslekler var. Sıhhat çalışanı, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför-berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler üzere. Bunları tarayarak, bu bireyleri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 tesir eder. Çok az bir kısmı muhteşem bulaştırıcı” dedi.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, DHA’ya yaptığı açıklamada, mayıs ayında yapılan iddialarda salgının yaz aylarında biteceği öngörülerinin olduğunu hatırlattı. Ceyhan, “Bazı yanlış öngörüler vardı. Bunlardan bir tanesi belirtisiz vakaların bulaşı ne nispette devam ettireceği varsayım edilemedi. Ben daima ’10 katı’ diyordum, bu türlü belirtisi olmayan vaka var. Bu fazla bulunuyordu, önemsenmiyordu. Ancak gördük ki siz vakaları izole edip onların temaslılarını da bulup izole ettiğinizde de bu belirtisiz şahıslar bulaştırmaya devam ettiriyor. Belirli bir sayının altına inmenizi önlüyor” diye konuştu.
‘HER DEVLET BİR KONUMLARDA TAKILDI’Prof. Dr. Ceyhan, 2. yanlış öngörünün ise sıcak havanın bulaşı bitireceği istikametinde olduğunu belirterek, “Bundan hem vatandaşlar hem de hükümetler etkilendi. Yazın olağanlaşacağını düşündüler. Öngörülemeyen bir şey vardı; pandeminin mevsimi olmaz. Zira bir kişiden çıkıp saniyeler içinde farklı bir kişiye bulaşıyor virüs. Bu da yazın başlarında acilen çabucak dünyadaki bütün devletlerin olağanlaşma uğraşlarına yansıdı. Bir taraftan da ekonomik güçlükler memleketleri, önlemleri süratle kaldırmaya yönlendirdi. Gördük ki her memleket bir konumlarda takıldı. Kimi 300-400’lerde takıldı, kimi bizim üzere 1000’ler civarında takıldı. Artık ondan aşağı indiremiyoruz” dedi.’SÜPER BULAŞTIRICILAR BU PERIYOTTA ÇOK ÖNEMLİ’Prof. Dr. Ceyhan, üstün bulaştırıcıların bu periyotta çok kıymetli olduğunu lisana getirerek, “Siz vakaları azaltıyorsunuz, bir noktada duruyor. Orada işte harika bulaştırıcılar büyük rol oynuyor. Tabi üstün bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; fakat bunların olabileceği ve riski artırabileceği meslekler var. Sıhhat çalışanı, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför, berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler üzere. Bunları tarayarak, bu bireyleri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 tesir eder. Çok az bir kısmı muhteşem bulaştırıcı. Kimi özellikleri var; bir seferde ağızlarından, burunlarından çok fazla virüs çıkarıyorlar. Öksürükte, hapşırıkta o damlacıkları çok daha uzun araya gönderebiliyorlar. Virüsü çok daha uzun mühlet yayabiliyorlar. Sıradan bir kişi 2 hafta yayıyorsa bunlar daha uzun mühlet yayıyorlar. Bunlar ayan meslekler içinde olduğu vakit risk oluşturduğunu bildiğimiz için o meslekleri tarayarak müspet olanları izole edebiliriz” diye konuştu.’EKSTRA BİR ŞEYLER YAPMAK LAZIM’Prof. Dr. Ceyhan, vakaları düşürmek için kimi tedbirlerin alınması gerektiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Anlaşılan o ki ekstra bir şeyler yapmak lazım. Sokak yasakları ya da iş yanlarının kapatılması üzere tedbirlerle olmaz. Yine ekonomiyi durduramazsınız, toplumsal hayatı ortadan kaldıramazsınız. Bunlar devam ederken yapılabilecek kimi şeyler var. Bunların başında toplanmalara sayı kısıtlaması getirilmesi geliyor. Örneğin akraba, arkadaş içtimalarına 10 kişi sınırlaması olabilir. Taziye meskenlerine denir ki ‘bir anda en fazla 15 kişi olacak, onlar çıkınca görünür taraflar dezenfekte edilecek, sonra 15 kişi alınacak’ üzere. ya da ‘askere uğurlama merasiminde en fazla 20 kişi olabilir’ diye. Zira biz bunların acısını çok çekiyoruz. Bir taziye konutundan 200 vaka çıkıyor, bir ere uğurlama merasiminde 50-60 vaka çıkıyor, bir nişan yemeğinden 100 vaka çıkıyor.”‘ANADOLU’YA GİDECEKLERE TEST YAPILABİLİR’
Prof. Dr. Ceyhan, Anadolu’da münhasıran vaka artışına neden olan en değerli faktörlerden birinin de koronavirüsün ağır görüldüğü illerden daha düşük yerlere gidenler olduğunu belirtti. Ceyhan, “Bu vilayetlerden o bölgelere giden bireylere gitmeden evvelki hafta içinde bir test yapılabilir ve negatifse gitmelerine müsaade verilebilir. Bir de 65 yaş ve üzerini mümkün olduğu kadar korumak lazım; ancak onları kısıtlayarak değil. Inançlı yerler tespit edilmeli. Bunu bazen yanlış anlıyorlar, ‘oraya gidebilir, buraya gidemez’ değil. Bakın ‘bu semtte şu parklar, şu sahil ortamları sizin için güvenli’ dersiniz. Bu beşerler önlemlere uyuyorlar; uymayan, onlara yaklaşan gençler” dedi.
Kaynak: DHA
Haberler.com
