Tunceli’de 2 bin rakımlı dağ köylerindeki dere kenarları ve tarlalarda yetişen cevizler, yöre halkı tarafından hasat edilmeye başlandı.
Tarım ve hayvancılığın temel geçim kaynağı olduğu Tunceli’de, son yıllarda devletin dayanak ve teşvikleri ile ceviz yetiştiriciliği de yaygınlaştı.
Ovacık, Pülümür, Çemişgezek, Hozat ve Pertek ilçelerine bağlı dağ köylerinde karga, sincap ve birtakım yaban hayvanlarının, beslenirken toprağa bıraktığı tohumlarla bizatihi yetişen ya da köylülerce tarlada yetiştirilen cevizler, her yıl ekim ayında kolundan koparılıyor.
Meskendeki işlerinden arta kalan vakitlerini ceviz toplamaya ayıran köylüler, yaklaşık 10-15 metre yüksekliğe sahip ceviz ağaçlarına tırmanmak için tahta merdivenler ve ipler kullanıyor.
Köylüler, ellerindeki uzun sırıklarla kollara vurarak, toprağa ve yaprakların ortasına düşen cevizleri kovalara dolduruyor.
Kümeler halinde ve yardımlaşarak çalışan köylüler, cevizleri yeşil kabuğundan ayırarak meskenlerin toprak damlarında kuruması içi seriyor.
Güneşin karşısında yaklaşık bir hafta bekletilerek nemi alınan cevizler, paketlenerek etraf vilayet ya da ilçelerde, toptan ya da perakende satışa sunuluyor.
Kabuğunun ince ve doluluk oranının fazla olması sebebiyle kilosu 35 liradan alıcı bulan Tunceli cevizi, yörede yapılan klâsik tatlılara da farklı bir lezzet katıyor.
Köylüler, kış uykusuna yatmadan evvel yağ depolamak için yiyecek arayan boz ayıların cevizlere ziyan vermemesi için de geceleri nöbet tutuyor.
“Bir teneke ceviz 250 liraya satılıyor”
Pülümür ilçesine bağlı Çobanyıldızı köyünde yaşayan Nuri Yıldız, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ceviz yetiştiriciliğinin zahmetli bir iş olduğunu söyledi.
Sonbaharla cevizlerin hasat devrinin geldiğini belirten Yıldız, ekmek kapısı olan cevizlerin, babası ve dedesi vaktinde ekildiğini lisana getirdi.
Yıldız, ceviz hasadı sırasında çeşitli zorluklar yaşadığını tabir ederek, şunları kaydetti:
“Yaklaşık 10 metre yüksekliğe sahip ceviz ağacının en uç noktasına tırmanıyorum. Emniyet kemeri olarak ip kullanıyorum. İpi ağacın kısımlarına bağlayarak cevizleri yere düşürmeye çalışıyorum. Şu sıralar cevizler yetiştiği için ayılar da çok geliyor. Cevizlere tırmanıp ziyan vermesinler diye ağaçların gövdelerini çatı saçları ile çevirdik. Buna karşın ayılar cevizlere ziyan veriyor. Cevize talep ağır oluyor ve tenekesi 200 lira civarında satılıyor.”
Köylülerden Aslı Han da bölgede yetiştirilen cevizlerin damaklarda farklı bir lezzet bıraktığını belirtti.
Ekim aylarında ceviz hasadının yapıldığını anlatan Han, şöyle konuştu:
“Cevizin üzerindeki o yeşil kabuk çatlamaya başladığı vakit herkes toplanıyor. Bir ya da iki kişi elinde uzun bir sırıkla ağaca çıkma vazifesini üstleniyor. Ağaçlara çıkan şahıslar cevizi döküyor, aşağıdakiler de toplayıp çuval ve kovalara dolduruyor. Cevizler sonra satılıyor. Bazen bayanlar toplanıp bu cevizleri kullanarak baklava ve çeşitli tatlılar yapıyor.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sidar Can Eren
Haberler.com
