Uyku doğal dinlenme biçimidir. Aslında tüm canlılar günlük fonksiyonlarını gerçekleştirebilmek için uykuya gereksinim duyarlar. Hepimiz şu yada bu sebepten uykusuz geceler geçirmişizdir. Pekala uykusuz bir geceve sabahında bizi nasıl bir travma bekliyor ? gelin daima birlikte irdeleyelim…
Güneş battığında, beyin epifiz bezi uyku hormonu olan melatonini salgılamaya başlar. Böylelikle bedene uyku vaktinin geldiği hatırlatılır. Sabah uyandığımızda ise, uyku getiren bir kimyasal unsur olan adenozin salgılanmaya başlar ve gün boyunca bedende depolanır. Yatağa girdiğimizde başka hususlar ile bir arada beynimize nüfuz ederek uykumuzun geldiğini hissettirir. Nörokimyasal bir unsur olan ABA ise beyin sapını uyararak uyku buyruğu verir. Bundan sonraki evre ise uykudur.
Yatağa yattıktan birkaç dakika sonra günün envanterini zihnimizde almaya başlarız. Niçin bu türlü konuştum ?Neden yaptım ? Pekala nasıl davranmalıyım ? üzere pek çok fikir aklımızdan geçmeye başlar . İşte zihnimizdeki birinci büyük savaş o anda başlar ve zihin gerilime girer. Gerilimin tetiklediği adrenalin kalp atışlarını, kan basıncını, beden ısını ve nefes alıp verişini bozar. Adrenalinin kardeş gerilim hormonu olan kortizol de beraberinde artmaya başlar, böylelikle kan şekeri düzeyi yükselerek zihin açılmaya başlar. Beynin uyku ve uyanıklık merkezleri ortasındaki hengame artık başlamıştır.
İkinci saatin sonunda yatakta sağa sola dönüp uyuyamamak morali iyice bozar, adrenalin-kortizol düzeyi bir ölçü daha artar. Ani ve derin nefes almaya başlarız
Yatakta geçirdiğimiz üçüncü saatin sonunda pes edip yataktan kalkarak Tv yada bilgisayarı açtığımızda büyük bir yanlışa da kucak açmış oluruz. Ekrandan yayılan mavi ışık, melatoninin daha da bastırılmasına sebep olur. Beynimiz de o anda yeni günün başladığı hissine kapılır. Zihin uykudan daha çok seyredilen yahut okunan şeye yöneldiği için, yatakla birinci temas ettiğimiz vakte nazaran daha da uyanık hale geliriz.
Beşinci saate girilirken beynin uyku merkezi bu savaşı kazanır ve bir müddet uykuya dalınabilir. Lakin doğal uyku üzere yavaşça uykuya dalmak mümkün olmaz. Beyin dalgaları yüksek bir frekansta sıkışıp kaldığı için kesintili ve rahatsız bir halde uyunabilir.
Yedinci saatin sonunda işe gitme vakti geldiğinde yada alarm çaldığında beyin, derin uyku sürecinde girilen delta etabına girdiğinden, çabucak uyanmak güç olur. Uyanmaya çalışılsa bile vücudda yeteri kadar adenozin yakılmadığındanzihin hâlâ bulanıktır. Süratlice kendine gelmek için bir fincan kahveye muhtaçlık duyulmasının nedeni, kafein alarak adenozini etkisiz hâle getirmektir.
Uykusuz geçen bir gece sonrası yeteri kadar dinlenilemediği için,huysuz ve öbür sabahlara nazaran daha sersem hissederiz. Beyninin mantık ve konsantrasyon merkezi olan ön korteks oradan oraya sürüklenmiştir. Odaklanmakta zorluk yaşar; asabi ve fevri bir hâle bürünebiliriz. Lakin her şeye karşın bir sonraki gece gerçek saatinde uyumayı başarabilirsek bu travmayı sonraki güne taşımadan o gece de bırakabiliriz.
Kaynak: Bültenler
Haberler.com
