Kelamlı edebiyatın en kıymetli kesimlerinden biri olan Nasrettin Hoca fıkraları, aktardığı kıssalarla güldürürken ders niteliği nasihatler de vermektedir. Anadolu İslam kültürüyle yetişen Nasrettin Hoca, halkın kendisini çok sevmesi, halka olan sıkı irtibatı ve samimiyeti, kendisine yüklenilen olağanüstü niteliklerinin yüklenmesine neden olmuştur. 13.yy’den bu yana Türk Edebiyatında kıymetli bir yere sahip olan Nasrettin Hoca öyküleri, günümüzde büyük bir ilgiyle okunmaya ve dinlenmeye devam etmektedir. Nasrettin Hoca öyküleri ya da fıkraları, güldürürken düşündürerek hem çocuklara hem yetişkinlere dersler vermektedir.
Nasrettin Hoca, 1208 yılında Eskişehir’in Sivrihisar’da dünyaya gelmiştir. Sivrihisar Medresesinde eğitim gören Nasrettin Hoca, kâfi eğitim aldıktan sonra müderrislik ve kadılık yaptığı rivayet edilmektedir. Günümüze ulaşan komik fıkralarından çok güçlü ilmi ve dini bilgiye sahip olduğu, halkla kurduğu yakın bağlar, katı İslam kurallarını dahi kendi yumuşak üslubuyla aktardığından insanlara verdiği öğütler efsaneleşerek kulaktan kulağa yayılmaya başlamıştır. Günümüzde hala büyük bir ilgiyle okunan Nasrettin Hoca fıkraları, halkın his ve kanılarını yansıtan güldürü ve düşündürücü hikayelerdir…
1- YA TUTARSA
Nasreddin Hoca bir gün gölün kıyısına sarfiyat. Elinde koca bir kaşık yoğurdu da yanına almış.
Nasreddin Hoca, kaşığındaki yoğurdu göle sokmuş ve yoğurdu göle boşaltmış.
O sırada köylülerden biri onu görmüş ve şaşkınlıkla:
– Hoca ne yapıyorsun, diye sormuş.
Hoca gülümseyerek:
– Gölü mayalıyorum, ne yapayım, demiş.
Adam, Hoca’ya bakmış ve kahkaha atarak:
– Ne diyorsun be Hoca, çıldırmış olmalısın. Koskoca göl hiç maya fiyat mı?, demiş.
Hoca gülümsemesini hiç bozmadan:
– Pekala lakin ya tutarsa, demiş.
2- KAZAN DOĞURDU
Bir gün Nasreddin Hoca, komşusundan bir kazan ister. İşini bitirince kazanın içine küçük bir tencere koyup geri iade eder. Kazan sahibi tencereyi görünce:
– Bu nedir? Diye sorar. Hoca yanıt verir:
– Müjde! Kazanınız doğurdu. Bu haber komşusunun güzeline masraf.
– Pekala! diyerek tencereyi kabullenir. Hoca yeniden bir gün komşusundan kazanı ister. Alır fakat bu sefer iade etmez. Sahibi bir mühlet bekler. Kazanın gelmediğini görünce, Hocanın konutuna gelir, kazanı geri ister. Hoca hüzünlü bir çehre ile:
– Sizlere ömür, kazan öldü! der. Komşu şaşkınlıkla:
– Aman Hocam, hiç kazan ölür mü? Deyince, Hocanın yanıtı hazırdır:
-Kazanın doğurduğuna inanırsın da, öldüğüne niye inanmazsın? Hoca, daha sonra kazanı iade eder. Aslında gayesi, çıkarına çok düşkün olan komşusuna, iyi bir ders vermektir.
3- PARAYI VEREN DÜDÜĞÜ ÇALAR
Çocuklar, pazara gelen Nasreddin Hoca’nın etrafını sarmış. “Hoca, bana düdük al!” demiş biri. “Bana da, bana da!” demiş bir oburu.
Öbürleri de sırayla:
– Ben de düdük isterim!
– Bir tane de bana!, demişler.
İçlerinden yalnızca biri Nasreddin Hoca’ya düdük parası vermiş. Hoca, parayı alıp pazara gitmiş.
Hoca, akşam pazardan dönünce çocuklar etrafını sarmış. Her biri düdüğünü istemiş. Cebinden bir düdük çıkaran hoca, parayı veren çocuğa vermiş.
Öteki çocuklar daima bir ağızdan bağırmış:
– Hani bizim düdüğümüz?
Nasrettin Hoca gülerek,
– Parayı veren düdüğü çalar, demiş.
4- AKIL SIR ERMİYOR
Nasreddin Hoca bir gün yolda yürürken iki yüz akçe parasını kaybetmiş. Kaybettiği parasını bulamayan ve çok üzülen Hoca, “ne olur bulunsun” diye dua etmiş.
Birebir vakitte yaşadığı kentin en zenginlerinden biri uzak diyarlarda bir yerde çıktığı gemi seyahatinde makûs bir fırtınaya yakalanmış ve “Eğer kurtulursam Nasreddin Hoca’ya iki yüz akçe para vereceğim” diye adak adamış çabucak.
Makus fırtınadan kurtulan adam çabucak gelip bu parayı Hoca’ya vermiş. Hoca şaşırmış ve:
– Ey Allah’ım sağ ol. Bu ne dolambaçlı yolmuş, ben parayı ben nerede yitirdim, nerden çıktı. Hakikaten de akıl sır ermiyor, demiş.
5- SÖZÜMDEN DÖNMEM
Bir gün Hoca ile komşusu bahçede oturuyor ve sohbet ediyorlarmış.
Komşusu Hoca’ya sormuş:
– Hoca’m, sen kaç yaşındasın?
Nasreddin Hoca derin derin düşünmüş ve ak sakallarını sıvazlayarak:
– Kırk yaşındayım.
Komşusu şaşkın bir halde çabucak itiraz etmiş:
– Nasıl olur bu Hoca Efendi, 10 yıl evvel de sorduğumda birebir yanıtı vermiştin, demiş.
Hoca sakince gülümsemiş ve:
– Komşu Efendi ben sözümün eriyim. Sözümden dönmek bana yakışmaz. On yıl sonra da sorsan birebir karşılığı vereceğim, demiş.
6- ALLAH’IN RAHMETİNDEN KAÇILMAZ
Günün birinde bardaktan boşanırcasına yağmur yağmaktadır. Elbette yağmur yağdığı vakit ya koşulur, ya da bir yerlere sığınılır. Nasreddin Hoca da yağmurun yağışını ve sokakların yalnızlığını pencereden seyrederken bir de bakar ki yağmurdan kaçan bir adam… Hoca biraz dikkatli baktığında bunun bir komşusu olduğunu anlar ve pencereyi açarak;
“Komşu, komşu, utanmıyor musun, niye Allah’ın rahmetinden kaçıyorsun?” deyince adam koşmayı bırakır ve yavaş yavaş konutuna hakikat sarfiyat. Bu ortada adamın da ıslanmadık yeri kalmaz.
Sonraki gün hava yeniden yağmurludur. Bu kere Hoca Efendi alışveriş için sokağa çıkmıştır. O, işini bitirip de süratli adımlarla konutuna gerçek giderken bir gün evvelki komşusunun meskeninin önünden geçer. Bu sefer komşusu;
“Hoca Efendi, Hoca Efendi, sen dün bana ‘Allah’ın rahmetinden kaçılmaz. ‘ demiştin; bak artık kendin kaçıyorsun.” deyince, Hoca komşusuna gerçek döner ve
“Be adam! Ben Allah’ın rahmetinden kaçmıyorum, Allah’ın rahmetini çiğnememek için koşuyorum.” der.
7- DOKSAN DOKUZA DA RAZIYIM
Nasrettin Hoca bir gece garip bir düş görür.
Hayalinde avucuna doksan dokuz altın para koyarlar.
Lakin Hoca bununla yetinmeyip,
– Olmaz, doksan dokuzu veren yüzü de verir.
Yüz altın isterim, diye sayıklar.
İşte tam bu sırada Hoca uyanır.
Gördüklerinin hayal olduğunu anlayınca çabucak gözlerini kapatır.
Avucunu uzatarak,
– Pekala, doksan dokuza da razıyım, der.
8- HIRSIZ
Nasreddin Hoca ile kapısının konutuna bir gece hırsız girmiş. Hırsız her şeyi toplamış ve çuvalına doldurmuş. Hoca bunları yaparken hırsızı görmüş ve sesini çıkarmamış.
Hırsız sessizce meskenden çıkıp kendi konutuna yanlışsız yola çıkmış. Hoca da onu takip edip gerisinden meskenine girmiş.
Hırsız onu fark edip:
– Sen de kimsin?, demiş.
Hoca:
– Bir az evvel evimdeki her şeyi toplayıp buraya getirdin. Ben de buraya taşındığım için seninle geldim, demiş.
9- BUGÜN AYIN KAÇI
Nasreddin Hoca bir gün bir işi için Konya’ya gitmiş. Yolda giderken bir adam Hoca’yı durdurmuş:
– Pardon Amca, bugün ayın kaçı biliyor musun?, demiş.
Hoca:
– Ne bileyim yahu! Ben buraların yabancısıyım, demiş.
10- DÜŞ
Gece yatağında mışıl mışıl uyuyan Nasreddin Hoca ansızın uyanmış. Çabucak kapısını uyandırmış:
– Hanım kalk gözlüğümü bulamıyorum.
Kadıncağız uykulu bir formda:
– Hoca gözlüğü uykuda ne yapacaksın? demiş.
Hoca gözlüğünü bulmuş ve gözüne takarken:
– Hayalde daha iyi göreceğim, demiş.
Haber7
