TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, Ermenistan tarafından Azerbaycan‘ın Gence kentinde vurulan sivil yerleşim alanlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, “Ermenistan savaş cürmü işleyerek sivilleri gaye almıştır” dedi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, çeşitli temaslarda bulunmak ve Ermenistan’ın maksat aldığı sivil yerleşim yerlerinde incelemelerde bulunup rapor hazırlamak üzere Azerbaycan’a geldi. Kurul Lideri Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, temasların birinci gününde Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısı Sayın Kamran Aliyev ile görüştü. Lider Çavuşoğlu ve heyet görüşmenin akabinde 17 Ekim’de Ermenistan tarafından sivillerin amaç alındığı Gence kentinde füze atılan sivil yerleşim alanına karanfil bıraktıktan sonra incelemelerde bulunarak atakta hayatını kaybeden insanların ailelerinin yanı sıra yaralılarla da bir ortaya geldi.
“ERMENİSTAN’IN AZERBAYCAN’A AKINLARIYLA, ORTAYA ÇIKAN HAK İHLALLERİNİN ARAŞTIRILMASI ALT KURUL KURDUK”
Gence’deki incelemeleri sırasında gazetecilere açıklamalarda bulunan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Lideri Çavuşoğlu, “Değerli basın mensupları, 27 Eylül tarihinden itibaren burada çok güç koşullar altında hakikatleri dünyaya aktarmak üzere bir vazife üstlendiniz. Bu vesileyle sizleri tebrik ederek, teşekkür ederim. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi bünyesinde Ermenistan’ın Azerbaycan’a taarruzlarıyla, ortaya çıkan hak ihlallerinin araştırılması alt kurulunu kurduk. Bu kurul dün akşam prestijiyle Azerbaycan temaslarına, çalışmalarına başlamış oluyoruz. Komiteyiz TBMM’de kanun ile kurulmuş tek kuruldur. Kurulumuzun gerek yurt içinde gerekse yurt dışında milletlerarası alanda ortaya çıkan insan hakları ihlallerini incelemek, tespitler yapmak, raporlar hazırlamak ve bunları milletlerarası formlarda lisana getirmek üzere bir misyonu de vardır. Kanunun 4’üncü hususu uyarınca bugün Azerbaycan’da yapmış olduğumuz çalışmalar işte tam bu manada burada meydana gelen hak ihlallerinin araştırılması, incelenmesi ve bir rapora bağlanması gereğiyle ilgilidir” dedi.
Komite Lideri Çavuşoğlu, “Değerli basın mensupları hem Lahey Antlaşması hem 1949 tarihinde imzalanan Cenevre Mukaveleleri ve tekrar daha sonra 1977 yılında Cenevre Mukavelesine ek olarak imzalanan ek 1 nolu protokol ve birçok sayıda antlaşmalar mucibince bir milletlerarası çatışma sürecinde devletler kullanacakları yol ve silahlar bakımından sınırsız tercih hakkına sahip değildir. Askeri gereklilikler ile insani münazaralar ortasında bir istikrar olması gerekmektedir. Yaklaşık 30 yıla varan Karabağ bölgesi ve etrafındaki 7 reyonun işgali süreci ve son olarak 12 Temmuz ardından 27 Temmuz’da Ermenistan tarafından başlatılan taarruzlar sonucunda Azerbaycan ordusu da işgal altında olan topraklarını işgalden kurtarmak için teşebbüs başlatmıştır” diye konuştu.
Çatışmaların daha çok Karabağ bölgesi denilen işgal altındaki topraklarda gerçekleştiğini ve Azerbaycan sonları içerisinde çatışmalar yaşandığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Büyük bir itimat içerisinde sivillerin yaşadığı bölgelere Ermenistan sonları içerisinden füzeler atılmış, bombalar atılmış saldırlar düzenlenmiştir” sözlerini kullandı.
Ermenistan’ın sivilleri gaye aldığını belirten Çavuşoğlu, “Değerli arkadaşlar, Cenevre mukavelelerinin 4. nolu protokolü gereği rastgele bir milletlerarası çatışma sürecinde bir devletin savaşa taraf olmayan sivil halkın yaşadığı yerleri bombalaması hata sayılmış, hata olarak düzenlenmiştir. Bu bakımdan Ermenistan sonları içerisinde askeri gereklilik olmaksızın sivil hayatın rutin bir halde devam ettiği bir yere, Genceye, Berde’ye, Terter üzere alanlara saldırması savaş kabahatidir. Burada çocuklar, yaşlılar, gençler hatta ve hatta Ermenistan asıllı şahısların dahi mağduriyete uğradığı, hayatını kaybettiğini hepimiz biliyoruz ve süreç içerisinde bunları yaşadık. Bu bakımdan Ermenistan’ın bu bölgelere gerçekleştirmiş olduğu taammüden bilerek ve isteyerek gerçekleştirmiş olduğu bu cinayetler insanlığa karşı hata vasfındadır” formunda konuştu.
Memleketler arası mahkemelerin 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sivilleri gaye alanları cezalandırıldığını belirten Komite Lideri Çavuşoğlu, “Uluslararası toplum bilhassa 2. Dünya Savaşından sonra ve son yıllarda Balkanlar’da yaşanan savaşlardan sonra bu tıp savaşlarda, milletlerarası çatışmalarda sivil insanların hayatını kaybetmesini önlemek, sivil insanların inanç içerisinde ömrünü sürdürmelerini sağlamak üzere caydırıcı olması ve hatalıların cezalandırılması için aşikâr düzenekleri devreye sokmuştur” dedi.
2. Dünya Savaşından sonra Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan Nümberg Mahkemesiyle, Tokyo Mahkemelerinin savaş hatalılarını cezalandırarak yargıladığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Aynı halde eski Yugoslavya için kurulan milletlerarası ceza mahkemesinde kimi Sırp yöneticilerin ve savaş suçlularının yargılandığını ve cezalandırıldığını biliyoruz. Yeniden Birleşmiş Milletler Ruanda’da Ruanda Milletlerarası Ceza Mahkemelerini kurmuş ve orada yaşanan savaş hatalarıyla ilgili olarak yargılamalar devam ediyor. Nihayetinde son olarak 1998 yılında imzalanan Roma statüsüyle bir arada kalıcı yetkili bir milletlerarası ceza mahkemesi kurulmuştur. 117 ülke bu milletlerarası maskesinin statüsüne taraf olmuştur fakat Ermenistan ve Azerbaycan bu statüye taraf değildir” diye konuştu.
Çavuşoğlu, “Dolayısıyla memleketler arası ceza mahkemesi, savcılığı bir soruşturma başlatamıyor. Birebir formda taraf Azerbaycan’da burada bir müracaatta, müracaatta bulunamıyor. Bunun tek istisnası vardır. O istisnada Birleşmiş Milletler tarafından milletlerarası ceza mahkemesinin görevlendirilmesi istisnasıdır. Artık beklentimiz bizim burada işlenen bu insanlığa karşı cürümler nedeniyle, bu hataları önder bazında planlayanda dahil olmak üzere, tetiği çeken, düğmeye basan, tertip içerisinde kim varsa adaletin önüne çıkarılarak yargılanması ve hak ettiği cezaya da çarptırılmasıdır. Bu birebir vakitte burada bekleyen mağdurların yüreğini serinletebileceği üzere bundan sonra bu kabir cürümlerin işlenmemesi için caydırıcı bir tedbir olacaktır” diye konuştu.
Komite Lideri Çavuşoğlu, “Değerli arkadaşlar burada yaşanan insanlığa karşı işlenen kabahatlerin gerçekleştiği esnada biz dilerdik ki memleketler arası toplum, Birleşmiş Milletler, Avrupa Kurulu, Avrupa Parlementosu tam da bugün bizim yapmakta olduklarımızı buraya gelerek yapsınlar, gerekli raporları tanzim edip bu noktada adım atsınlar. Maalesef yaşanan süreç bize gösterdi ki birçok alanda olduğu üzere Ermenistan’ın Azerbaycan’a dönük akınla insanlığa karşı işlenen cürümler karşısında ne yazık ki bu kurumsal yapılar harekete geçmemişler, adeta görmezden gelmişlerdir” diyerek AB ve BM’ye tenkitte bulundu.
Çavuşoğlu, “Biz de bunu nazara alarak onların yapmayarak ihmal ettiğini yasama organımızın bütün siyasi partilerinden müteşekkil her partinin üye barındırdığı bu komiteyle burada ömürleri kayıt altına almak, gelecek kuşaklara bir ibret vesikası bırakmak ve elbette hatalıların cezalandırılması için bir ön ayak olması bakımından bu raporu hazırlayarak meclis başkanlığımıza sunacağız. Artık burada biraz sonra malumunuz Gence’de 26 sivil, çocuk, hayatını kaybederek şehit olmuştur. Onların yakınlarıyla teğe bir temas sağlayarak olayın oluş biçimi, meydana geldiği saat, yer ve vefat edenler konusunda kendilerinin bilgisini alacağız ve çalışmamızı yarın prestijiyle Berde ve Terter’de sürdüreceğiz. Ardından Bakü’ye dönecek ve orada temaslarımızı tamamlayarak Türkiye’ye yurda döneceğiz. Bu vesileyle katkı veren tüm komite üyesi arkadaşlarıma, Meclis Liderimize ve Cumhurbaşkanımıza çok teşekkür ediyorum” diyerek kelamlarını noktaladı.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyetin yarın Berde ve Terter kentini ziyaret ettikten sonra temaslarına Bakü’de devam edeceği belirtildi.
-İHA-
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
