Aktüerya Bilimleri tedrisat üyesi Prof. Dr. Fatih Tank, 1 Haziran ile başlayan olağanlaşma periyodunda yaşanan insan hareketliliğiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Google’ın tüm devletlerde pandemi periyodundaki insan hareketliliklerini izlediğini ve seçilen 6 mekandaki hareketlilikleri sistemli olarak ölçerek belli aralıklarla açıkladığını belirtti. Türkiye’deki koronavirüs salgını sürecini 4 devir halinde incelediklerini belirten Tank, bunların 11 Mart öncesi, 11 Mart ile sokağa çıkma kısıtlamalarının başladığı 10 Nisan arası, 10 Nisan ile kısıtlamaların sona erdiği 31 Mayıs arası ve 1 Haziran’da geçilen sıradanlaşma devri olduğunu söyledi.
“HAREKETLİLİK İLE VAKA SAYISI ARASINDA BAĞLANTI VAR”
Bu devirleri birbiriyle karşılaştırdıklarında ortaya değişik sonuçların çıktığını kaydeden Prof. Dr. Tank, “11 Mart’ta birinci vaka ilan edildikten sonra Türkiye kendi hareketliliklerini kısıtlamış. Markete az gitmiş, çeşitli rekreasyon meydanları, kafe, AVM üzere bölgelere, parklara az gitmeye başlamış. Otomatik olarak kendisi bu türlü bir risk idaresi yapmış” dedi. Prof. Dr. Tank, 10 Nisan’da büyükşehirlerde kısıtlamaların uygulanmaya başlandığı devirde, sokağa çıkma kısıtlamasının öncesinde ve sonrasında yaşanan hareketliliğe dikkat çekerek, “Hemen bir gün öncesi ve sonrası çok büyük hareketlilikler gözlendi. Bu hareketliliklerin vaka sayılarına nasıl yansıdığını bölge bazında ölçemiyoruz zira vilayetler ile alakalı olgu yok fakat Türkiye umumisine baktığımızda arasında bir ilgi olduğu gözüküyor. Münhasıran nerede çıkıyor bu hareketlilikler? Marketlerde ve eczanelerde çıkıyor önümüze. Tahminen burada bir kısıtlama olmasa yahut olduğunda marketler açık kalsaydı, bu kadar hareket edilmiyor olabilirdi. 11 Mart öncesindeki gidişlerimizden çok daha çokça sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu devirde market ve eczanelere gitmişiz. Evet, sokağa çıkma yasağının olduğu günler hareket etmiyoruz doğal olarak, hanemizde kalıyoruz lakin onun öncesindeki ve sonrasındaki hareketlilikler, tahminen meskende kalmış olduğumuz devirdeki hareketsizliğimizi götürüyor, nötrleştirebiliyor” diye konuştu.Prof. Dr. Tank, “Sokağa çıkma yasağı hareketliliği artırdı mı?” sorusuna ise “Ortalama olarak hareketliliği referans periyoda nazaran manalı bir biçimde artırmış, diyebiliriz. Pandemi ilanından evvel biz ne kadar gidiyorsak onun yaklaşık bir yüzde 20-30 katı kadar daha ziyade gidilmiş bu ilgili dönemde” cevabını verdi.
“TOPLU TAŞIMADAKİ HAREKETLİLİK VAKA SAYISINI ETKİLİYOR”
1 Haziran ile başlayan sıradanlaşma periyodundaki hareketlilik donelerini de kıymetlendiren Prof. Dr. Tank, şunları kaydetti: “1 Haziran sonrası çok enteresan. Biz güya hiç 11 Mart-31 Mayıs arasını yaşamamışız üzere bütün ortamlardaki hareketliliğimiz neredeyse pandemi ilanından evvel yani Türkiye’de birinci vakanın ilanından evvelki periyotla derhal hemen birebir seviyeye gelmiş. Bu şu demek aslında. 11 Mart’ta bizim 1 tane vakamız var. Ancak bugün itibarıyla aramızda yaklaşık 23 bin tane vaka var ve biz 11 Mart’tan öncesi üzere davranır durumdayız. En çok hareketlilik market ve eczanelerde gözüküyor. Daha sonra artış suratına baktığımızda ise iş yanları hareketlilikleri artmış, doğal bir sonuç olarak. Ancak çeşitli bileşenler incelendiğinde vaka sayısını etkileyen en değerli hareketlilik noktasının, toplu taşım istasyonları ve doğal olarak da toplu taşımadaki hareketliliğin olduğu gözüküyor. Başlangıç noktası bir sefer toplu taşım. Zira işe toplu taşımla gidiyor, işten haneye gelirken toplu taşımla geliyor. Hasebiyle bir kişi konuttan çıkar çıkmaz, toplu taşım istasyonuna gidene kadar kendi ferdî risk idaresini şayet yaparsa maskesini takarsa hijyenine uyarsa ve çevre uzaklığını korursa bunun yansımalarının az olacağı düşünülebilir. Fakat tabi ben bu tahlilimi sayısal olarak yapıyorum.”
Aktüerya Bilimleri tedrisat üyesi Prof. Dr. Fatih Tank
“180 GÜN SİMÜLASYONU ÖTEYE ATTI”
“UÇAK İNİŞTE ANCAK TÜRBÜLANS YAŞADIK”
Prof. Dr. Tank, Türkiye’de salgının pik noktasına ulaştıktan sonra inişe geçtiğini lakin önlemlere gereken ihtimamın gösterilmemesi durumunda her şeyin bilakis dönebileceğini vurgulayarak, “‘Uçak inişe geçti’ demiştim fakat bir türbülans yaşadık üzere gözüküyor. Şayet biz önlemlerimizi almaya devam edersek en üst seviyede tutarsak ben hakikat bir seyir haline gidebileceğimiz ümidini taşıyorum. Önlemlere dikkat etmezsek tahminen uçak havalanmaya tekrar başlayabilir. Çok dikkatli takip edilmesi gereken bir devirdeyiz. Hareketliliğin mümkün olduğunca düşürülmesi, mümkün olduğunca kalabalık yerlere girilmemesi lakin girilmek zorundaysa kendi tedbirlerimizi en üst seviyede tutmamız gerekiyor ki sayılara olumlu yansısın” diye konuştu.
Kaynak: DHA
Haberler.com
