– Anadolu’da “taşlar yerinden oynuyor”
Neolitik buluntular sayesinde Dünya köklerini Anadolu’da arıyor
İSTANBUL – Türkiye ve Avrupa Birliği ortak projesi olan ve IFEA (Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü) tarafından yürütülen ve Yunus Emre Enstitüsü, İMEÇE (İnsan, Yer, Etraf ve Güç Derneği), BABİL Toplum Kültür Sanat Çalışmaları ve Belgesel Sinema Derneği iştirakleri ile gerçekleştirilen “taşlar yerinden oynuyor” projesi çerçevesinde hazırlanan belgesel basın karşısına çıktı.
Direktörlüğünü Enis Rıza’nın üstlendiği belgeselin üretim direktörü Nalan Sakızlı. Sinan Sakızlı tarafından özgün müzikleri yapılan belgeselin fotoğraflarını Jale Mekiş Diker çekti.
Belgesel sinema sinemalar için tek kısım kurgulanırken, Avrupa televizyon kanalları için 3 kısma ayrıldı. Ayrıyeten belgesel Avrupa’daki pek çok şenlikte yer alacak.
Bayram Balcı tarafından modere edilen sunumda Martin Godon proje hakkında genel bilgiler verdi.
Çekimleri Ankara, Aksaray, Batman, Çanakkale, Burdur, Diyarbakır, İstanbul, Kırklareli, Konya, Mersin, Muğla, Niğde, Siirt, Şanlıurfa, Sofya ve Atina’da gerçekleştirilen belgeselin basın toplantısında Prf. Dr. Mehmet Özdoğan bilhassa Göbeklitepe üzerinden Neolitik Devir hakkında değerli bilgiler verdi.
“Taşlar Yerinden Oynuyor” projesi Neolitik kültürünün Anadolu’dan yayıldığını dünyaya anlatacak
Neolitik Çağ, insanlığın avcılık ve toplayıcılığa dayalı gezginci ömürden, üretime dayalı yerleşik yaşama geçtiği kabul edilen bir periyot. Mimari, sanat ve zanaatlar, uzmanlaşma, iş kısmı, toplumsal örgütlenme üzere birçok olgu temelinde yeni bir nizamın kurulduğu, heyecan verici uygarlaşma serüveninin en kıymetli etaplarından biri. Son yıllardaki araştırmalar Anadolu coğrafyasının bu periyodu Avrupa’ya aktarmadaki kilit rolünü ortaya koyuyor ve bilinen tarihi adeta yine yazıyor. Bölgede onlarca Neolitik yerleşim yerinde 15 bin yıl öncesine dair yeni bulgular açığa çıkarılıyor.
“Avrupa’nın Neolitik Köprüsü: Taşlar Yerinden Oynuyor!” projesi; Anadolu’nun Neolitik devir mirasını kayıt altına alıyor ve bir dizi belgeselle görselleştirmeyi hedefliyor. Proje bu gerçeğin geniş halk bölümleri açısından milletlerarası alanda daha bilinir ve görünür olmasına katkıda bulunmak üzere tasarlandı. Proje sayesinde kültürlerarası diyaloğa yeni alanlar açılacak; toplumda müdafaa şuuru ve aidiyet duygusu güçlenecek, bilimsel çalışmalar ile toplum kesitleri ortasında bir köprü oluşturulacak ve proje bitiminde ortaya çıkan kalıcı eserlerle memleketler arası alanda tanıtıma hizmet edecek malzemeler elde edilecek. Temmuz 2020’de yenilenen web sitesi aracılığı ile neolitik periyodun sırlarını açığa çıkaran projenin varlıklı içeriği üç lisanda daima yaygın erişime açık olacak. Projenin konusu ve faaliyetleri; alan fotoğrafları, spot imaller, kısa sinemalar, belgesel sinema olarak lisan ve internet versiyonları ile sitede yer alacak. Web sitesine erişim www.neolithic-bridge.org adresinden yapılabiliyor.
Projenin önder kurumu bünyesindeki Arkeoloji Kısmı ile kuramsal ve uygulamalı çalışmalar yürüten bir araştırma kurumu olan “IFEA/ Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü. Ayrıyeten, İMEÇE (İnsan, Yer, Güç ve Etraf Derneği) ve BABİL (Toplum, Kültür, Sanat Çalışmaları ve Belgesel Sinema Derneği) de projeye dahil olan iki sivil toplum kuruluşu. Projenin Onursal Danışmanı mevzuya hakimiyeti tüm uzmanlarca kabul edilen Prof. Dr. Mehmet Özdoğan. Projenin Arkeologları ise Dr. Néhemié Strupler, Dr. Martin Godon ve Dr. Müge Durusu Tanrıöver. Proje belgeselini ise bu dünyanın uzman kurumu VTR Üretim hazırlıyor.
“Anadolu’nun Kadim Hikayesi”, neolitiğin Anadolu’da doğudan batıya seyahatinin izini sürüyor. Kültür tarihinin en değerli kademesini oluşturan ve günümüzden 13 bin yıl öncesine uzanarak oluşum ve gelişimi binlerce yıl süren neolitiğin serüveni için 46 bilim beşerinin hafriyat alanlarında bilgi ve değerlendirmeleri kaydedildi. 39 ören yeri, 27 müze ve laboratuvarda çekimler yapıldı. Hafriyat çalışanları, lokal halk ve çekim takımına katılan stajyer öğrenciler ile söyleşiler gerçekleştirildi.
Anadolu Neolitiği Avrupa’ya nasıl taşındı?
Yaklaşık elli yıl evvel Neolitik çağın; Güney Levant yani bugünkü Lübnan, Filistin, İsrail ve Kuzey Suriye, Kuzey Irak’ı içine alan Mezopotamya – Beretli Ayın güneyinde ve bugünkü Batı İran’ı da içine alan bir coğrafyada oluştuğu, Üst Mezopotamya’nın buradan yayılımla neolitikleştiğini öngörülüyordu. Bilim dünyası, son yirmi yılda ağırlaştırdığı çalışmaları ile Neolitik uygarlığın oluşma ve gelişmesinde, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu’nun iki başka bağımsız “çekirdek bölge” olduğunu ortaya koydu. Avcı ve toplayıcı topluluklar Anadolu’da yerleşik yaşama geçerek uygarlaşma serüveninin temellerini adım adım hayata geçirdiler ve Neolitik kültürün Anadolu üzerinden Avrupa’ya yayıldı.
İki çekirdek bölgede yerleşik yaşama geçildi
Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu’da oluşan Neolitik hayat, binli yıllar içinde gelişerek batıya yayıldı; Akdeniz, Ege, Marmara Bölgesi ve Trakya’da lokal şartlarla uyumlu yeni Neolitik ömür biçimlerinin oluşmasının temelleri atıldı.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
