Yeni sosyal medya düzenlemesine göre BTK, ‘kamu yararı gözeterek’ Netflix ve Whatsapp’ı engelleyebilecek

admin

0 6 2 dakika okuma süresi

Hükümetin 15 Temmuz’a kadar çıkarmayı hedeflediği toplumsal medya düzenlemesinin detayları zahir oldu. Buna nazaran, WhatsApp, Netflix, Telegram üzere tatbikleri engellenmenin önü açılıyor. Öte yandan, Facebook, Twitter, Instagram ile YouTube üzere toplumsal ağlara, Türkiye‘deki kullanıcılarının donelerini Türkiye’ye taşıma mecburiliği getiriliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün “Bu millete, bu memlekete bu çeşit mecralar yakışmıyor. Onun için de bir an evvel biz bunları parlamentomuza getirip bu çeşit toplumsal medya mecralarının büsbütün kaldırılmasını, denetim edilmesini istiyoruz” dedi.

Milletlerarası toplumsal medya mecralarının Türkiye’de ofisleri olması, bunlar üzerinden idari ve mali yapılanmalarının ve içeriklerin denetim edilmeleri gerektiğini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu mevzuda kapsamlı bir yasal düzenleme üzerine çalışıldığını duyurdu.

GENİŞ SALAHIYETLER GELİYOR

Sözcü’den İsmail Şahin’in haberine nazaran, hükümetin üzerinde çalıştığı yasa düzenlemesi iki kanunda değişiklik yapılmasını öngörüyor. Bunlar, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Hatalarla Savaş Edilmesi Hakkında Kanunu ile 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu.

ŞEBEKELER ÜSTÜ HİZMET

Her iki yasa yapılacak değişiklikle Haber Teknolojileri ve Muhabere Kurumu’na (BTK) geniş salahiyetler getiriyor. Hükümetin üzerinde çalıştığı yasa taslağı, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’na ‘şebekeler üstü hizmet’ tarifi getirilmesini ön görüyor. Bu tanım taslakta şöyle yazılıyor:

İnternet erişimine sahip abone ve kullanıcılara, işletmecilerden yahut sağlanan internet hizmetinden bağımsız olarak bir yazılım vasıtası ile sunulan; sesli, yazılı, görsel muhabere kapsamındaki kamuya açık elektronik haberleşme hizmetleri yahut yazılım platformu vasıtasıyla sunulan tatbik hizmetleri.

Hukukçulara nazaran şebekeler üstü hizmetle WhatsApp, Netflix ve Telegram üzere pratikler tanımlanıyor. Kanuna eklenmesi öngörülen unsur ile BTK’ya bu tıp pratiklerin engellenmesi müsaadesi veriyor.

Taslakta bu mevzuyla ilgili husus şu biçimde konum alıyor:

Kurum (BTK) kamu yararı gereklerini göz önünde bulundurarak şebekeler üstü hizmet sunumuna ait gerekli düzenlemeleri yapmaya, yetkilendirilmeksizin şebekeler üstü hizmet sunumunun engellenmesine ait önlemleri almaya, gerektiğinde işletmecilere Kurum düzenlemelerinde öngörülen önlemlerin alınması için yükümlülük getirmeye yetkilidir.

TEMSİLCİ YOKSA ERİŞİM DE YOK

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Kabahatlerle Uğraş Edilmesi Hakkında Kanunu’na eklenecek unsurlar ile Twitter, Facebook, Youtube ve Instagram üzere toplumsal medya platformlarına Türkiye’de temsilcilik açma zaruriliği getiriliyor.

Hükümet son 10 yıldır bu kuruluşlara “Gelin burada ofis açın, bizim hukukumuzu kabul edin” diyordu. Fakat toplumsal medya mecraları buna yanaşmıyordu. Yeni düzenlemeyle bu zarurî hale getiriliyor. Şayet, bu şirketler yasa çıktıktan sonra 30 gün içerisinde bir temsilci bildirmezse evvel toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliği yüzde 50 daraltılacak ve 30 gün mühlet daha tanınacak. Yeniden BTK’ya temsilci bildirmez o toplumsal medya platformuna Türkiye’de girilemeyecek.

KULLANICI HABERLERI TÜRKİYE’DE OLACAK

Çoğunluğu ABD merkezli olan toplumsal medya şirketleri, kullanıcılara ilişkin e-posta, telefon numara üzere haberleri ABD’de tutuyor ve hükümetlerle bunları paylaşmıyorlar. AK Parti iktidarı üzerinde çalıştığı yasal düzenlemeyle bu haberlere kolay kolay ulaşmanın önünü açmaya çalışıyor. Buna nazaran, toplumsal ağ sağlayıcılarına, Türkiye’deki kullanıcıların olgularını Türkiye’de barındırmakla yükümlü tutulacak.

BTK, gerekli gördüğü hallerde, toplumsal medya sitelerinin Türkiye’deki ofislerine polis/jandarma eşliğinde giderek teftiş yapabilecek yahut yaptırabilecek. Doneleri Türkiye’de bulundurmayan şirketlere 1 milyon liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

İÇERİKLER SİLİNMEZSE CEZA VERİLECEK

Toplumsal medya siteleri duruşmaların verdiği içerik kaldırma kararlarını umumiyetle uygulamıyor ve yalnızca Türkiye’den görünmez kılıyorlardı. Twitter’da birçok hesaba Türkiye’den ulaşılamazken, birebir halde Youtube’da da birtakım görüntüler izlenmiyor. Üzerinden çalışılan düzenleme ile hukuka karşıtlığı hâkim yahut duruşma kararı ile tespit edilen içerikleri bildirime karşın 24 saat içinde içeriği çıkarmayan yahut içeriğe erişimi engellemeyen toplumsal ağlar tazminat ödeyecek.

DURUŞMA KARARI OLMADAN SİLME TALEBİ

Düzenleme vatandaşların da toplumsal medya sitelerinden içerik kaldırma talebinde bulunmasının önünü açıyor. Yapılacak müracaatlara, müracaattan itibaren en geç 72 saat içinde karşılık vermeyen toplumsal ağlar 100 bin liradan 1 milyon liraya kadar para cezası ödeyecek. Toplumsal ağlar, vatandaşlarına müracaatlara ait istatistiksel ve kategorik haberleri içeren raporları üç ayda bir BTK’ya bildirecek.