Merkez Bankasının ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK BİLGEM ile mutabakat zaptları imzalayarak çalışmalarına istikamet verdiği Dijital Türk lirası Projesi’nde daha yaygın ve geniş iştirakli ileri evre pilot testlerine geçilirken, gelişmeleri akademik topluluk da yakından izliyor.
DİJİTAL PARALARIN TEMEL EMELİ
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şafak Ertan Çomaklı, AA muhabirine, dijital paraların temel gayesinin, gerçek bölümün finansman gereksinimlerine düşük maliyetle karşılık verebilen, muteber kurumlar aracılığıyla geniş bir yatırımcı tabanına farklı finansal araçlar sunan, güçlü kurumsal yapıya sahip bir finans kesimi inşa etmek olduğunu söyledi.
Bu noktada dijital paranın, elektronik parayla karıştırılmaması gerektiğini belirten Çomaklı, “Elektronik paralar, blok zincir teknolojisi içinde yer almamakta ve bu teknolojinin sunduğu olumlu özellikleri sağlayamamaktadır. Lakin dijital paralar, blok zincir teknolojisinin tüm özelliklerini kullanabilmekte ve bir para siyaseti transfer aracı olarak kullanılabilmektedir. Bu noktada blok zincir teknolojisi üzerine kuruldukları için kripto paralara rakip olarak görülmektedir.” dedi.
Çomaklı, burada dikkat edilmesi gereken konunun, merkez bankası paralarının, iştirak için müsaadeli blok zincir ağları kullanırken kripto paraların müsaade gerektirmeyen ağlar kullanması olduğunu bildirdi.
Merkez bankaları paralarının merkezi bir yapıda olduğuna dikkati çeken Çomaklı, şöyle konuştu:
“Merkezi bir yapıya bürünmüş olsa da blok zincir tabanını kullandığı için dijital paraların merkez bankası para siyasetlerinin kullanım gücünü artırabileceği öngörülmektedir. Münasebetiyle Dijital Türk Lirası Projesi bu manada global piyasalara eş güdümlü olacak formda hayata geçirilebilirse hem dünyadaki öbür prestiji paralarla rekabeti açısından hem de memleketler arası şirketler açısından değerli bir yer edinecektir.”
“ETKİ SEVİYESİ ŞİMDİ BİLİNEMİYOR”
Başka bir perspektiften bakıldığında hiçbir ülkenin, öteki ülke dijital parasının kendi ülkesinde yaygınlaşmasını istemeyeceğini vurgulayan Çomaklı, şunları kaydetti:
“Bu bakımdan, merkez bankası dijital parası bireyden şahsa gönderim, ödeme hizmetleri, kurul fiyatları ve sürat üzere kolaylıklar getirebilmesine karşın elektronik paraların bir üst versiyonu olarak kalmaktadır. Kripto paraların üretim mantığı üzerine bir yaklaşım sergilenmedikçe, dijital paranın üstünlüğü ele alamayacağı öngörülmektedir. Sonuç olarak Merkez Bankası dijital parasının tesirinin ne seviyede olacağı şimdi bilinemiyor.”
GÖZLER GENİŞ İŞTİRAKLİ İLERİ ETAP TESTLERDE
AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, Türkiye’nin dijital lirası için hazırlıklarda yeni basamağa odaklanıldı.
2022-2024 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’da, Dijital Türk Lirası Projesi kapsamında teknolojik, ekonomik ve hukuksal çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesiyle, birinci faz pilot bulgular doğrultusunda daha yaygın ve geniş iştirakli ileri evre pilot testlere devam edileceği tabir edilmişti. Dijital liranın sürecine ait takvimi bu çalışmalar belirleyecek.
Merkez Bankası da bu hususta teknolojik araştırma, geliştirme ve test süreçlerinin, teknoloji paydaşların iştirakiyle yakın iş birliği içinde gerçekleştirileceğini belirtmişti.
Bu doğrultuda Merkez Bankası, ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM ile ikili mutabakat zaptları imzalamış, Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu oluşturmuştu.
Çalışmalar kapsamında, blok zincir teknolojisi, dağıtık yapıların ödeme sistemlerinde kullanımı, anlık ödeme sistemleri ile entegrasyon üzere başlıklarda çeşitli testlerin yapılması planlanıyor.
Haber7
