Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’de en uzun kıtasal kıyı şeridine sahip ülke olan Türkiye‘nin, kendi kıyılarına hapsedilmesinin kabul edilemez olduğunu belirterek, “Türkiye’nin ve Kıbrıs Türklerinin modülü olmadığı hiçbir teşebbüsün muvaffakiyete ulaşması mümkün değildir.” dedi.
Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumlarının 2021 bütçesinin sunumunu yaptı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin, odağında beşere hizmet anlayışı ile her yerde öngörülü, tesirli olduğunu vurgulayarak, Cumhuriyetin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, “Yurtta sulh, cihanda sulh” temel prensibi doğrultusunda, bölgesinde ve ötesinde barış, istikrar, refaha etkin katkılarda bulunduklarını anlattı.
Bölgesel ve milletlerarası ortamda bir değişim süreci yaşandığını anımsatan Çavuşoğlu, “Bu süreci hakikat okumak ve istikametini yönlendirmek koşul. Bu nedenle bazen oyun kurmak, bazen de oyun bozmak gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İki durumda da inisiyatif almaktan çekinmediklerini belirten Çavuşoğlu, 500 yıllık Türk diplomasisinin gücünü, alanda ve masada ortaya koyduğunu, koymaya devam edeceğini söyledi.
“141 ülkeden 100 bin vatandaş tahliye edildi”
Kovid-19 salgınının yalnızca sıhhati değil ülkelerin ekonomik ve toplumsal hayatını da etkilediğini tabir eden Çavuşoğlu, “Devletimizin ve milletimizin sergilediği performans takdire şayandır. Yurt içinde olduğu üzere memleketler arası platformda da en başarılı imtihan veren ülkelerden biri Türkiye oldu.” diye konuştu.
Türkiye’nin 248 temsilciliği aracılığıyla sıkıntı durumda kalan vatandaşlarına ulaştığını belirten Çavuşoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bakanlığımın uyumunda tüm kurumlarımızla yakın eşgüdüm yaparak, Cumhuriyet tarihimizin en büyük tahliye operasyonunu gerçekleştirdik. 141 ülkeden 100 bini aşkın vatandaşımızın yurda dönüşünü sağladık. Kurulan merkez daimi hale geldi. Bu sıkıntı süreçte, vatandaşlarımızın dış temsilciliklerimize daha kolay ve süratli ulaşabilmeleri için ek tedbirler aldık. Nöbetçi telefon uygulamasıyla vatandaşlarımız, mesai saatleri içinde yahut dışında, günün her anında temsilciliklerimize kolay kolay ulaştılar. Günün her saatinde hizmet sunan Konsolosluk Davet Merkezimiz, vatandaşlarımızdan salgın bağlamında gelen 141 bin çağrıyı yanıtladı. 30 bin toplumsal medya bildirisine cevap verdik. Yılbaşından bu yana 1099 cenaze ile 235 kişi ambulans uçaklarla Türkiye’ye getirildi. Salgının yarattığı sınamalar karşısında pek çok gelişmiş ülke ‘önce ben’ anlayışıyla kabuğuna çekildi. Türkiye ise 156 ülke ve 9 milletlerarası kuruluşa satın alma ve ihraç müsaadesi, materyal hibesi ve nakdi yardım biçiminde dayanak sağladı.”
Çavuşoğlu, sıhhat alanında yapılan yatırımların memleketler arası kamuoyunda da olumlu yankı bulduğuna dikkati çekerek, dünyaya yapılan sıhhat materyali yardımlarıyla da Türkiye’nin şefkatli gücünün gösterildiğini anlattı.
“BM Güvenlik Kurulunun salgını gündemine alması 100 gün sürdü”
Çavuşoğlu, salgın periyodunun, memleketler arası örgütlerin aktifliğinin ağır formda tartışıldığı bir devir olduğunu kaydetti.
Yapılan tenkitlerin haklı olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “Örneğin, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun salgını gündemine alması 100 gün sürdü. Fakat biz global bir tehditle uğraşın lakin global seviyede dayanışmayla yürütüleceğini gördük.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin BM, G20 ve Türk Kurulu üzere platformlarda sesini yükselttiğini söyleyen Çavuşoğlu, “En az gelişmiş ve en sıkıntı durumda bulunan ülkelerin gereksinimlerine dikkat çektik. Bu tarafta kararlar alınmasına öncülük ettik.” dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin devir başkanlığını üstlendiği Güney Doğu Avrupa Ülkeleri İşbirliği Süreci ve Asya İşbirliği Diyaloğu üzere kuruluşlarda pandemiyle çabada iş birliğini öne çıkardığını, Antalya Diplomasi Forumu kapsamında salgına yönelik görüntü konferanslar düzenlediğini anımsattı.
-“Bakanlık faaliyetleri siber platformlara taşındı”
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, salgınla ortaya çıkan inanılmaz kaideler nedeniyle diplomasinin dijital ortamda gerçekleştirilmeye başlandığını, bakanlık faaliyetlerinin de hızla siber platformlara taşındığını bildirdi.
Konsolosluk hizmetleri, kamu diplomasisi ve dış siyaset tahlilleri üzere alanlarda teknolojiden yararlanıldığını vurgulayan Çavuşoğlu, “Salgının çabucak başlarında da insanlığı nasıl bir gelecek beklediğine dair stratejik öngörü çalışmaları yaptık. Ayrıyeten dünya çapında bu alandaki birinci çalışmalardan ikisini Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Antalya Diplomasi Forumu olarak hazırladık.” bilgisini paylaştı.
Çavuşoğlu, Antalya Diplomasi Forumu kapsamında çeşitli toplantıların ve İstanbul Arabuluculuk Konferansı’nın da dijital ortamda gerçekleştirildiğini hatırlattı.
“Türkiye’nin kendi kıyılarına hapsedilmesini kabullenmemiz mümkün değildir”
Türkiye’nin bölgesinde yaşanan gelişmelerin, alanda ve masada teşebbüsçü bir diplomasi anlayışı gerektirdiğini söyleyen Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’deki gelişmelere ait değerlendirmelerde bulundu.
Bölgede Türkiye ve Kıbrıs Türkleri aleyhine atılan tek taraflı adımlar karşısında Türkiye’nin yansısını beyan edip, diyalog davetinde bulunduğuna işaret eden Çavuşoğlu, “Ancak bu çağrılarımız karşısında daima dışlayıcı ve provokatif adımlar gördük. Bunun üzerine, diyalog kapısını kapatmadan, haklarımızın korunması için alanda inisiyatif aldık. Doğu Akdeniz’de en uzun kıtasal kıyı şeridine sahip ülke olan Türkiye’nin, kendi kıyılarına hapsedilmesini kabullenmemiz mümkün değildir.” diye konuştu.
Çavuşoğlu, Yunanistan’ın Meis Adası için 40 bin kilometrekare deniz hududu istediğine dikkati çekerek, “Yunanistan, ülkemize 2, Yunanistan ana karasına 580 kilometre uzaklıkta bulunan, 10 kilometrekare yüzölçümündeki adaya 40 bin kilometre deniz alanı istiyor. Bu, milletlerarası hukuka, hakkaniyete ve izana sığmaz. Bu örneği bütün temaslarımızda bilhassa tekrar ediyoruz ve muhataplarımız diyecek kelam bulamıyor. Türkiye’nin ve Kıbrıs Türklerinin kesimi olmadığı hiçbir teşebbüsün muvaffakiyete ulaşması mümkün değildir. Sayın Cumhurbaşkanımızın Doğu Akdeniz bahisli konferans önerisi üzerine Avrupa Birliği ile (AB) çalışmalarımız sürüyor.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin diyalogdan yana olduğunu ve Yunanistan ile istikşafi görüşmelere yine başlamak da dahil problemleri konuşarak çözmek istediğini vurgulayan Çavuşoğlu, “Ancak Yunanistan’dan hala olumlu bir adım göremiyoruz. Bilakis Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) ile birlikte, AB üyeliğini kullanarak avantaj sağlama eforlarına devam ediyorlar. Onlar bizleri öbür başkentlere şikayet ederken, biz bir Yunan gazetesine direkt makale yazarak açıkça söyledik. Gerginlik ve tırmanma yahut diplomasi, diyalog ve iş birliği. Seçim Yunanistan’ındır. Biz hamdolsun her yoldan gitmeye muktediriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Yunanistan’ın gerginlik devirlerinde Batı Trakyalı Türklere yönelik baskıları artırdığına da işaret ederek, “Soydaşlarımızın haklarının takipçisi olmaya devam ediyoruz.” dedi.
“Kıbrıs’ta çözümsüzlüğün sebebi Rum tarafının uzlaşmaz ve çarpık zihniyetidir”
Çavuşoğlu, sunumunda Kıbrıs sıkıntısına da yer vererek, “Kıbrıs’ta yarım asrı aşkın müddettir devam eden çözümsüzlüğün sebebi Rum tarafının uzlaşmaz ve çarpık zihniyetidir. Bu zihniyet Kıbrıs Türklerini eşit ortak değil, azınlık olarak görmekte, ne iktidarı ne de adanın doğal kaynaklarını paylaşmak istemektedir.” diye konuştu.
Bu nedenle artık federasyon değil, iki devletli tahlil modelinin konuşulması gerektiğinin altını çizen Çavuşoğlu, Kıbrıs Türkü’nün iradesinin de son seçimlerde bu tarafta tecelli ettiğini, bu iradeye herkesin hürmet göstermesini beklediklerini belirtti.
-“Barış ve istikrardan herkesin kazanmasını isteriz”
Bakan Çavuşoğlu, bölgedeki ihtilafların ne yazık ki durulmadığını, bunun son örneğinin ise esasen “donmuş” olarak nitelenen Üst Karabağ probleminin alevlenmesi olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Her şeyden evvel, merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in dediği üzere biz Azerbaycan ile iki devlet, bir milletiz. Atatürk’ün vurguladığı üzere, ‘Azerbaycan’ın sevinci sevincimiz, sıkıntısı acımızdır.’ Türkiye’nin can Azerbaycan’a verdiği takviyenin gerisinde, yalnızca bu yaklaşım değil, Azerbaycan’ın milletlerarası hukuka nazaran haklı ve 30 yıldır toprakları işgal altında bulunduğu için mağdur taraf olması yatıyor. Münasebetiyle ülkemizin, öz toprakları neredeyse 30 yıldır işgal altında bulunan Azerbaycan’ın yanında yer alması alışılmıştır. Gerçekten krizin başından itibaren Türkiye, ağır bir diplomatik seferberlik başlattı. Temaslarımızda Ermenistan’ın PKK/PYD/YPG teröristlerini Üst Karabağ’da konuşlandırdığını, tüm dünyadan Ermenilerin savaşa katılmasını teşvik ettiğini, sivilleri taammüden amaç aldığını gösterdik. Bu ülkenin Türkiye aleyhinde yaptığı kara propagandayı da gözler önüne serdik.”
Ermenistan’ın da zati çıkıp, “Diplomatik tahlil yoktur” dediğini anımsatan Çavuşoğlu, “Neticede, Azerbaycan dirayetli liderliği ve kahraman ordusuyla, alanda kazandığı muvaffakiyetle 30 yıllık statükoyu değiştirmeyi başardı. Ermenistan alanda pes etmek zorunda kaldı ve sonunda bir ateşkes muahedesi imzaladı.” sözlerini kullandı.
Çavuşoğlu, Azerbaycan’ın kabul edeceği her sonucun, Türkiye’nin de kabulü olduğunu söylediklerini, 9 Kasım gecesi Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan başkanlarının ortak bir açıklamasıyla ateşkes rejiminin ilan edildiğini hatırlattı. Çavuşoğlu, bu muahedenin, Azerbaycan halkı tarafından coşkuyla karşılanmasına, Bakü’de şahsen şahit olduğunu söz etti.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Azerbaycan tarafından kabul gören muahedeyi, kalıcı tahlile gidebilecek ögeler içerdiği için de destekliyoruz. Bir kez, Azerbaycan’ın haklılığı ve toprak bütünlüğü bu mutabakatla bir sefer daha teyit edildi. İkincisi, Azerbaycan yaklaşık 30 yıldır işgal altında olan topraklarını geri alıyor. Bir kısmını karşı harekatı ile aldı, bir kısmını da Mutabakat çerçevesinde geri alıyor. Üçüncüsü, işgal altındaki Azerbaycan topraklarından kaçmak zorunda kalan kardeşlerimiz konutlarına geri dönebilecek. Dördüncüsü, Nahçıvan ile Azerbaycan ortasında kontaklar tesis edilecek. Biz de Azerbaycan’ın talebi üzerine bu ateşkesin ve muahede kararlarının uygulanmasının kontrolü gayesiyle alanda olacağız. Bunun için üçlü mutabakatın 5. unsurunda kayıtlı Ortak Merkez’in kurulması hedefiyle 11 Kasım’da Rusya ile farklı bir mutabakat zaptı imzaladık. Mutabakatın, orta ve uzun vadede bütün bölgenin ve bu çerçevede Ermenistan’ın da faydasına olacağına inanıyoruz. Barış ve istikrardan herkesin kazanmasını isteriz.”
Türkiye’nin, 30 yıllık bu krizde, bu biçimde tarihi bir gelişme sağlanmasında merkezi rol oynadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, “Mücavir coğrafyamızda bize karşın oyun kurulamayacağı, barış ve istikrarın yolunun Türkiye’den geçtiğini dost da düşman da bir kere daha görmüştür.” halinde konuştu.
(Sürecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Behlül Çetinkaya
Haberler.com
