Erken menopoz için risk faktörleri ortasında en besbelli etkenin sigara içmek olduğunu söyleyen ve daha evvel yapılan iki araştırmayı hatırlatan Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, “Sigara dışında öbür hiçbir ömür üslubu faktörü bayanın yumurtalıklarına daha fazla ziyan vermez. Bunun dışında, kimi araştırmalarda yetersiz beslenen, çok zayıf ve biri 1990 yılında ABD’de, başkası ise 1999’da ülkemizde yapılmış çok enteresan iki çalışmada; sol elini kullanan bayanların, sağ elini kullananlara nazaran daha erken menopoza girdikleri gösterilmiştir.” dedi.
Uzmanlar günümüzde bayanların ortalama hayat beklentisinin 80’e kadar yükseldiğine dikkat çekiyor. Ömürlerinin yaklaşık son 30 yıl üzere uzun bir sürecini kapsayan menopozu bayan hayatı için çok özel lakin bir o kadar da yaşlanma ile birlikte kronik hastalıklarla da gayret edilen bir periyot olarak tanımlayan İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, erken menopozun hala bayanların endişeli düşü olmayı sürdürdüğünü belirtti.
“HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER KİLO ALDIRIYOR”
Menopoz başladığında, östrojen hormonunun azalmaya başladığını ve olağan döngüsel östrojen ve progesteron tertibinin bozulduğunu vurgulayan Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, “Azalan östrojen düzeyleri, metabolizmayı olumsuz tesirler ve potansiyel olarak kilo alımına yol açar. Bu değişiklikler ayrıyeten kolesterol düzeyini ve bedenin karbonhidratları sindirme formunu de etkileyebilir. Birçok bayan bu geçiş periyodunda sıcak basması ve uyku zahmeti üzere semptomlar yaşar. Ayrıyeten hormon değişiklikleri, kemik yoğunluğunun azalmasına neden olarak kırık riskinizi ve kalp hastalıklarında etkilenme riskini artırabilir” diye konuştu.
ANNENİN MENOPOZ YAŞI KRİTİK ÖNEMDE
Birçok bayanın hayatında en merak ettiği sorulardan birinin ‘Menopoza ne vakit gireceğim’ sorusu olduğunu aktaran Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, şu cevabı verdi: “Bir bayanın menopoz yaşını etkileyen birkaç faktör vardır, lakin biri başkalarından daha değerlidir; annesinin menopoz yaşadığı yaş! Menopoz genetik olarak çok güçlü bir halde aktarılır. Bu nedenle annenizin menopoza girdiği yaşa bakarak, birkaç yıl içinde sizin de menopoza girme olasılığınız çok yüksektir. Elbette bu her vakit yanlışsız değildir. Birtakım bayanlar, menopoza alışılmadık bir halde erken yaşta (45 ya da daha önce) bilinen bir neden olmaksızın ulaşır. Bu, kalıtsal bir sorunun yahut bir seferlik genetik mutasyonun sonucu olabilir. Öyleyse, anneniz 40 yaşında menopoza girdiyse, lakin kız kardeşleri ve büyükanneniz ortalama 50 yaş civarında bunu yaşadıysa, onun yolunu mu yoksa onların yolunu mu izleyeceğiniz aşikâr değildir.”
“TÜRK BAYANI DAHA ERKEN MENOPOZA GİRİYOR”
Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmaların menopoz yaşının 45-47 yaş civarında olduğunu gösterdiğini aktaran Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, dünyaya bakıldığında ise Afrikalı, Afrika-Amerikalı, Meksika kökenli ‘hispanik’ diye isimlendirilen bayanlar ve Asyalı bayanların, Batılı bayanlara nazaran daha erken yaşta menopoza girildiği lakin gelişmiş ülkelerde ortalama 50-52 yaşında menopoza girildiğinin gösterildiğini belirtti.
SİGARA İÇMEK EN BÜYÜK ZİYANI VERİYOR
Erken menopoz için risk faktörlerine bakıldığında en besbelli etkenin sigara içmek olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, “Başka hiçbir ömür üslubu faktörü yumurtalıklarınıza sigaradan daha fazla ziyan vermez. Yani sigara içiyorsanız ve anneniz içmediyse, muhtemelen menopoza ondan daha erken ulaşacaksınız. Şayet anneniz sigara içerse ve siz içmezseniz, muhtemelen menopoza ondan daha geç ulaşırsınız” tabirlerini kullandı.
TOPLUMSAL VE FİZİKÎ GERİLİM OLUMSUZ ETKİLİYOR
18 Ekim’in her yıl ‘Dünya Menopoz Günü’ olarak kutlandığını anımsatan Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, menopozun başka risk faktörlerini ise şöyle sıraladı;
“Düşük eğitim seviyesi, düşük ekonomik gelir, rastgele bir işte çalışmamak ve düşük kilolu olmak erken menopoz yaşı ile bağlı bulunmuştur. Bilhassa düşük sosyoekonomik seviyenin ve eğitimin; artmış toplumsal ve fizikî gerilim seviyeleri ile bağı olduğu, bu durumun da hormonları olumsuz istikamette etkileyebileceğini düşündürmektedir. Ayrıyeten düşük sosyoekonomik seviyede sigara tüketiminin de fazla olduğu, buna bağlı menopoz yaşının daha erken yaşlarda olduğu görülmektedir. Biri 1990 yılında ABD’deki New York Eyalet Üniversitesi’nde, oburu ise 1999’da ülkemizde yapılmış çok enteresan iki çalışmada; sol elini kullanan bayanların, sağ elini kullananlara nazaran daha erken menopoza girdikleri gösterilmiştir.”
“VEJETERYANLAR VE ATLETLER DİKKATLİ OLMALI”
Yapılan kimi çalışmalarda iyi beslenemeyen, vejetaryen ve çok zayıf şahısların de erken menopoza girdiğinin kanıtlandığını belirten Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, kelamlarına şu biçimde devam etti; “Çok fazla antrenman yapan, müsabakalara katılan atletlerde, balerinlerde, atletlerde; adet düzensizlikleri ve üreme işlevleri ile ilgili sorunlarla karşılaşılmaktadır. Ülkü bir üreme döngüsü için ülkü kiloda olmak ve sağlıklı-stressiz bir hayat sürmek gerekir. Menopozu geciktirmenin bir yolu yoktur; yalnızca dış etkenler tarafından hızlandırılabilir, yavaşlatılamaz!”
YETERLİ BİR DİYET SEMPTOMLARI AZALTABİLİR
Menopoz periyodunun başlangıcında tüketilen meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, yüksek kaliteli protein ve süt eserleri bakımından güçlü bir tam besin diyetinin menopoz semptomlarını azaltabileceğini kelamlarına ekleyen Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, “Balıklardan elde edilen Omega-3 yağ asitleri üzere fitoöstrojenler ve sağlıklı yağlar da menopoz semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Endüstriyel şekerler, işlenmiş karbonhidratlar, alkol, kafeinli ve yüksek sodyumlu yahut baharatlı yiyecekler de sınırlandığında, diyetinizdeki bu kolay değişikliklerle hayatınızdaki bu değerli geçiş periyodu kolaylaştırılabilir” dedi.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
