Cumhurbaşkanı Erdoğan, işçi ve işveren temsilcilerini uyardı: Kıdem tazminatı düzenlemesi için anlaşın

admin

0 1 3 dakika okuma süresi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Selçuk, TOBB Yöneticisi Rifat Hisarcıklıoğlu, TİSK Yöneticisi Özgür Burak Akkol, Türk-İş Yöneticisi Ergün Atalay ve Hak-İş Yöneticisi Mahmut Arslan’dan oluşan heyeti kabul etti. Basına örtük gerçekleştirilen görüşme, yaklaşık 1 saat 45 dakika sürdü.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ GÖRÜŞÜLDÜ

Görüşmede ana gündemi 2022’de hayata geçeceği duyurulan, tamamlayıcı emeklilik sistemi ve kıdem tazminatı fonu düzenlemesi oluşturdu. Edinilen malumata nazaran patronlar yeni sistemde maliyetlerinin artabileceğini belirtirken, Türk-İş de hakların geri gitmemesi için çekincelerini lisana getirdi.

ERDOĞAN: DEVLET İÇİN YARARLI OLACAK

Erdoğan’ın yeni sistem üzerinde yıllardır çalışıldığını hatırlattığı, “Biz memleket için yararlı olacağına inanıyoruz” dediği kaydedildi. Erdoğan, personel ve patron kısımlarının, mevzuyla bir mutabakat sağlaması gerektiğini vurguladı. Erdoğan’ın ‘konjonktür olarak münasebetli değil’ itirazına da ‘o mevzu siyasetin işi’ karşılığı verdiği tabir edildi.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR?

Tamamlayıcı emeklilik modeliyle birlikte kıdem tazminatlarında yeni bir periyot başlayacak. Tartışmaya açılan modellerden biri yasalaşırsa çalışanın brüt fiyatının yüzde 3’ü her ay tamamlayıcı emeklilik hesabına aktarılacak. Yüzde 5.33 ise evvelden olduğu üzere patron sorumluğunda kalacak. 2. model yasalaşırsa ya şu andaki mevcut sistem tercih edilecek ya da devletin de ekte bulunacağı personel ve patronun prim ödeyeceği yeni sistem. Tamamlayıcı emeklilik modeliyle, kıdem tazminatı konusunda yeni bir devir başlayacak.

Çevre taraflarla tartışmaya açılan modellerde, 60 yaşa kadar fonda birikim yapılması öngörülüyor. Birinci konut, evlenme, ağır hastalık üzere durumlarda ise bu yaştan evvel hudutlu olarak çekim yapılması mümkün olacak. Mevcut sistemde, her yıl için, çalışanların brüt bir aylık ecri kadar, kıdem tazminatı hakkı oluşuyor. Iktisat idaresinin çalışmalarını sürdürdüğü modellerde sistemin herkesi kapsaması yahut tercihe bağlı olması seçenekleri üzerinde duruluyor.

4 AYAK ÜZERİNE OTURTULDU

Yasanın yürürlüğe girmesiyle bütün çalışanların geçmiş periyoda yönelik kıdem hakları birebir koşullara tabi olarak korunacak. Kaynak ve Maliye Bakanlığı, sistemi “Güvence, hakkaniyet, şeffaflık, sürdürülebilirlik” olmak üzere 4 ayak üzerine oturttu. Yeni modelde, “on gelirlerinin işletilmesi, patronun devlet desteğiyle emeklilik finansmanına dâhil edilmesi, tamamlayıcı emeklilik, çalışanların korunması” esas alınıyor.

60 YAŞI TAMAMLAYANA EMEKLİLİK

Iştirakçi, 60 yaşını tamamladıktan sonra emekli olmaya hak kazanacak. Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25’ini geçmemek üzere defaaten ödeme yapılabilecek. Ödeme nispeti yekunu (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30’u geçemeyecek. Kalan meblağ aylık olarak ödenecek. Emekliliğe hak kazanan iştirakçiye, ferdî TES hesabındaki birikimlerin, programlı geri ödeme yahut yapılacak yıllık gelir sigortası akdi kapsamında ödenmesi esas olacak.

566 LİRALIK EK GELİR

Taban fiyatlı bir çalışan 25 yıl sistemde kalırsa emekli maaşına, TES sayesinde bugüne nazaran 300 ile 566 lira arasında ek maaş alabilecek. Çalışanın kendi eği her durumda ferdî fon hesabında birikecek. TES sigorta hesabına aktarılacak fiyat, varsa tüzel süreç katılaşıncaya kadar çalışanın hesabında blokeli olarak bekletilecek. Yeni sistemde de SGK’ya bağlı olarak prim ve yaş kuralı ile emekli olunacak. BES’teki haklar dilek edilirse tamamlayıcı emekliliğe dâhil edilecek, isteyen minimum ölçünün üzerinde fona ek yaparak birikimini artırabilecek. TES’e işe yeni girenler girecek, emekliliğine uzun vade kalanlara tercih hakkı sunulacak. Yüzde 50’si TES sigorta hesabına aktarılacak, yüzde 50’si çalışanın hesabında tutulacak.

YENİ SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?

Mevcut kıdem tazminatı sistemi her hizmet yılına karşılık 30 günlük fiyat üzerinden ödeniyor. Yeni sisteme nazaran 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki üzere devam ederken, 11 günü ise Kıdem Tazminatı Fonu’nda birikecek. Yeni sistemde yüzde 5.33 kıdem hakkı eski kıdem tazminatı kararlarına müsait olarak korunurken yüzde 3 patron eği çalışanın kişisel fon hesabına aylık olarak yatırılacak. Böylelikle çalışan, mukavelesi kıdem tazminatını hak edecek formda sonlandırılmış ise yüzde 5.33 (19 gün) kıdem tazminatını alacak, yüzde 3’lük (11 gün) prim de fon hesabında tutulacak. Sendikaların “Kırmızı çizgimiz” dediği yüzde 8.33 (30 gün) ile bir hak kaybı kelam konusu olmayacak. Fon’a yapılacak kesinti orantısı nemalandırılarak kıdem tazminatı 30 günün çok üzerine çıkarılmış olacak.

TAZMİNAT ALAN YÜZDE 100’E ÇIKACAK

Türkiye umumunda yapılan üç kamuoyu araştırması her iki şahıstan birinin mevcut kıdem sisteminde mağdur olduğunu gözler önüne seriyor. Hem personel hem de patron sisteme neşter vurulmasını istiyor. Çalışma Umumî Müdüriyeti’nin 81 bölgede yaptığı anketlerde her dört insandan birinin kıdem tazminatı alamadığını ortaya koyuyor. İşten ayrılan çalışanların yekun kitle içinde tazminat alamama orantısı yüzde 66.5, işten çıkarılanların tazminat alamama nispeti da yüzde 36’yı buluyor. Yeni sistemle yüzde 8 olan kıdem ortamların orantısı yüzde 100’e çıkarılacak.